Międzynarodowa konferencja "Opieka farmaceutyczna a bariery w rozwoju aptek"

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: środa, 19.10.2022, 13:17

Odsłony: 221

Krystyna Knypl

Przedstawiciele branży farmaceutycznej zebrali się 19/10/2022 r. w Warszawie, aby obradować nad dalszym rozwojem opieki farmaceutycznej. Jest to trzecia z kolei konferencja zorganizowana przez Europejską Federację Sieci Aptecznych w której uczestniczą farmaceucie z Polski, Irlandii, Słowenii, Czech, Chorwacji, Węgier i Rumunii. Program konferencji jest pod linkiem https://www.eufpc.eu/conference-2022

Zgodnie z definicją, którą określa ustawa o zawodzie farmaceuty, opieka farmaceutyczna to świadczenie zdrowotne udzielane przez farmaceutę i stanowiące dokumentowany proces, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem prowadzącym leczenie pacjenta, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii. Obszary, w których ustawodawca przewidział świadczenia to konsultacje farmaceutyczne, przeglądy lekowe, indywidualne plany opieki farmaceutycznej, badania diagnostyczne, recepty kontynuowane - czytamy na stronie https://www.aptekarska.pl/2022/07/04/opieka-farmaceutyczna-zmiany-od-01-09-2022/

Polskie apteki są szczególnie aktywne w  promowaniu rozwoju opieki farmaceutycznej o czym świadczy między innymi  2,2 mln dawek szczepionki przeciwko COVID-19 podanych pacjentom przez farmaceutów w aptekach oraz ich aktywny udział w szczepieniach przeciwko grypie.W planach jest wykonywanie w aptece oznaczeń glukozy, lipidogramu oraz podejmowanie leczenia. Zdaniem wykładowców przeszkodą w rozwoju tych usług w aptekach jest niemożność reklamowania tego rodzaju usług oraz brak dostępu farmaceuty do dokumentacji lekarskiej.

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

O piętrzeniu się trudności

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Informacje dla autorów

Kategoria: Wybrane artykuły

Opublikowano: poniedziałek, 17.10.2022, 07:50

Odsłony: 383

Alicja Barwicka

Pewnym codziennym zjawiskom zwykło się przypisywać konkretne cechy. I tak utarło się mówić, że nieszczęścia chodzą parami (chociaż według niektórych – gromadnie), że śmiech to zdrowie (wspaniale dokumentuje to wiedza podawana studentom wydziału nauki o zdrowiu i lekarskich wydziałów stomatologicznych), a w zdrowym ciele zdrowy duch (tu świetne pole do popisu dla fizjoterapeutów, psychologów i socjologów). Ciekawe też, czy spece od ratowania ludzkości przed rosnącą inflacją pamiętają, że z próżnego i Salomon nie naleje? To oczywiście tylko część przykładów ogólnie dostępnej, bo i doświadczanej przez kolejne pokolenia wiedzy. Jednak, chociaż ludzkość żyje współcześnie w dobie innowacji i wszystko co tylko się da zmienia na lepsze przyczyniając się do rozwoju planety i jej mieszkańców to te prehistoryczne porzekadła nie chcą ulegać zmianom i są odporne nawet na przyznawane za innowacyjność fundusze europejskie. Jednym z bardziej niezrozumiałych praw rządzących od wieków ludzkością, bo nieustannie jej towarzyszącym jest piętrzenie się trudności.

Zaczynamy od zera

Jeszcze niby nas nie ma, a tu już trzeba opuszczać macicę przeciskając się przez kanał rodny. Dobrze, jeśli głowę mamy ustawioną właściwie. Trochę boli, ale dajemy radę. Jednak to nie koniec, bo wcale nie dają odpocząć, zawijają człowieka w prawie sterylne ciuchy, które są pewnie produkowane z odpowiednich włókien i w zgodzie z unijnymi certyfikatami, ale nie są tak delikatne, jak wyściółka dopiero co opuszczonego legowiska. Obmacują nas, ważą, a to oczywiście narusza dopiero co nabyte prawa człowieka, bo to w końcu jawna dyskryminacja ze względu na płeć, wagę i wzrost (coś o tym wiedzą parający się modelingiem). I oczywiście od razu do pracy - ssać! Nikogo nie obchodzi jak jesteśmy zmęczeni przez te pierwsze godziny. Potem jest już tylko gorzej. W procesie piętrzenia się trudności musimy pokonywać szczepienia z odczynami poszczepiennymi, naukę pionizacji, chodu (ortopedzi mają tę skomplikowaną czynność rozpisaną na nuty i cale szczęście że mając około roku nie potrafimy jeszcze czytać) i choroby wieku dziecięcego. Podobno to wszystko są trudności do pokonania i dobrze nam służą, ale tę prawdę odkrywamy znacznie później.

Najpierw nauka wstępna

Na szczęście żłobek i przedszkole nie należą do prawnie usankcjonowanego obowiązku szkolnego. Niektórym prawie do zerówki się upiecze, ale za to zderzenie z brutalną rzeczywistością szkoły bez wcześniejszego przygotowania może być bardzo bolesne. Wcześniejsze kilka lat doświadczeń przebywania przez kilka godzin dziennie w grupie równolatków to co prawda kolejne piętrzenie się trudności (tęsknota za rodzicami, a tu trzeba się samodzielnie ubrać, nie zamoczyć rękawów podczas mycia, a nawet założyć buty - każdy na właściwą nogę), ale za to po takiej porcji codziennej życiowej nauki do szkoły idziemy już znacznie bardziej odporni na losowe ciosy. I tu znowu wszyscy nam mówią, że są to trudności do pokonania i dobrze nam służą. Dopiero po dłuższym czasie odkryjemy, że to prawda.

Potem nauka właściwa

O trudnościach w szkole napisano już tomy, ale jaki wątek by nie podnieść, to nie ulega kwestii, że tu piętrzenie trudności ma charakter procesu stale narastającego. Do problemu pogodzenia ambicji rodziców i nauczycieli poszczególnych przedmiotów z własnymi możliwościami dotyczącymi indywidualnych cech intelektu, pracowitości, form spędzania czasu wolnego, zainteresowań i potrzeb akceptacji przez grupę rówieśniczą dochodzą problemy rozwoju psycho – fizycznego i odpowiednich do wieku narastających zmian fizjologicznych. Trzeba być silnym i odważnym, by tym wyzwaniom sprostać, ale na szczęście zwykle nie jesteśmy sami i (do pewnego czasu) wiemy komu można zaufać. Niebezpieczny problem pojawia się w momencie odkrycia, że rodzice także czasem się mylą, nie mają racji, są staroświeccy, więc dotychczasowa podstawa na której budowaliśmy swój wizerunek świata zaczyna się chwiać. To dla człowieka bardzo trudny czas i trzeba wielkiej uwagi, żeby codzienne i oczywiście piętrzące się trudności nie spowodowały nieszczęścia.

Większości się udaje

Większości udało się pokonać trudności, jakie przygotował dla hartowania postaw i ustalania priorytetów system szkolnictwa (podstawowego, średniego i wyższego),  rozpoczynając więc nowy etap życia każdy ma przekonanie, że teraz już samodzielnie będzie podejmował decyzje, da sobie radę i nie dopuści do piętrzenia się kolejnych problemów. Jednak los zazwyczaj tych poglądów nie podziela i dba o to, by nie wyjść z wprawy w tym, czym hartował nas od chwili narodzin. Zaczynamy życie na własny rachunek i ustalamy kolejność zadań. Jeśli jeszcze nie mamy prawa jazdy, a przecież w osobistych planach mamy samochód w pierwszej piątce rzeczy do zdobycia, udajemy się na kurs prawa jazdy. Inwestujemy sporą kasę, uczęszczamy na zajęcia teoretyczne i z początku zupełnie nie widać kłopotów, bo w końcu nie taką teorię wkuwaliśmy od lat „na blachę”. Jednak dla większości uczestników takich kursów jest sporym zaskoczeniem, że chociaż pasażerami w samochodzie  bywali bardzo często, to nagle skoordynowanie ciągle zmienianej pracy głowy, nóg i rąk okazuje się sporą trudnością. Ćwiczymy jednak wytrwale, zaczynają się piętrzyć kolejne terminy „podejścia” do kolejnych egzaminów, ale nie poddajemy się (jesteśmy zahartowani w boju) i w końcu …. mamy to za sobą! Odczuwamy ulgę i dumę z siebie i spokojnie podejmujemy jeszcze większe wyzwania. Jeśli jeszcze nie załatwiliśmy sobie pracy oraz współtowarzysza codziennych trosk w postaci kandydata na małżonka, to teraz czas najwyższy na zmierzenie się z rzeczywistością. Każdy wie, że ostatecznie można zmienić pracę, ale ze zmianą stanu małżeńskiego jest już spory kłopot. A jeśli są również dzieci, kłopot rośnie w postępie geometrycznym. Ponieważ znalezienie dobrej, to znaczy spełniającej własne oczekiwania pracy nie jest proste, a my przecież nie chcemy już piętrzenia trudności, to zazwyczaj znacznie wcześniej szukamy i znajdujemy partnera, który w trudach kolejnych rozmów kwalifikacyjnych będzie naszą podporą, wysłucha, podpowie, doradzi, nieraz nawet zadzwoni tam, gdzie trzeba. Ale w tym celu trzeba przedtem odbyć kolejne randki, a taka randka, to w końcu też rozmowa kwalifikacyjna i nie każdy zakończy ją pomyślnie. Trudności nie chcą więc przestać się piętrzyć….

Źródło ilustracji

https://en.wikipedia.org/wiki/Matterhorn

Mechanizm powstawania piramidy

Kiedy już znajdziemy pracę, o której marzyliśmy, trudności najpierw te podstawowe (coraz większy zakres obowiązków, wydłużający się czas pracy, niezadowolony szef, pozornie tylko życzliwi koledzy czekający na każde potknięcie) zaczynają się piętrzyć osiągając kolejne piętro możliwości w postaci koniecznych kursów doskonalących, po ukończeniu których już z awansem zawodowym w kieszeni zaczynamy dowodzić grupą niezadowolonych z naszej pozycji pracowników. Jak wszyscy wiedzą, niechętny do pracy, zestresowany i skłócony zespół może jedynie generować kolejne trudności w postaci opóźnień i niewykonania zadań oraz narastających wzajemnych konfliktów. Oczywiście winny jest nowy, dopiero co awansowany na swoje stanowisko szef. Jeśli jesteśmy tym szefem to jak w banku zaczną się niebawem pojawiać bóle głowy, wahania ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia snu… Dodajmy do tego narastające od dłuższego czasu bóle kręgosłupa i dolegliwości ze strony oczu związane z pracą przy komputerze, ciągły pośpiech, brak ruchu, najróżniejsze pory spożywania posiłków, często zresztą w postaci  „śmieciowego jedzenia”, bo na spokojne gotowanie brakuje czasu. I tak niechcący weszliśmy na szczyt piramidy piętrzących się trudności.

I co tu robić?

