Sporty zimowe a przebyty zawał serca

Choć wiemy, że sport to zdrowie, to okazuje się, że reguła ta nie ma zastosowania do wszystkich. Doniesienie dr. M. Burtschnera i wsp. Prior myocardial infarction is the major risk factor associated with sudden cardiac death during downhill skiing, opublikowane na łamach „International Journal of Sports Medicine”, nakazuje z najwyższą ostrożnością podchodzić do udzielania porad zawałowcom w sprawie wyjazdu na narty. Autorzy z uniwersytetu w Innsbrucku (wydział medycyny sportowej) przeanalizowali 68 przypadków nagłego zgonu sercowego, który nastąpił u mężczyzn podczas zjazdu na nartach. Grupę kontrolną stanowiło 204 zdrowych mężczyzn.

Wszyscy mężczyźni, u których nastąpił nagły zgon sercowy, byli w wieku powyżej 34 lat, w 41% przypadków mieli wcześniej przebyty zawał serca, podczas gdy w grupie kontrolnej zawał serca w wywiadzie był w 1,5% przypadków (p<0,001). Ponadto częściej mieli rozpoznawaną wcześniej chorobę wieńcową (9%) niż w grupie kontrolnej (3%) (p<0,05). Rzadziej też uprawiali intensywne ćwiczenia fizyczne (4% v. 15%, p<0,05).

Autorzy stwierdzają, że przebycie zawału serca jest poważnych czynnikiem ryzyka nagłego zgonu sercowego u osób uprawiających zjazdy na nartach.

Analizę tego zagadnienia na większej grupie chorych przedstawił dr M. Burtschner na łamach „Advances in Experimental Medicine and Biology” 2007;618:1-11 w doniesieniu Risk of cardiovascular events during mountain activities. Porównano 247 mężczyzn, u których wystąpił nagły zgon sercowy z 741 zdrowymi. Okazało się, że zagrożenie nagłym zgonem sercowym jest największe w pierwszym dniu po przyjeździe w wysokie góry. Czas trwania wysiłku nie wpływa istotnie na ryzyko, natomiast ma znaczenie czas od spożycia posiłku i przyjmowania płynów – wraz z jego upływem ryzyko nagłego zgonu sercowego wzrasta.

U osób, które zmarły nagle na stoku, przebyty zawał serca był stwierdzany w 17% przypadków, a 0,9% pacjentów nie chorowało wcześniej. Cukrzyca była rozpoznawana u 6% pacjentów z przebytym zawałem serca i u 1% osób bez zawału serca, hipercholesterolemię stwierdzano w 54% przypadków w grupie zawałowców i w 20% w grupie kontrolnej, nadciśnienie tętnicze miało 50% zawałowców i 17% z grupy kontrolnej. Zawałowcy rzadziej uprawiali sporty górskie (31%) w porównaniu z osobami z grupy kontrolnej (58%).

Dr M. Burtschner stwierdza, że przedstawione dane pozwalają na wcześniejsze zidentyfikowanie osób uprawiających zjazdy narciarskie, zagrożonych wystąpieniem nagłego zgonu sercowego. Podkreśla też potrzebę szkolenia wszystkich narciarzy w zakresie udzielania pierwszej pomocy. 

Krystyna Knypl

Źródła: Int J Sports Med. 2000 Nov;21(8):613-5, Adv Exp Med Biol. 2007;618:1-11

GdL 1_2014