Będąc na szczycie nie można się już dalej wspinać. Można albo spaść, albo spokojnie z niego zejść. Zdecydowanie lepsze jest to drugie wyjście. Póki jeszcze na tym szczycie trudności jesteśmy, jest czas na opracowanie drogi zejścia i opuszczenie tego miejsca. Nową pracę znajdziemy bez oczekiwania niemożliwego, ale teraz, mając własne doświadczenia nie damy się już oczarować podczas rozmów kwalifikacyjnych. Jeśli doświadczenia są zbyt traumatyczne warto rozważyć prowadzenie własnej działalności gospodarczej.. Będzie ciężka praca, będą też trudności, ale mając nad nimi kontrolę łatwiej sytuację opanować starając się nie doprowadzać do nadmiernego piętrzenia problemów by nie wpaść w rosnącą ich piramidę. Nieraz trzeba zmienić zawód, nauczyć się nowego, który może okazać się tym dającym prawdziwą satysfakcję. Najważniejsze jednak, by się nie poddać, nie zagubić ważnych dla siebie wartości. Każdy z nas ma swoje osiągnięcia, ale ma też swoje nieraz już zapomniane umiejętności, dotychczas nie wykorzystywane. Może warto do nich wrócić? Jeśli kiedyś, dawno temu napisaliście bajkę dla swojego dziecka, to może czas wrócić do komputera i znowu coś napisać… Może w przyszłości zamiast tylko przytakiwać kierownikowi zmiany wydacie wspaniałą książkę (chociaż to niestety też generuje piętrzące się trudności). Może czas na założenie na początek niewielkiej, przytulnej kawiarenki, w której domowy sernik pieczony przecież we własnej kuchni od lat będzie robił furorę?  Wszystko może dać satysfakcję, trzeba jedynie podnieść głowę i pójść do przodu, a po drodze starać się usuwać rzucane przez los kłody, byle tylko nie zaczęły się piętrzyć!

Alicja Barwicka

GdL 10/2022

The art of writing a CV on the example of Krystyna Knypl

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 16.10.2022, 07:46

Odsłony: 299

Krystyna Knypl (maiden name Łapińska) was born in Podlasie in a noble family sealing with the coat of arms Jelita, granted to her great-great-grandfather Wincenty Anastazy Łapiński in 1765 by the Heraldya Królewstwa Polskiego.Polish Film Chronicle

The roots on her mother's side, Halina Hublewska, lead to Ksawery Konopacki, considered the founder of Warsaw's Nowa Praga district. He was head of the section of the Mining Department at the Government Commission of Revenue and Treasury in Warsaw. Note that the route of the Warsaw-Petersburg Railway passes through Krystyna's hometown of Łapy! What symbolism!

The land of childhood

 In the photograph, taken at Wladyslaw Piotrowski's famous photo salon ( https://wirtualnelapy.dklapy.pl/galeria), we see an elegant woman with big eyes and bright wavy curls.

Another photograph from Krystyna's childhood (taken in Wysokie Mazowieckie, where Krystyna's parents worked at the local high school. Father was the school's principal and Mother was the Polish language teacher https://jagiellonczyk.org.pl/2021/03/10/historia-lo/) shows that she looks just as interesting in formal attire for photography as she does in work attire for the sandbox.

What's more, she has a knack for being a so-called front woman! Her early mastery of this skill came in handy years later when Krystyna became editor-in-chief of the Gazeta dla Lekarzy. It is well known that the Devil dresses at Prada and all editors-in-chief are elegant that ho! ho!
In 1948, her parents moved to Warsaw, where Mother took the position of head of the student dormitory "Dziekanka" at Krakowskie Przedmieście.

Polish Film Chronicle (https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Kronika_Filmowa)

Her father worked as an accountant for a higher public utility association called the "Society of Bursaries and Scholarships." Halina's mother, inspired by conversations with students living in Dziekanka, began attending classes at the University of Warsaw, initially as a free listener to lectures by such prominent professors as Witold Doroszewski (https://pl.wikipedia.org/wiki/Witold_Doroszewski) and Artur Sandauer (https://pl.wikipedia.org/wiki/Artur_Sandauer). After passing two exams, she was admitted to the Polish Studies Department and, upon graduation, received her master's degree based on her thesis on the works of Alexander Fredro.

After graduation, Halina worked as an editor at the State Medical Publishing House on Dluga Street. Krystyna, while visiting her mother at the publishing house, had the opportunity to meet future luminaries of medicine, such as Bogdan Kaminski, Artur Dziak ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/890-nie-lataj-za-wysoko-bo-cie-nie-zauwaza), who also worked at the State Medical Publishing House. Stories about other authors, prominent professors of medicine such as Eleonora Reicher (founder of Polish rheumatology), Antoni Horst, physiologist ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Horst), Alicja Blaim, pediatrician-endocrinologist ( https://endokrynologiapediatria.wum.edu.pl/content/historia-kliniki-pediatrii-i-endokrynologii) as well as copies of famous medical books edited by Mother, such as Wladyslaw Szumowski's History of Medicine, present in the house, undoubtedly influenced Krystyna's choice of medical studies.

During the vacations, she returned eagerly to her hometown, taking advantage of the invitation of Aunt Frania, a pious person of great heart and nobility, as well as an animal lover. Aunt Frania also had a talent for mathematics, which was enjoyed by all the local children. As Henia, a childhood friend, recalled years later - there was no mathematical equation that Auntie could not solve.

Auntie always had a horse, cows, sheep and a cat on her farm. One of them was known to walk Auntie to church for morning mass. After escorting Auntie, he would return home, sit on a high fence post and so wait for her to return from church.

Chasing the cows from the barn to the pasture in the morning and returning in the evening were ceremonies permanently inscribed in local customs, and participating in them was a favorite activity of her Daughter Kate, who spent many of her summers in her mother's hometown.

The sheep, which initially grazed with the cows in the meadows along the Narew River, over time plucked grass in the home garden.

School education and higher education

Krystyna is a graduate of T. Czacki High School No. 27, which in her school days was located on Karowa Street in Warsaw. After passing her matriculation exam, she studied at the medical faculty of the Medical Academy in Warsaw from 1962 to 1968. After her fifth year, she was the winner of a competition for an exemplary student. During her studies, she listened to lectures by distinguished professors with noble lives. These included surgeon Prof. Zdzisław Łapinski (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/1244-medycyna-oparta-na-wspomnieniach), a Warsaw insurgent and participant in the Polish Medical Mission to Ham-Hyn in North Korea (1955), and internist Prof. Marek Sznajderman (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/1069-wspominajac-prof-marka-sznajdermana-1929-2020), under whom she passed her diploma exam in internal medicine and did her postgraduate internship. Years later, she found documents from which she learned that he was, along with her Father, a prisoner of the German concentration camp Sachsenhausen.

Work as a medical doctor

She began her work as a physician in April 1968 at the State Clinical Hospital No. 1 in Warsaw at 59 Nowogrodzka Street.

After completing her postgraduate internship, she continued her work as a doctoral student, graduating in 1974 with a doctorate in medical sciences on the basis of her thesis "Application of ultrasonocardiography to assess the functional state of the myocardium." She is a specialist in second-degree internal medicine and a specialist in hypertensiology. In 2001, she received the title of specialist of the European Society of Hypertension in recognition of her achievements in the field of hypertensiology.

In addition to her medical work at the hospital, she taught internal medicine in Russian with students coming from Yerevan for summer internships. In addition, thanks to her knowledge of the Russian language, she was invited in 1975 to give a lecture on "The use of beta adrenergic receptor blocking drugs in the treatment of cardiovascular diseases" at Novosibirsk State University in the famous Akademgorodok academic town during the Polish Medicine Week.

She deepened the art of medicine under the guidance of Prof. Jacek Preibisz (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/968-lekarski-szlak-dr-hab-n-med-jacka-j-preibisza ). On the other hand, under the guidance of Prof. Jolanta Chodakowska, she learned the principles of reliable clinical research ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/931-wspominajac-prof-dr-hab-n-med-jolante-chodakowska
She deepened her knowledge of echocardiography at a seminar in London (1979), during which she had the opportunity to observe the pioneering examination of the pulmonary artery valve by Prof. Arthur E. Weyman.

Since 1982, she has worked at the Hypertension Clinic of the State Clinical Hospital No. 1 in Warsaw, 59 Nowogrodzka Street, combining medical practice with scientific and didactic work. Under her guidance, three young doctors completed scientific papers on hypertension, which were presented by them at the congresses of the European Society of Hypertension in Milan and Paris. Christine presented three scientific reports at the Interamerican Society of Hypertension congress in Sao Paulo in 2004.

She summed up her her MD path in the book "The Golden Diploma of Physician."

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/images/ksiazki/Krystyna%20Knypl%20Zloty%20dyplom%20lekarza-WWW.pdf

Work as a journalist

Since 2000, Krystyna continued her medical practice in Warsaw's private medical clinics. The new work formula allowed her to become more intensively involved in journalistic and literary work. In 2003, she published her debut novel, "Tiger Ointment or the Vocation of Medicine." Readers received the book very favorably, which encouraged Christine to continue her literary activities. Between 2008 and 2022, she received more than a dozen journalist accreditations at conferences organized by the European Commission in Brussels and Madrid.

Krystyna Knypl in Brussels (Berlaymont Building), participates in conference about transplantaion

However, she was more attracted to writing columns, articles, poems and books than to writing prescriptions for hypotensive drugs. From 2006 to 2012 she was a columnist for "Gazeta Lekarska" published by the Supreme Medical Chamber. In the pages of this magazine, she created the timelessly famous "Decipher a prescription" column, in which she showed examples of medical hieroglyphics, and readers submitted decipherments.

One of the puzzles from the "Decipher the Recipe" column. She has worked with high-circulation color press for many years.

Her colorful image in the high-circulation press

In 2012, she took on the publication of the monthly Gazeta dla Lekarzy, a nonprofit magazine created by doctors and their families. The co-founder of Gazeta dla Lekarzy is her Husband Mieczyslaw Knypl (1949-2021), in whose memory she wrote the book "I dance the tango, a love novel".

 She is the author of the SF novel "Diagnosis: Gold Rush," written in 2011/2013, which features the Brave New World, Augmented Reality, the Muti Vir-Vir vaccine, which is administered in vaccine-buses...Not only that, the vaccine causes some side effects, which the Party of the Rich...

 She summed up her journalistic part of her career path in the book "Journalistic Duck" ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/images/gdl_2020/KACZKA%20dziennikarska.pdf )

With particular dedication, Krystyna promotes healthy lifestyles and a salt-reduced diet. In recognition of her contributions in this field, she received the 2014 World League Award for Notable Achievements In Dietary Salt Reduction at the Population Level.

Krystyna has traveled throughout Europe and North Africa. The real challenge was a trip she made to Brazil to present three scientific reports at the Interamerican Society of Hypertension congress in São Paulo. The realization of the trip was made possible by the receipt of a travel research grant.

She also traveled to Argentina for the World Congress of Cardiology in Buenos Aires, and at the conclusion of the proceedings, she made a self-prepared solo trip to Iguazu Falls.

Similarly, she traveled to Australia on her own for the Transplant Congress. She has visited the United States several times in connection with journalistic accreditations to the congresses of the American Society of Hypertension, the American Society of Cardiology, the American Heart Association, and the American Society of Clinical Oncology.
I have repeatedly received journalistic accreditations from The Consumers, Health, Agriculture and Food Executive Agency at the European Commission for health conferences held in Brussels, Madrid and Athens. She has also been accredited by national institutions such as the Sejm and the Senate of Poland, the Presidential Palace and the Polish Academy of Sciences. She has given about 30 interviews to radio, television stations and the press.

In the television program "Coffee or Tea"

An interesting form and at the same time a serious challenge for a journalist is an interview in a foreign language. According to Krystyna, the final text is the result of the thoughts of the person giving the interview and the words used by the journalist to translate what was recorded on the electronic medium. She has had the opportunity to prove herself in this regard by interviewing Prof. Philipp Kotler, the marketing guru, and Prof. Louis Ignarro, the Nobel Prize winner in physiology and medicine.

With Prof. L. Ignarro during an interview

Another kind of journalistic adventure turned out to be an invitation to write columns in English on the largest portal for doctors www.sermo.com. Since 2016, Krystyna has been writing columns as a "Sermo community columnist" for the online community of doctors, comprising 800,000 people from 150 countries. Her column "Is a woman of a certain age, still interested in sex?" was published by the WHO / UN portal "Decade of a healthy aging"

https://www.decadeofhealthyageing.org/find-knowledge/voices/feature-stories/detail/is-a-woman-of-a-certain-age-still-interested-in-sex
And last but not least, she is the author of dozens of poems, a volume of which will soon be published.

Krystyna is interested in photography and she is the author of the photoblog Modne Diagnozy (http://modnediagnozy.blogspot.com/).

Her photo of a butterfly flying over Iguazu received an honorable mention in an international photo contest organized by Lonely Planet One Planet.

The heroes of her daily life are her daughter Kate, son-in-law Maciej and grandchildren Helenka and Heniek. For them she wrote a family trilogy "Mosaic of Memories" consists of volumes: "It Started in Zakopane," "All Kids Have a Drawer" and "In the Rhythm of La Paloma."

She collects editions of The Little Prince in various languages.

Krystyna is a member of the Polish Society of Cardiology (since 1977), the European Society of Cardiology (since 1977) and the Association of Polish Journalists (since 2004).

Matylda Przekora

GdL 10/2022

Światowy Dzień Zakrzepicy 2022

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: czwartek, 13.10.2022, 21:27

Odsłony: 195

Krystyna Knypl

13 października obchodzony jest Światowy Dzień Zakrzepicy. Jest to również dzień urodzin Rudolfa Virchowa, który jako pierwszy opisał chorobę zakrzepowo-zatorową.

Źródło ilustracji:

https://en.wikipedia.org/wiki/Rudolf_Virchow

Z tej okazji odbyła się w Warszawie zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Flebologiczne konferencja naukowa podczas której przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat choroby zakrzepowo - zatorowej. Z powodu tego schorzenia umiera na świecie codziennie 1600 osób, jest ona przyczyną zgonów 543 tysięcy zgonów rocznie. Według danych NFZ w Polsce na chorobę zakrzepowo-zatorowa choruje rocznie około 230 tysięcy osób. Ryzyko zachorowania jest większe u osób z trombofilią (czyli nadkrzepliwością zwaną też stanem prozakrzepowym). Zakrzepica rozwija się o usób ze stanem prozakrzepowym gdy wystąpi dodatkowy czynnik ryzyka, jak na przykład unieruchomienie. Nasza globalna mobilność i związane z nią długie podróże ma też swój udział w zwiększenie liczby przypadków choroby zakrzepowo-zatorowej. Podczas konferencji podkreślano znaczenie profilaktyki oraz edukacji.

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

Sztuka pisania życiorysu na przykładzie Krystyny Knypl

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: czwartek, 13.10.2022, 07:17

Odsłony: 232

Krystyna Knypl ( nazwisko panieńskie Łapińska) urodziła się na Podlasiu w rodzinie szlacheckiej pieczętującej się herbem Jelita, przyznanym jej pra-pradziadkowi Wincentemu Anastazemu Łapińskiemu w roku 1765 przez Heroldyę Królestwa Polskiego.

 

Dokument potwierdzający szlacheckie korzenie Krystyny

Korzenie ze strony matki, Haliny Hublewskiej, prowadzą do Ksawerego Konopackiego uważanego za założyciela warszawskiej Nowej Pragi. Był on naczelnikiem sekcji Wydziału Górnictwa przy Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu w Warszawie. 

Zauważmy, że trasa kolei Warszawsko-Petersburskiej przebiega przez rodzinne miasteczko Krystyny, czyli Łapy! Cóż za symbolika!

Kraj lat dziecinnych

Strach ma duże oczy..., no i loki ;)

Na fotografii, wykonanej w słynnym salonie fotograficznym Władysława Piotrowskiego ( https://wirtualnelapy.dklapy.pl/galeria), widzimy elegantkę z dużymi oczami i jasnymi falującymi lokami.

Krystyna dała się poznać jako front woman już od najmłodszych lat

Kolejna fotografia z dzieciństwa Krystyny (zrobiona w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie rodzice Krystyny pracowali w miejscowym liceum. Ojciec był dyrektorem szkoły, a Matka nauczycielką języka polskiego https://jagiellonczyk.org.pl/2021/03/10/historia-lo/) wskazuje, że prezentuje się ona równie interesująco w stroju wizytowym do fotografii, jak i w roboczym stroju do piaskownicy.

Co więcej, ma talent do bycia tzw. front woman! Wczesne opanowanie tej umiejętności przydało się po latach, gdy Krystyna została redaktor naczelną „Gazety dla Lekarzy”. Wiadomo nie od dziś, że Diabeł ubiera się u Prady i wszystkie redaktor naczelne to elegantki, że ho! ho!

W 1948 roku rodzice przenieśli się do Warszawy, gdzie Matka objęła stanowisko kierowniczki bursy studenckiej „Dziekanka” przy Krakowskim Przedmieściu.

Otwarcie Dziekanki

Ojciec pracował jako księgowy w stowarzyszeniu wyższej użyteczności publicznej o nazwie „Towarzystwo Burs i Stypendiów”. Matka Halina, zainspirowana rozmowami ze studentami mieszkającymi w Dziekance, zaczęła uczęszczać na zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim, początkowo jak wolny słuchacz wykładów tak wybitnych profesorów jak Witold Doroszewski (https://pl.wikipedia.org/wiki/Witold_Doroszewski) czy Artur Sandauer (https://pl.wikipedia.org/wiki/Artur_Sandauer). Po zdaniu dwóch egzaminów została przyjęta na wydział polonistyki i po jego ukończeniu uzyskała tytuł magistra na podstawie pracy o twórczości Aleksandra Fredry.

Praca magisterska

Po ukończeniu studiów Matka Halina pracowała jako redaktor w Państwowym Zakładzie Wydawnictw Lekarskich przy ulicy Długiej. Krystyna odwiedzając matkę w wydawnictwie miała okazję poznać przyszłych luminarzy medycyny, takich jak Bogdan Kamiński, Artur Dziak ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/890-nie-lataj-za-wysoko-bo-cie-nie-zauwaza), którzy także pracowal w PZWL-u. Opowieści o innych autorach, wybitnych profesorach medycyny jak Eleonora Reicher (twórczyni polskiej reumatologii), Antoni Horst, fizjolog ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Horst), Alicja Blaim, pediatra-endokrynolog ( https://endokrynologiapediatria.wum.edu.pl/content/historia-kliniki-pediatrii-i-endokrynologii) a także obecne w domu egzemplarze słynnych podręczników medycznych redagowanych przez Matkę, takich jak na przykład Historia medycyny Władysław Szumowskiego, niewątpliwie miały wpływ na wybór studiów lekarskich przez Krystynę.

Podczas wakacji powracała chętnie do rodzinnego miasteczka, korzystając z zaproszenia Cioci Frani, osoby pobożnej, wielkiego serca i szlachetności, a także miłośniczki zwierząt. Ciocia Frania miała także talent matematyczny, z którego korzystały wszystkie okoliczne dzieci. Jak wspomniała po latach Henia, koleżanka z dzieciństwa – nie było takiego równania matematycznego, którego Ciocia nie potrafiłaby rozwiązać.

Ciocia Frania, prekursorka ekologicznej gospodarki, przygotowuje chrust do ogrzania mieszkania

Ciocia zawsze miała w swym gospodarstwie konia, krowy, owieczki oraz kota. Jeden z nich znany był z tego, że odprowadzał ciocię do kościoła na poranną mszę świętą. Po odprowadzeniu Cioci wracał do domu, siadał na wysokim słupku ogrodzenia i tak czekał na jej powrót z kościoła.

Poranne przeganianie krów z obory na pastwisko oraz powrót pod wieczór były ceremonią trwale wpisaną w miejscowe obyczaje, a uczestnictwo w nich – ulubionym zajęciem jej Córki Kate, która wiele wakacji spędziła w rodzinnej miejscowości swojej matki.

Owieczki, które początkowo pasły się z krowami na łąkach nad Narwią, z czasem skubały trawę w przydomowym ogrodzie.

Na podwórku u Cioci Frani

Edukacja szkolna oraz studia wyższe

Krystyna jest absolwentką Liceum Ogólnokształcącego nr 27 im. T. Czackiego, które w jej szkolnych czasach mieściło się przy ulicy Karowej w Warszawie. Po zdaniu matury odbyła w latach 1962-1968 studia na wydziale lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Po piątym roku była laureatką konkursu na wzorowego studenta.W 1967 r. była na 4 tygodniowej wakacyjnej praktyce studenckiej w Instytucie Medycznym w Rydze (http://modnediagnozy.blogspot.com/2021/12/5122021-praktyka-studencka-w-rydze-otwa.html).

W czasie studiów słuchała wykładów wybitnych profesorów o szlachetnych życiorysach. Należeli do nich między innymi chirurg prof. Zdzisław Łapiński (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/1244-medycyna-oparta-na-wspomnieniach), Powstaniec Warszawski oraz uczestnik członek Polskiej Misji Medycznej do Ham-Hyn w Korei Północnej (1955) oraz internista prof. Marek Sznajderman (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/1069-wspominajac-prof-marka-sznajdermana-1929-2020), u którego zdawała egzamin dyplomowy w chorób wewnętrznych oraz odbywała staż podyplomowy. Po latach odnalazła dokumenty z których dowiedziała się, że był on razem z jej Ojcem więźniem niemieckiego, koncentracyjnego obozu w Sachsenhausen.

Praca w zawodzie lekarza

Swą wiedzę o echokardiografii pogłębiała na seminarium w Londynie (1979), podczas którego miała okazję obserwować pionierskie badanie zastawki tętnicy płucnej przez prof. Arthura E. Weymana.

Dyplom uczestnictwa w seminarium "Postępy echokardiografii" w Londynie

Od 1982 roku pracowała w Poradni Nadciśnieniowej Państwowego Szpitala Klinicznego nr 1 w Warszawie przy ul. Nowogrodzkiej 59, łącząc praktykę lekarską z pracą naukową oraz dydaktyczną. Pod jej kierunkiem troje młodych lekarzy zrealizowało prace naukowe na temat nadciśnienia, które były prezentowane przez nich na kongresach European Society of Hypertension w Mediolanie i Paryżu. Krystyna prezentowała w 2004 roku trzy doniesienia naukowe na kongresie Interamerican Society of Hypertension w Sao Paulo.

Dyplom Specjalisty European Society of Hypertension

Swój lekarski odcinek drogi zawodowej podsumowała w książce "Złoty Dyplom Lekarza",

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/images/ksiazki/Krystyna%20Knypl%20Zloty%20dyplom%20lekarza-WWW.pdf

Praca w zawodzie dziennikarza

Od roku 2000 Krystyna kontynuowała praktykę lekarską w warszawskich prywatnych przychodniach lekarskich. Nowa formuła pracy pozwoliła jej na bardziej intensywne zajęcie się twórczością dziennikarską oraz literacką. W 2003 roku wydała debiutancką powieść "Maść tygrysia czyli powołanie do medycyny" ( drugie wydanie książki w nakładzie 1500 egzemplarzy miało tytuł "Życie po byciu lekarzem", tytuł informuje o drugie karierze w zawodzie dziennikarza kontynuowanej przy zachowaniu aktywnego prawa wykonywania zawodu lekarza przez Krystynę. Czytelnicy przyjęli książkę bardzo życzliwie, co zachęciło Krystynę do kontynuowania aktywności literackich.

Jednak bardziej niż pisanie recept na leki hipotensyjne pociągało ją pisanie felietonów, artykułów, wierszy oraz książek. W latach 2006-2012 była felietonistką „Gazety Lekarskiej” wydawanej przez Naczelną Izbę Lekarską. Na łamach tego czasopisma stworzyła ponadczasowo słynną rubrykę „Rozszyfruj receptę”, w której pokazywała przykłady lekarskich hieroglifów, a czytelnicy nadsyłali rozszyfrowania.

Jedna z zagadek z rubryki "Rozszyfruj Receptę".

Jej kolorowy wizerunek w prasie wysokonakładowej

Rubryka "Pytania do lekarza"

W 2012 roku podjęła się wydawania miesięcznika „Gazeta dla Lekarzy” –  pisma non profit tworzonego przez lekarzy i ich rodziny. Współtwórcą "Gazety dla Lekarzy" jest jej Mąż Mieczysław Knypl (1949-2021), ku pamięci którego napisała książkę "Tańczę tango, powieść miłosna".

Okładka "Tańczę tango, powieść miłosna"

Jest autorką powieści SF "Diagnoza: gorączka złota" napisanej w latach 2011/2013, w której występuje Nowy Wspaniały Świat, Rzeczywistość Rozszerzona, szczepionka Muti Vir-Vir, która jest podawana w szczepionko-busach...Nie dość tego szczepionka wywołuje pewne działania niepożądane, które cieszą Partię Bogatokratów...

Swój dziennikarski odcinek drogi zawodowej podsumowała w książce "Kaczka Dziennikarska" ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/images/gdl_2020/KACZKA%20dziennikarska.pdf

Ze szczególnym zaangażowaniem Krystyna promuje zdrowy styl życia oraz dietę z ograniczeniem soli. W uznaniu zasług na tym polu otrzymała w 2014 roku World League Award for Notable Achievments In Dietary Salt Reduction at the Population Level.

Dyplom World Hypertension League

Krystyna podróżowała po  Europie oraz Afryce Północnej. Prawdziwym wyzwaniem była podróż do Brazylii odbyta przez nią w związku z prezentacją trzech doniesień naukowych podczas kongresu Interamerican Society of Hypertension w São Paulo. Realizacja podróży była możliwa dzięki otrzymaniu wyjazdowego grantu naukowego.

Podróżowała także do Argentyny na World Congress of Cardiology w Buenos Aires,  a zakończeniu obrad odbyła samodzielnie przygotowaną, indywidualną podróż do wodospadów Iguazu.

Podobnie w pojedynkę podróżowała do Australii na kongres transplantologiczny. Wielokrotnie odwiedziła Stany Zjednoczone w związku z akredytacjami dziennikarskimi na kongresach American Society of Hypertension, American Society of Cardiology, American Heart Association, American Society of Clinical Oncology.

12 października obchodzimy Światowy Dzień Reumatyzmu

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: środa, 12.10.2022, 00:36

Odsłony: 237

Krystyna Knypl

12 października obchodzimy (od 1996 roku) Światowy Dzień Reumatyzmu. Z tej okazji 11 października 2022 r. odbyła się w Sejmie RP debata podczas której przedstawiono  projekt pilotażu "Pacjent pierwszorazowy z wczesnym zapaleniem stawów na ścieżce opieki kompleksowej KOWZS". Program debaty był następujący:
1.O wdrożeniu projektu pilotażu „Kompleksowa opieka nad pacjentem z wczesnym zapaleniem stawów KOWZS”
  -  Maciej Miłkowski – podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
2.Szybka ścieżka opieki zdrowotnej dla pacjentów pierwszorazowych z wczesnym zapaleniem stawów wypracowana we współpracy z Ministerstwem Zdrowia.
-  dr. n. med. Marek Tombarkiewicz – dyrektor Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie, lider kompleksowej opieki KOWZS
3.Zapalne choroby reumatyczne przebiegające z objawami wczesnego zapalenia stawów - wybrane aspekty epidemiologii, diagnostyka i leczenie.
- Przedstawienie projektu świadczenia KOWZS w oparciu o najczęstsze zapalne choroby reumatyczne przebiegające z objawami wczesnego zapalenia stawów.
- prof. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska, konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii
4.Wpływ kompleksowej opieki KOWZS na optymalizację leczenia pacjenta z zapalną chorobą reumatyczną z perspektywy lekarzy praktyków i kierowników Klinik, przyszłych koordynatorów KOWZS.
- Kierownicy Klinik, przyszłych ośrodków realizujących KOWZS
5.Przesłanie ambasadorki kampanii „ Wcześniej Znaczy Lepiej” skierowane do pacjentów pierwszorazowych na temat tzw. „czujności diagnostycznej” związanej z koniecznością zgłaszania się do lekarza w razie zaobserwowania objawów wczesnego zapalenia staw.
– Agata Młynarska – ambasadorka kampanii „Wcześniej Znaczy Lepiej”, dziennikarka
6.Znaczenie kompleksowej opieki i szybkiej ścieżki dla pacjentów pierwszorazowych z zapalnymi chorobami reumatycznymi - perspektywa pacjenta.
– Violetta Zajk – Prezes Stowarzyszenia 3majmy się RAZEM
7.Doświadczenia pacjentów w obecnym systemie opieki zdrowotnej.
Dagmara Samselska – Prezes Fundacji Amicus
8.Ocena dostępu do świadczeń w reumatologii na podstawie danych NFZ i map potrzeb zdrowotnych MZ. Ścieżka pacjenta w KOWZS.
–  Marzena Domańska- Sadynica, MBA – ekspert ochrony zdrowia, Prezes Fundacji Eksperci dla Zdrowia

Raport jest dostępny pod linkiem

https://spartanska.pl/wp-content/uploads/Raport-Szybka-Sciezka-Opieki-Zdrowotnej-dla-Pacjenta-Pierwszorazowego-z-Zapaleniem-Stawow.pdf

O kampanii "Wcześniej znaczy lepiej" promującej projekt można poczytać pod linkiem

https://wczesniejznaczylepiej.pl/szybka-sciezka-dla-pacjentow-pierwszorazowych-z-zapaleniem-stawow-w-ramach-kompleksowej-opieki-nad-chorym-z-wczesnym-zapaleniem-stawow-raport-prezentowany-na-posiedzeniu-parlamentarnego-zespolu-ds/

 Wszystkim zaangażowanym w realizację projektu przesyłam wyrazy uznania za podjecie tak ważnego  tematu jakim jest kompleksowy plan opieki nad chorymi na wczesne zapalenie stawów.

Obrady prowadziła Poseł na Sejm RP Pani Violetta Porowska ( https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/posel.xsp?id=306&type=A), przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds Praw Pacjentów.

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

P.S. Obrady to nie tylko wykłady, ale także kuluary, w których miałam możliwość odbycia krótkich rozmów z  kilkoma osobami zaangażowanymi  w realizację proje

Ciekawe obrady, ciekawe nowo poznane osoby, sympatyczne rozmowy kuluarowe od wejścia do Sejmu poczynając: przechodzę kontrolę bezpieczeństwa. Oddaję mój plecak na taśmę oraz przechodzę przez bramkę wykrywającą przedmioty metalowe. Na wszystkich lotniskach świata zawsze czymś dzwoniłam. Tym razem nie dzwonię! Pan z obsługi komentuje: może się pani obniżył poziom żelaza w organizmie ;)

Nazwisko prof. Eleonory Reicher, twórczyni polskiej reumatologii jest mi znane od wielu lat. Moja Matka Halina w latach 50 tych pracowała w PZWL- u. Jedną z redagowanych przez nią książek był podręcznik prof. Eleonory Reicher "Współczesne zagadnienia gośca". Pani Profesor zaprosiła  moją Matkę oraz jeszcze jedną panią redaktor do domu gdzie pracowano nad redakcją podręcznika. Pani Profesor miała dwa koty, które słabo znosiły konkurencję obcych osób zajmujących uwagę  ich opiekunki. 

W pewnym momencie jeden z kotów zaczął huśtać się na firance, a drugi spacerować po biurku, na którym rozłożony był maszynopis książki. W pewnym momencie druga z redaktorek dała klapsa  spacerującemu po maszynopisie kotkowi, zachęcając go do opuszczenia biurka. 

- A cóż biedna kocina zrobił, że pani ją tak źle traktuje? - oznajmiła chłodnym głosem Pani Profesor Eleonora Reicher. Po czym po chwili dodała:

- To ja już pani dziękuję, dalej będziemy pracować z redaktor Haliną... 

Po latach odnalazłam w katalogach Biblioteki Narodowej książkę nad którą panie wówczas pracowały.

Zamiłowanie do kotów jest kontynuowane w Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji o czym dowiedziałam się w kuluarach konferencji i na tym właśnie polega ich urok. Obrady on line nie dają takich możliwości.

 Przeglądając informacje o Eleonorze Reicher (https://pl.wikipedia.org/wiki/Eleonora_Reicher) byłam pod wrażeniem lekarskiej drogi jaką przeszła, ciekawie było przeczytać, że Pani Profesor pracowała w II Klinice Chorób Wewnętrznych przy ul. Nowogrodzkiej 59, w której zdawałam egzamin dyplomowy z chorób wewnętrznych u prof. Marka Sznajderman oraz odbywałam w jego zespole staż podyplomowy (więcej o tym jak mistycznie zbiegały się drogi https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2041-ksiazki-nadeslane-profesor-tadeusz-tempka-pionier-polskiej-hematologii)

Pożary paneli fotowoltaicznych poważnym wyzwaniem dla strażaków, część 5

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 09.10.2022, 02:12

Odsłony: 335

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2069-fotowoltaiki-a-grozne-zanieczyszczenie-srodowiska-czesc-4

Pożary paneli słonecznych w Australii

Na  australijskiej stronie  National Council for Fire and Emergency Services zamieszczono w maju 2019 r. bardzo interesujący artykuł o rosnącym zagrożeniu pożarowym wywołanym przez panele słoneczne, Oto jego streszczenie:

Panele słoneczne, stanowią coraz większe wyzwanie dla służb pożarniczych i ratowniczych. Dla personelu może to być reakcja na pożar paneli słonecznych, reagowanie na szkody spowodowane burzą lub powodzią lub napotkanie nieruchomości, w której zainstalowano wadliwy lub niespełniający norm system solarny. Panele słoneczne stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa personelu ze względu na ich zdolność do przepływu energii elektrycznej nawet po wyłączeniu.

Australijski Clean Energy Regulator (organ regulacyjny ds. czystej energii) ostrzega, że panele słoneczne stanowią poważny problem bezpieczeństwa narodowego.

W najbliższej przyszłości ekipy straży pożarnej i służb ratowniczych będą prawdopodobnie codziennie stykać się z przypadkami uszkodzeń paneli słonecznych, ale bez odpowiednich narzędzi, procedur i szkoleń niebezpieczne scenariusze mogą stać się bardziej powszechne i w coraz większym stopniu zagrażać życiu.

Niepokojące statystyki

W ciągu ostatnich dziesięciu lat panele słoneczne odnotowały w Australii oszałamiający wzrost o 5000%. Około 20% australijskich domów ma teraz dachowe panele słoneczne, a stale rosnąca liczba instalacji komercyjnych, przemysłowych i farm słonecznych sprawiła, że liczba systemów PV w całym kraju przekroczyła dwa miliony.

 Biorąc pod uwagę obecną liczbę dwóch milionów krajowych instalacji dachowych, oznacza to potencjalnie 500 000 niebezpiecznych lub niespełniających norm instalacji w całej Australii.

Na stronie PV Magazine czytamy:

Dane dostarczone przez Clean Energy Regulator (CER) pokazują, że więcej niż jeden na cztery australijskie domy ma dachowe moduły słoneczne. Rynek jest na dobrej drodze, aby w 2021 roku przyćmić wszystkie poprzednie rekordy. Jednak to upowszechnienie przyniosło niezamierzone konsekwencje - statystyki Fire and Rescue NSW pokazują, że pożary związane z PV wzrosły pięciokrotnie w ciągu ostatnich pięciu lat.

https://www.pv-magazine.com/2021/07/02/australias-unsafe-solar-installation-standards-under-fire/

Burze i grad mogą uszkodzić panele słoneczne

Pewnego dnia w Sydney pojawiło się nowe, wcześniej nieprzewidziane ryzyko, gdy uszkodzenie paneli słonecznych przez grad doprowadziło do wtórnego pożaru. Podczas jednej z burz w Sydney mimo, że zasilanie zostało  odłączone, powróciły gorące i słoneczne warunki, a trzy dni później uszkodzone panele utworzyły łuk elektryczny i wywołały poważny pożar dachu, który zagroził całej fabryce.

Toksyczny problem

Płonące panele mogą być wysoce toksyczne i niebezpieczne dla ludzi. Ogniwa słoneczne zawierają substancje rakotwórcze: tellurek kadmu i arsenek galu, a także potencjalnie śmiertelny fosfor. Wdychanie tych toksycznych cząsteczek powoduje krzemicę płuc i powinno być traktowane z takimi samymi środkami ostrożności jak azbest. Samodzielny aparat oddechowy (SCBA) powinien być zawsze używany w przypadku zdarzeń związanych z płonącymi panelami słonecznymi.

Samodzielny aparat oddechowy

https://en.wikipedia.org/wiki/Self-contained_breathing_apparatus

Jak można zapobiegać pożarom ?

Kluczową kwestią dla straży pożarnej i służb ratowniczych przy wprowadzaniu nowego produktu jest zapewnienie, że jest on bezpieczny dla ich personelu, społeczności i środowiska. PV Stop, który otrzymał nagrodę FPA Australia's Innovative Product and Technology Award w 2018 roku, został przetestowany przez NSW Environment Protection Agency pod kątem szkodliwych elementów i został uznany za bezpieczny dla środowiska i personelu pracującego w pobliżu paneli słonecznych.

Ponieważ technologia nadal rozwija się w obecnym szybkim tempie, krytyczne jest, aby innowacje w zakresie bezpieczeństwa dotrzymywały kroku, aby zapewnić, że sektor straży pożarnej i służb ratowniczych może utrzymać swoje zobowiązania dotyczące redukcji emisji i ochrony środowiska, bez poświęcania bezpieczeństwa personelu. Działania podczas gradobicia w grudniu 2018 r. w Sydney pokazały, że trzeba zrobić więcej, aby dostosować się do pojawiających się technologii i związanych z nimi zagrożeń.

Pożary paneli słonecznych w Polsce oraz innych krajach Europy

5 sierpnia 2022 pojawiła się informacja na portalu Nowiny24 ( https://www.youtube.com/watch?v=bIkBDeAPOrg ) o pożarze wywołanym przez awarię fotowoltaiki, cyt. "Tak ogromnego pożaru, który dotknął jedno gospodarstwo, już dawno w naszym regionie nie było. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej informuje, że w momencie szczytowym walki z ogniem brało udział 40 zastępów straży, czyli około 155 strażaków z powiatu rzeszowskiego, łańcuckiego, leżajskiego i mieleckiego. Potrzeba było ponad 10 godzin, aby opanować szalejący ogień, a cała akcja ratowniczo-gaśnicza trwała ponad dobę." 

Co nas czeka?

Na kanale You Tube #PaneleFotowoltaiczne #fotowoltaika #Panele czytamy:

 W 2020 roku w Polsce powstało 200 tys nowych instalacji fotowoltaicznych. W sumie jest ich około 400 tys. 80% z nich jest nowych ale czas robi swoje i zaczną pojawiać się awarie w postaci uszkodzeń łączeń przewodów prądu stałego. Koniecznie trzeba sobie uświadomić jak wielkie jest to ryzyko i od razu reagować na wszelkie dziwne "zachowania" falownika. Instalację fotowoltaiczną mamy na lata. Przewody są poza naszym wzrokiem. Liczenie, że przez 20 lat nie będzie żadnej awarii jest mało rozsądne. Samochody musimy przeglądać co roku i były dopuszczone do ruchu. Życie pokazało, że w samochodzie z czasem psują się hamulce, zawieszenie itp. Przepisami zmuszono nas, dla statystycznego naszego dobra, by co roku, specjalista "rzucił" okiem na nasze auto i zrobił kilka szybkich testów. W przypadku fotowoltaiki nie ma jeszcze takiego prawa. Ale nie oznacza to, że nie powinniśmy sami co 3-5 lat "poprosić" fachowca o przegląd naszej instalacji. Zapewne za 5 lat, gdy te 400 tys instalacji się zestarzeje i zaczną pojawiać się pożary, pilnie zostanie uchwalona ustawa nakazująca nam takie przeglądy."

Gaśnica PVSTOP do gaszenia pożaru panelu słonecznego

Źródło ilustracji https://tiny.pl/w76nn 

Podsumowanie

Panele słoneczne są przyczyną kilkuset pożarów rocznie w poszczególnych krajach europejskich. W Niemczech jest to nawet 400, a we Włoszech - gdzie sytuacja prawna jest podobna do polskiej - ponad 700 rocznie - pisze Komputer Świat.

Przyczyną często jest brak wyobraźni - celowe omijanie zabezpieczeń, brak przeglądów technicznych i realizacja "po kosztach". W Polsce nie ma dokładnych i rygorystycznych przepisów regulujących instalację fotowoltaiki, tymczasem coraz więcej firm chce się tym zajmować, mimo że nie mają na ten temat dostatecznej wiedzy.

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 10/2022

Fotowoltaiki, a groźne zanieczyszczenie środowiska, część 4

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: piątek, 07.10.2022, 17:45

Odsłony: 414

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2068-fotowoltaiki-a-zagrozenie-pozarem-czesc-3

Tak jak słońce nie świeci całą dobę, tak fotowoltaiki nie składają się z samych zalet jak to sugerują sprzedawcy tych urządzeń. Marketing wytrwale przemilcza zagrożenia jakie stwarzają fotowoltaiki podkreślając zalety, które są problematyczne oraz krótkoterminowe.

Na łamach magazynu Business Harvard Review, który jest uznawany za jeden z najbardziej opiniotwórczych na świecie w obszarze zarządzania strategicznego oraz praktyki zarządzania (https://pl.wikipedia.org/wiki/Harvard_Business_Review) opublikowano artykuł zatytułowany The Dark Side of Solar Power czyli Ciemna strona energetyki słonecznej.

Moda na energię słoneczną 

W Stanach Zjednoczonych instalacje paneli słonecznych odbiła się od załamania w okresie pandemii i obecnie szacuje się, że jest ponad 19 gigawatów całkowitej zainstalowanej mocy, w porównaniu z 13 gigawatami na koniec 2019 roku. W ciągu najbliższych 10 lat liczba ta może wzrosnąć czterokrotnie - sugerują badania branży fotowoltaicznej. Z czego wynika ten wzrost?

Obywatele Stanów Zjednoczonych mają obecnie ulgę podatkową na inwestycje w energię słoneczną, która pokrywa 26% wydatków dla klientów indywidualnych oraz komercyjnych. Po 2023 roku ulga podatkowa zmniejszy się do 10% dla instalatorów komercyjnych oraz całkowicie zniknie dla nabywców indywidualnych. Dlatego też sprzedaż energii słonecznej będzie prawdopodobnie jeszcze bardziej gorąca w nadchodzących miesiącach, ponieważ nabywcy dążą do skorzystania z ulgi podatkowej, póki jeszcze mogą. 

Dotacje podatkowe nie są jedynym powodem eksplozji inwestycji w energię słonecznej. Dla mieszkańców ważne są niższe koszty początkowe za każdy wytworzony kilowat energii, ale koszty początkowe nie oznaczają kosztów całkowitych - piszą autorzy artykułu.

Czy panele słoneczne są naprawdę korzystne dla ludzi?

Bodźce ekonomiczne szybko się wyrównują, zachęcając klientów do wymiany posiadanych paneli na nowsze, tańsze i bardziej wydajne modele. W branży, w której rozwiązania takie jak recykling, są skrajnie niewystarczające, sama ilość wyrzucanych paneli będzie wkrótce stanowić ryzyko o egzystencjalnie szkodliwych rozmiarach. Oficjalne prognozy Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej  mówią o "dużych ilościach rocznych odpadów przewidywanych na początku lat 2030, które do roku 2050 mogą wynieść 78 milionów ton.  Prognozy Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej zakładają, że klienci będą użytkowali swoje panele  przez cały 30-letni cykl życia. Nie uwzględniają one możliwości powszechnej wcześniejszej wymiany paneli.

Wykorzystując rzeczywiste dane amerykańskie, autorzy modelowaliśmy bodźce wpływające na decyzje konsumentów o wymianie paneli. Przyjęto, że trzy zmienne są szczególnie istotne w podejmowaniu decyzji o wymianie paneli: cena instalacji, stawka kompensacyjna oraz wydajność modułu. Jeśli koszt wymiany jest wystarczająco niski, a wydajność i stawka kompensacyjna wystarczająco wysokie, założono, że racjonalni konsumenci dokonają zmiany, niezależnie od tego, czy ich istniejące panele przeżyły pełne 30 lat.

Jako przykład rozważmy hipotetyczną konsumentkę (nazwijmy ją "Panią Brown") mieszkającą w Kalifornii, która zainstalowała panele słoneczne na swoim domu w 2011 roku - piszą autorzy artykułu. Teoretycznie mogłaby ona  użytkować panele przez 30 lat, tj. do 2041 roku. W momencie instalacji całkowity koszt wynosił 40 800 USD, z czego 30% można było odliczyć od podatku dzięki uldze podatkowej na inwestycje słoneczne. W 2011 r. pani Brown mogła oczekiwać, że dzięki panelom słonecznym wygeneruje 12 000 kilowatów energii. W każdym kolejnym roku wydajność jej panelu spada o około jeden procent z powodu degradacji modułu - piszą autorzy artykułu.

 Wyobraźmy sobie, że w roku 2026, w połowie cyklu życia swojego sprzętu, pani Brown zaczyna ponownie analizować swoje możliwości w zakresie energii słonecznej. Słyszała, że panele najnowszej generacji są tańsze i bardziej wydajne. Według aktualnych prognoz, pani Brown w 2026 roku stwierdzi, że koszty związane z zakupem i instalacją paneli słonecznych spadły o 70% w porównaniu z rokiem 2011. Co więcej, panele nowej generacji przyniosą 2800 dolarów rocznego dochodu, czyli o 700 dolarów więcej niż jej istniejąca instalacja, gdy była nowa. W sumie modernizacja paneli teraz, zamiast czekać kolejne 15 lat, zwiększy wartość bieżącą netto jej instalacji słonecznej o ponad 3000 dolarów w 2011 roku - czytamy w artykule.

Czeka nas zalew "słonecznych" śmieci

Zakładając, że w ciągu 30-letniego cyklu życia urządzeń nie wystąpią żadne usterki, odpady zaczną się gromadzić dopiero około 2040 roku, a następnie gwałtownie rosnąć do prawie 20 gigawatów do 2050 roku. Drugi scenariusz pokazuje oficjalną prognozę Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej, która dopuszcza pewne wymiany na wcześniejszym etapie cyklu życia. W tym przypadku odpady z paneli słonecznych zaczną się gromadzić około 2030 roku i będą stale rosnąc do około 15 gigawatów do 2050 roku. Trzeci scenariusz, który reprezentuje prognozy odpadów przewidywane przez model autorów artykułu i opiera się na wczesnej wymianie paneli słonecznych, pokazuje, że odpady zaczną się gromadzić niemal natychmiast, do 2023 roku i gwałtownie będą rosły.

Panele słoneczne zasilające latarnię uliczną

Jeśli wcześniejsze wymiany nastąpią zgodnie z przewidywaniami  modelu statystycznego zastosowanego przez autorów artykułu, w ciągu zaledwie czterech lat mogą one wytworzyć 50 razy więcej odpadów niż przewiduje Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej. Liczba ta przekłada się na około 315 000 ton metrycznych odpadów, w oparciu o szacunkowy stosunek masy do mocy wynoszący 90 ton na MW.

"Słoneczne" śmieci będą kosztowne

Gwałtowna moda na fotowoltaiki sprawiła, że infrastruktura recyklingowa pozostała w tyle za produkcja urządzeń. Firma First Solar ( https://www.firstsolar.com/) jest jedynym znanym autorom amerykańskim producentem paneli z działającą inicjatywą recyklingową, ale dotyczy ona tylko własnych produktów.

Bezpośrednie koszty recyklingu to jednak tylko część obciążeń związanych z zakończeniem eksploatacji. Panele to delikatne, nieporęczne urządzenia, które zazwyczaj instaluje się na dachach budynków mieszkalnych. Specjalistyczna wiedza jest wymagana do ich odłączenia i usunięcia, aby nie roztrzaskały się na kawałki zanim trafią na ciężarówkę. Ponadto, niektóre rządy mogą zaklasyfikować panele słoneczne jako odpady niebezpieczne, ze względu na niewielkie ilości metali ciężkich (kadm, ołów itp.), które zawierają. Taka klasyfikacja niesie ze sobą szereg kosztownych ograniczeń - odpady niebezpieczne mogą być transportowane tylko w wyznaczonych godzinach i wybranymi trasami...

Kto zapłaci za likwidację "słonecznych" śmieci?

Decyzja o tym, kto poniesie koszty utylizacji zużytych paneli, prawie na pewno będzie należała do organów regulacyjnych. Prawdopodobnie przyszłe przepisy w Stanach Zjednoczonych będą wzorowane na Dyrektywie WEEE Unii Europejskiej (więcej pod linkiem https://europa.eu/youreurope/business/product-requirements/recycling-waste-management/weee-responsibilities/index_pl.htm )

Poważny wyzwaniem będą  ogromne ilości tzw. odpadów osieroconych, pozostawionych przez firmy, które zaniechają działalności. Ten sam problem pojawi się w przypadku innych technologii energii odnawialnej. Przewiduje się, że w ciągu najbliższych 20 lat na amerykańskich wysypiskach śmieci wyląduje ponad 720 tys. ton ogromnych łopat turbin wiatrowych. Według powszechnych szacunków, tylko pięć procent akumulatorów do pojazdów elektrycznych jest obecnie poddawanych recyklingowi.

Podsumowanie: mamy  śmieciowe jedzenie, a także śmieciowe pomysły.

Następny odcinek: https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2070-pozary-paneli-fotowoltaicznych-powaznym-wyzwaniem-dla-strazakow

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 10/2022

Źródło ilustracji:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ogniwo_s%C5%82oneczne

Źródło informacji:

https://hbr.org/2021/06/the-dark-side-of-solar-power

Fotowoltaiki a zagrożenie pożarem, część 3

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: piątek, 07.10.2022, 15:07

Odsłony: 399

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2066-fotowoltaiki-a-zdrowie-zagrozenie-zatruciem-olowiem-czesc-2

Ryzyko groźnego pożaru

Systemy fotowoltaiczne są bezpieczne w normalnych warunkach pracy, jeśli są instalowane i konserwowane przez rzetelnych  fachowców zgodnie z przepisami i wytycznymi elektrycznymi. Jednak wraz z rosnącą dystrybucją różnych systemów fotowoltaicznych instalowanych zarówno na ziemi, dachach, a nawet zintegrowanych z budynkami, należy być świadomym  ryzyka wystąpienia ewentualnego pożaru w miejscu, gdzie zainstalowane są fotowoltaiki. W latach 1995-2012 w Niemczech odnotowano 400 przypadków pożarów związanych z fotowoltaikami. W 180 przypadkach źródłem pożaru był pojedynczy element fotowoltaiki. 

Różne elementy fotowoltaiki są łatwopalne ze względu na zawartość polimerów:

# folia enkapsulacyjna EVA , więcej o wadach tej folii pod linkiem https://planergia.pl/post/rodzaje-uszkodzen-i-wady-paneli-fotowoltaicznych-czesc-ii

# polimerowy arkusz tylny w modułach

# polimery w kablach strunowych, skrzynkach przyłączeniowych i falownikach.

Badania prowadzone przez niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Technologii wykazały, że w przypadku systemu o mocy 9 kWp z 38 standardowymi modułami fotowoltaicznymi, w samych modułach znajduje się do 60 kg materiału polimerowego. Polimery mogą wytworzyć podwyższoną temperaturę porównywalną z temperaturą oleju opałowego (PE: 46 MJ/kg > olej opałowy: 43 MJ/kg).

Podczas i po pożarze system fotowoltaiczny może potencjalnie wytwarzać emisje w postaci płynnej, stałej lub toksycznego dymu.  Strażacy gaszący pożar fotowoltaiki mogą być narażeni na niebezpieczne poziomy metali, takich jak ołów, kadm i selen, jeśli w systemie obecne są moduły cienkowarstwowe.
Strażacy muszą być poinformowani o istnieniu modułów fotowoltaicznych, a także ich lokalizacji i rodzaju, aby odpowiednio i bezpiecznie zaplanować swoje działania. Strażacy  podczas gaszenia pożaru wywołanego przez awarię fotowoltaiki muszą być ubrani w specjalne maski, aby chronić się przed szkodliwym i potencjalnie toksycznym gazem. Gruz z uszkodzonego miejsca instalacji fotowoltaicznej wymaga profesjonalnej utylizacji.

Mniejsza dostępność dachu

Ograniczenie przestrzeni na dachu z systemem fotowoltaicznym zmniejsza dostępność i może powodować poślizgnięcia i/lub upadki z dachu osób na nim pracujących. Konieczne jest zachowanie przejścia o określonej szerokości i odsunięcia go od granic dachu.  Konieczne jest oznaczyczenie kabli DC i prowadzenie aktualnej mapy rozmieszczenia kabli na dachu.

Zagrożenie zawaleniem

Urządzenia fotowoltaiczne zwiększają obciążenie dachu, co może prowadzić do potencjalnego jego zawalenia się. Zagrożenie to rośnie, jeśli belki nośne zostaną osłabione podczas pożaru. Moduły fotowoltaiki mogą  również spaść podczas pożaru, zagrażając zarówno mieszkańcom, jak i osobom udzielającym pierwszej pomocy. Zawsze należy informować strażaków o obecności  fotowoltaiki na dachu.

Łuk elektryczny lub zwarcie doziemne

Systemy fotowoltaiki mają wysokie napięcie stałe, które potencjalnie tworzy niegasnący łuk elektryczny w przypadku wystąpienia awarii. Łuk będzie trwał do momentu wyłączenia napięcia lub zwiększenia odległości pomiędzy stykami łuku. Przyczyną powstawania takich łuków mogą być źle przylutowane złącza ogniw lub lutowanie pomiędzy złączami ogniw a szynami zbiorczymi wewnątrz modułu.

Niskiej jakości skrzynki przyłączeniowe z niestabilnymi połączeniami kablowymi i nieuszczelnione skrzynki mogą prowadzić do korozji, słabego odprowadzania ciepła, niskiej jakości diod bocznikujących również potencjalnie powodujących zwarcie w obrębie łuku elektrycznego. Kolejne ryzyko może pojawić się przy krzyżowym łączeniu złącz pochodzących od dwóch różnych producentów. Opór przejścia elektrycznego może znacznie wzrosnąć, co spowoduje intensywne nagrzewanie się uszkodzonego elementu.

Należy wybierać wysokiej jakości komponenty systemu fotowoltaiki, takie jak poszczególne moduły, kable, falowniki. Nie należy krzyżować złączy od różnych producentów.

Porażenie elektryczne

Moduły fotowoltaiki produkują prąd tak długo, jak długo są wystawione na działanie odpowiednio mocnego źródła światła. Sztuczne źródła światła z lamp halogenowych mogą wytwarzać wystarczającą moc, aby zasilić systemy fotowoltaiki do niebezpiecznego poziomu. To samo zagrożenie może pochodzić od światła emanującego z pobliskiego pożaru. Opracowano specjalny raport na temat zasad bezpieczeństwa strażaków gaszących pożary wywołane awarią fotowoltaiki, jest on pod linkiem

https://www.cesa.org/wp-content/uploads/CESA-PV-Fire-Safety-Training-Slides.pdf

Innym potencjalnym zagrożeniem jest sytuacja, w której strażak musi otworzyć dach, aby uzyskać dostęp do systemu fotowoltaiki. Oznacza to konieczność przecinani przewodów pod napięciem, czyli czynność, która prawie zawsze powoduje powstanie łuku elektrycznego i może stanowić istotne oraz niebezpieczne zagrożenie porażeniem prądem.

Nawet uszkodzone moduły mogą nadal wytwarzać moc, która może zaszkodzić strażakom i innym osobom biorącym udział w gaszeniu pożaru. Strażacy muszą być wyposażeni w urządzenia gwarantujące bezpieczne oddychanie podczas gaszenia pożaru.

W Stanach Zjednoczonych wymaga się, aby napięcie stałe na przewodach modułów było niższe niż 80V w ciągu 30 sekund po szybkim wyłączeniu. W Niemczech wymaga, aby po wyłączeniu napięcie nie było wyższe niż 120 V w całej matrycy fotowoltaiki.

Przegląd Pożarniczy o fotowoltaikach

https://www.ppoz.pl/roznosci/gorace-pytania/Fotowoltaika/idn:2402

https://www.ppoz.pl/czytelnia/ratownictwo-i-ochrona-ludnosci/Fotowoltaika---dylematy-i-zagrozenia-cz.-1/idn:2473

https://www.ppoz.pl/czytelnia/ratownictwo-i-ochrona-ludnosci/Fotowoltaika---dylematy-i-zagrozenia-cz.-2/idn:2516

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2069-fotowoltaiki-a-grozne-zanieczyszczenie-srodowiska-czesc-4

Źródło informacji:

https://solarity.cz/blog/fire-hazards-and-mitigation-in-photovoltaic-systems/

Źródło ilustracji:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%BCar

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 10/2022

Globalny wymiar cyklu "Medycyna oparta na wspomnieniach"

Szczegóły

Kategoria: Medycyna oparta na wspomnieniach

Opublikowano: piątek, 07.10.2022, 10:11

Odsłony: 156

Krystyna Knypl

Intencją cyklu wspomnień "Medycyna Oparta na wspomnieniach" było utrwalenie pamięci o moich Koleżankach i Kolegach oraz Nauczycielach medycyny. Poza serią wspomnień opublikowanych w Gazecie dla Lekarzy napisałam felieton "Medicine based on memories" ( https://app.sermo.com/profile/2233157/overview/post/1009048), globalnym / amerykańskim portalu Sermo dla lekarzy, na którym jest zarejestrowanych ponad 800 tysięcy użytkowników ze 150 krajów całego świata. Przed kilkoma dniami wydawca Sermo umieścił mój felieton w mailingu do Czytelników. Wkrótce po rozesłaniu korespondencji przeczytałam głos w dyskusji: These paragraphs sound like the opening of a book. Please continue (Te akapity brzmią jak otwarcie książki. Proszę kontynuować... - napisała koleżanka ze Stanów Zjednoczonych. Miła inspiracja - chyba napiszę książkę...

Wkrótce po rozesłaniu korespondencji przeczytałam głos w dyskusji: These paragraphs sound like the opening of a book. Please continue (Te akapity brzmią jak otwarcie książki. Proszę kontynuować... - napisała koleżanka ze Stanów Zjednoczonych. Miła inspiracja - chyba napiszę książkę...

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

Fotowoltaiki a zdrowie: zagrożenie zatruciem ołowiem, część 2

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: czwartek, 06.10.2022, 04:42

Odsłony: 423

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2065-fotowoltaiki-a-zdrowie

W produkcji paneli fotowoltaicznych używaniu jest ołów, będący metalem ciężkim, z którym kontakt może wywołać chorobę zwaną ołowicą. Jej przebieg może być ostry w przypadku gdy organizm zostanie narażony na dużą dawkę ołowiu lub przewlekły gdy kontakt z ołowiem trwa dłużej w związku z pracą w kopalni. Pierwsze objawy choroby mogą być następujące: uczucie słodkiego smaku w jamie ustnej, bóle głowy, utrata łaknienia. W dalszym przebiegu pojawiają się wymioty, spadki ciśnienia krwi oraz obniżenie temperatury ciała.

Bohaterką tego katowickiego muralu jest dr Jolanta Wadowska - Król, która już w latach 70-tych XX wieku rozpoczęła polskie badania nad szkodliwością ołowiu.

Pani doktor przebadała 4500 dzieci z Szopienic, Burowca oraz Dąbrówki Małej pod kątem ołowicy, badania te były tematem jej pracy doktorskiej. U 5 tysięcy przebadanych dzieci lekarka obserwowała  następujące objawy: omdlenia, osłabienie, anemia, bóle głowy, bóle brzucha, wymioty, problemy ze słuchem, trudności w chodzeniu. Mimo wybitnych walorów naukowych nie doszło do obrony pracy doktorskiej, której procedowanie zablokował ówczesny rektor Akademii Medycznej. Nie dość tego zginęły wszystkie egzemplarze doktoratu. PRL- owska propaganda sukcesu nie mogła dopuścić do opublikowania takich badań (źródło: https://wiadomosci.onet.pl/kraj/rok-1974-jolanta-wadowska-krol-pisze-doktorat-medyczny-thriller-o-olowianych/wyp7fvc ).

Propaganda sukcesu wiecznie żywa

Sukces współczesnych czasów musi być zielony i ekologiczny. Czarny węgiel mają zastąpić rzekomo zielone fotowoltaiki. Problem jest w tym, że do ich produkcji stosuje się ołów. Typowy moduł fotowoltaiczny  zawiera do 12 gramów ołowiu. Metal ten znajduje się głównie w powłoce busbarów i paście lutowniczej służącej do łączenia ogniw fotowoltaicznych

Pasek metalowy przewodzący energię w fotowoltaice wykonany jest z miedzi z cyną (67%) oraz  ołowiu (37%) -  poprawia on przewodność elektryczna, wytrzymałość, twardość i plastyczność.

Dyrektywa  Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznymhttps://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011L0065  zaleca ograniczenie wykorzystania ołowiu w przemyśle elektrycznym oraz elektronicznym.

Autorzy tego dokumentu piszą zastrzeżenie, że „nie powinno uniemożliwiać rozwoju technologii energii odnawialnej, które nie mają negatywnego wpływu na zdrowie i środowisko oraz które są zrównoważone i opłacalne ekonomicznie”.

Dyrektywy nie stosuje się więc do “paneli fotowoltaicznych przeznaczonych do użytku w systemie zaprojektowanym, zmontowanym i zainstalowanym przez profesjonalny personel do stałego wykorzystywania w określonym miejscu w celu wytwarzania energii słonecznej do zastosowań publicznych, komercyjnych, przemysłowych i mieszkalnych”. Możliwa jest produkcja fotowoltaik bez używania ołowiu poprzez zastosowanie technologii Metal Wrap Through (MWT).

Kto instaluje fotowoltaiki, a kto powinien unikać takich instalacji?

Fotowoltaiki instalują głownie właściciele domów jednorodzinnych, natomiast nie budzi ona entuzjazmu u właścicieli  większych obiektów mieszkalnych. Dlaczego tak się dzieje? W fotowoltaikach jest niebezpieczeństwo przerw w dostawie prądu - wyobraźmy sobie podróż windą w wysokim budynku, w którym jest prąd z fotowoltaiki. Jesteśmy w drodze na dziesiąte piętro, gdy nagle następuje przerwa w dostawie prądu... jest sobota wieczór... czy serwis fotowoltaiczny uwolni nas za chwilę czy dopiero w poniedziałek rano??? Dlaczego dochodzi do przerw w dostawie prądu przez fotowoltaiki? Jeżeli napięcie w sieci zostanie podniesione powyżej 253 V i będzie utrzymywało się przez więcej niż 10 minut to nastąpi przerwa w dostawie prądu. Gdy napięcie wzrośnie do 264 V nastąpi natychmiastowa przerwa w dostawie prądu. Biznes fotowoltaiczny radzi gromadzić energię w specjalnych magazynach, ale koszt ich wybudowania jest bardzo wysoki. 

W artykule Evaluation of heavy metal leaching under simulated disposal conditions and formulation of strategies for handling solar panel waste (Ocena wymywania metali ciężkich w symulowanych warunkach utylizacji i sformułowanie strategii postępowania z odpadami paneli słonecznych - https://tiny.pl/w7lwf) czytamy:
Wraz ze stałym wzrostem mocy zainstalowanej w elektrowniach słonecznych na całym świecie, pojawia się obawa o los paneli słonecznych po zakończeniu ich eksploatacji. Odpady paneli słonecznych są często wyrzucane w sposób nieselektywny, narażając środowisko na zagrożenia chemiczne.

Głównym celem niniejszej pracy jest ocena potencjału wymywania odpadów polikrystalicznych paneli słonecznych w różnych symulowanych warunkach utylizacji poprzez testy toksyczności (TCLP), wymywania przez strącanie syntetyczne (SPLP) oraz wymywania statycznego pH. Ponadto, w pracy oceniono wpływ starzenia się i pęknięcia laminatu szklanego (GLE) paneli słonecznych na ich potencjał wymywania. Spośród badanych metali (srebro (Ag), aluminium (Al), kadm (Cd), chrom (Cr), miedź (Cu), mangan (Mn), ołów (Pb) i cynk (Zn)), stężenia Pb wynosiły odpowiednio 9,3 mg/L, 1,4 mg/L, 6,7 mg/L w testach TCLP, SPLP i pH static.

Wskazuje to na niebezpieczny charakter odpadów z potencjałem wymywania Pb powyżej dopuszczalnych limitów określonych przez różne organy regulacyjne. Obecność GLE zmniejszyła mobilność Pb o współczynnik 4,1-8,8 w teście TCLP, sprawiając, że odpady nie są niebezpieczne i mogą być składowane na wysypiskach. Jednak masowe usuwanie odpadów z paneli słonecznych do środowiska naturalnego, symulowane przez test SPLP, wskazuje na ich szkodliwy charakter niezależnie od stanu fizycznego. Starzenie się paneli słonecznych przed utylizacją oraz kwaśne warunki pH również znacząco wpłynęły na potencjał wymywania wybranych metali pod wpływem ich reaktywności oraz dostępności wewnętrznych warstw odpadów do roztworu wymywającego.

Strategie, takie jak rozszerzona odpowiedzialność producenta, opłata za wcześniejszy recykling oraz zachęcanie przemysłu recyklingowego, doprowadzą zarówno do stworzenia korzyści ekonomicznych, jak i do efektywnego zarządzania tym strumieniem odpadów.

Nie tylko zakłócenia w pracy fotowoltaiki, problemy z utylizacją, uwalnianie metali ciężkich do środowiska  narażają nasze zdrowie na szwank.

W doniesieniu Experimental study on burning and toxicity hazards of a PET laminated photovoltaic panel (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0927024819306245)  czytamy:

Obecnie fotowoltaika została wykorzystana na szeroką skalę do zastosowań komercyjnych i cywilnych. Zwarcie starzeniowe, pożar i inne przyczyny przyniosą duże zagrożenia dla bezpieczeństwa. W niniejszej pracy przeprowadzono eksperymentalne badania spalania i zagrożeń toksycznych na szeroko stosowanym, łatwopalnym panelu fotowoltaicznym o wymiarach próbki 180 mm*180 mm w warunkach atmosferycznych. Eksperymenty spalania przeprowadzono na stanowisku charakterystyki wczesnego stadium pożaru w State Key Laboratory of Fire Science w Chinach.

Kilka ważnych parametrów spalania zbadano metodą zużycia tlenu pod czterema reprezentatywnymi zewnętrznymi termami (15 kW/m2,20 kW/m2,30 kW/m2,40 kW/m2), w tym czas zapłonu, szybkość uwalniania ciepła, szybkość utraty masy i całkowite ciepło spalania. Wyniki eksperymentalnego ciepła spalania były zgodne z termodynamicznymi danymi obliczeniowymi dla różnych substancji organicznych w próbce. Wykryto kilka niebezpiecznych gazów toksycznych, takich jak dwutlenek siarki, fluorowodór, cyjanowodór i niewielka ilość lotnych związków organicznych, z których stężenie dwutlenku siarki jest stosunkowo wysokie. W przypadku większego promieniowania zewnętrznego istnieje większe zagrożenie.

Świat będzie zaśmiecony zużytymi fotowotaikami?

W artykule opublikowanym w kwietniu 2021r.  Strategic overview of management of future solar photovoltaic panel waste generation in the Indian context (Strategiczny przegląd zarządzania przyszłym wytwarzaniem odpadów z paneli fotowoltaicznych w kontekście indyjskim), czytamy:

Energia słoneczna stała się wiodącym rozwiązaniem dla zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania na energię rosnącej populacji. Technologia fotowoltaiczna jest wydajną opcją wytwarzania energii elektrycznej z energii słonecznej i łagodzenia zmian klimatycznych. Chociaż rozwój i wzrost znaczenia fotowoltaiki słonecznej miał pozytywny wpływ na dekarbonizację systemu energetycznego, to jednak panele słoneczne po zakończeniu eksploatacji mogą stać się toksycznymi odpadami, jeśli nie zostaną odpowiednio zutylizowane.

Obecnie w Indiach przewiduje się, że do 2030 r. powstanie około 200 000 ton odpadów z ogniw fotowoltaicznych, a do 2050 r. - 1,8 mln ton, przy czym do tego czasu ilość odpadów z ogniw słonecznych może wzrosnąć do 60 mln ton w skali globalnej. Odpady solarne zostały ostatnio włączone do kategorii zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, aby ograniczyć negatywny wpływ ciągłego rozwoju. Ostatnie postępy skupiły się jedynie na zwiększeniu wydajności paneli fotowoltaicznych, bez uwzględnienia wpływu zużytych paneli słonecznych na środowisko oraz kwestii odpowiedniej utylizacji zużytych paneli. Efektywne i przyjazne dla środowiska metody recyklingu odpadów wycofanych z eksploatacji są rzadko brane pod uwagę. Istnieje potrzeba krytycznego zbadania i zarządzania utylizacją i recyklingiem odpadów paneli słonecznych.  ( https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9016676/

Podsumowanie

Ktoś kto nazwał fotowoltaiki ekologicznymi, czyli zielonymi źródłami energii musiał być daltonistą ;)

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2068-fotowoltaiki-a-zagrozenie-pozarem-czesc-3

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 10/2022

Źródło ilustracji

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jolanta_Wadowska-Kr%C3%B3l

Fotowoltaiki a zdrowie i bezpieczeństwo, część 1

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: środa, 05.10.2022, 21:32

Odsłony: 462

Krystyna Knypl

Tematyka pandemiczna powoli ustępuje miejsca problemom takim jak ogrzewanie pomieszczeń, oświetlenie przestrzeni publicznej oraz inflacja. Ceny energii rosną, wszyscy poszukują tańszych form pozyskiwania prądu. Częstym, na szybko czynionym wnioskiem, bez dokładniejszego rozpoznania tematu jest decyzja "zamontujemy fotowoltaiki, będzie taniej".

Czy jest to dobry sposób pozyskiwania energii? Na różnych stronach www branży fotowoltaiczne można spotkać zapewnienia, że systemy te są bezpieczne oraz nie mają negatywnego wpływu na zdrowie osób z nich korzystających. Jednak  te marketingowo - reklamowe  teksty te nie podają żadnych danych opartych na badaniach naukowych. Jak powiedział dr W.Edwards Deming, słynny amerykański statystyk

 In God we trust. All others must bring data (Bogu ufamy, wszyscy inni muszą przynieść dane)

Definicja ogniwa fotowoltaicznego

Jest to urządzenie służące do bezpośredniej konwersji energii promieniowania słonecznego w energię elektryczną poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n, w którym elektrony przemieszczają się pod wpływem fotonów powodując pojawienie się różnicy potencjałów czyli napięcia elektrycznego.

Kto montuje, a kto unika fotowoltaik?

Ciekawa jest geografia instalacji fotowoltaicznych - w Chinach 35,9% energii pochodzi z fotowoltaik, w Japonii 11,4%, ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Energetyka_s%C5%82oneczna). Poniżej 1% energii z fotowoltaik mają takie kraje  jak Holandia. Belgia, Kanada, Szwajcaria, Czechy. Najmniej zaufania do fotowoltaik ma  Izrael w którym zaledwie 0,2% energii pochodzi z takich źródeł ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Energetyka_s%C5%82oneczna). W Polsce 34,2% pochodzi z PV (https://businessinsider.com.pl/gospodarka/energetyka-oze-kolejny-przegrany-miesiac-slabnaca-sila-solarow-wiatraki-wolno/ktdz6j1)

Kiedy nie opłaca się PV - więcej pod linkiem https://kratki.com/blog/pl/oplacalnosc-fotowoltaiki-kiedy-zwroci-sie-fotowoltaika/

Jak fotowoltaiki mogą wpływać na zdrowie?

Najbardziej rozpowszechniona obawą zdrowotną w społeczeństwach są choroby nowotworowe. Komitet Naukowy Komisji Europejskiej ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznawalnych Zagrożeń dla Zdrowia, zajmują bardziej ostrożne stanowisko w tej kwestii. Na stronie tej instytucji czytamy: pola magnetyczne o skrajnie niskiej częstotliwości mogą być rakotwórcze lub mają potencjał do wywoływania raka (...)

(...) badania pól magnetycznych generowanych przez panele słoneczne montowane na dachach są rzadkie i (https://www.cancer.net/blog/2022-01/can-having-solar-panels-or-living-near-solar-farm-increase-your-cancer-risk).

W artykule zatytułowanym Public health issues in photovoltaic energy systems: an overview of concerns (Kwestie zdrowia publicznego w fotowoltaicznych systemach energetycznych: przegląd obaw)  czytamy:

Na zdrowie publiczne mogą mieć negatywny wpływ zanieczyszczenia emitowane podczas rutynowej eksploatacji zakładów produkujących ogniwa fotowoltaiczne lub w wyniku przypadkowych zdarzeń w tych zakładach. Najważniejsze zagrożenia są prawdopodobnie związane z przypadkowym uwolnieniem toksycznych lub łatwopalnych gazów stosowanych w dużych ilościach w produkcji cienkowarstwowych ogniw fotowoltaicznych (...).

Groźba pożarów

W artykule zatytułowanym The Fire Risk in Photovoltaic Installations – Checking the PV Modules Safety in Case of Fire ( https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1876610215027009 ) czytamy:

Instalacja systemów fotowoltaicznych na budynkach wiąże się z kilkoma problemami, w tym z ryzykiem pożaru (2011, Włochy: 298 interwencji straży pożarnej; 2012, Niemcy: 390 pożarów instalacji fotowoltaicznych).

 W Polsce nie dysponujemy danymi o liczbie pożarów instalacji fotowoltaicznych. Cenne informacje  znajdujemy na stronie www Straży Pożarnej w Oławie:

Oczywiście, sama instalacja przygotowana „w bardzo atrakcyjnej cenie” lub „po kosztach” stanowi zagrożenie. Zastosowanie choćby niewłaściwych szybkozłączek, niepoprawne poprowadzenie przewodów, stosowanie niskiej jakości materiałów czy też korzystanie z usług firm bez doświadczenia, skutkujące powstaniem pożaru może okazać się bardzo nieopłacalne. Pamiętajmy, że każda instalacja elektryczna wymaga projektu przygotowanego przez fachowca oraz montażu i serwisu prowadzonego przez osoby do tego uprawnione.

Jeśli decydujemy się na montaż instalacji fotowoltaicznej, powinna ona posiadać odpowiednio dobrane zabezpieczenia, nie tylko po stronie prądu zmiennego ale również w części, gdzie płynie prąd stały (od paneli do falownika). Tam bowiem mamy do czynienia z wysokim napięciem, a co z tym związane, z ryzykiem porażenia prądem. Wybór elementów systemu zabezpieczenia instalacji fotowoltaicznej następuje na etapie przygotowania jej projektu. Stosowane są zabezpieczenia nadprądowe (wyłączniki, bezpieczniki), rozłączniki oraz ograniczniki przepięć. Ich rolą jest zabezpieczenie instalacji w przypadku uszkodzenia, umożliwiają też prowadzenie prac serwisowych, a podczas akcji gaśniczej ograniczają ryzyko porażenia prądem strażaków. Coraz częściej stosowane są tzw. optymalizatory mocy. Urządzenia te są podłączone bezpośrednio do każdego panelu – w momencie zaniku napięcia zasilającego lub odłączenia falownika, automatycznie zmniejszając napięcie paneli do 1V.

Posiadaczom instalacji fotowoltaicznej zaleca się również zakup gaśnicy proszkowej zawierającej co najmniej 4kg proszku gaśniczego. Proszek gaśniczy umożliwia bezpieczne gaszenie instalacji elektrycznych z odległości co najmniej 1m. Gaśnica ta powinna znaleźć się obok falownika i urządzenia zabezpieczającego instalację. Niestety nie ma obowiązku posiadania gaśnicy w domu (choć musi być w samochodzie) ale w wielu przypadkach jej posiadanie pozwoliłoby uniknąć rozwoju pożaru, zauważonego przez mieszkańców, na etapie rozwoju.

Koszt gaśnicy jest niewielki, a wartość uratowanego dobytku może być ogromna. Dotyczy to nie tylko domów z instalacjami fotowoltaicznymi. Pamiętajmy, że od chwili zgłoszenia pożaru, do czasu przyjazdu strażaków upływa kilka lub kilkanaście minut. Małe źródło pożaru można samodzielnie i bezpiecznie ugasić gaśnicą. Jeśli jej nie mamy, możemy (i powinniśmy dla swojego bezpieczeństwa) tylko szybko wydostać się na zewnątrz wraz z współlokatorami i czekać…

Od wykonawcy instalacji fotowoltaicznej możemy również zażądać dokumentacji zawierającej podstawowe informacje na temat systemu fotowoltaicznego – schemat połączeń, rozmieszczenie poszczególnych elementów i kabli. Dokumentacja taka będzie cenną wskazówką dla strażaków, w przypadku powstania pożaru. W Europie Zachodniej i w USA stosuje się naklejki informujące, że dany budynek wyposażony jest w alternatywne źródło zasilania. Dokumentację taką dajemy strażakom, w momencie gdy przyjadą, w odpowiedzi na zgłoszenie pożaru.

Dodatkowo, w przypadku każdego posiadacza domu jednorodzinnego, należy oczywiście rozważyć zakup ubezpieczenia obejmującego m. in. ryzyko wystąpienia pożaru. Z wielu powodów, ryzyka takiego nie możemy uniknąć, a koszt ubezpieczenia jest nieporównywalnie mniejszy niż straty, jakie w wyniku pożaru mogą wystąpić.

( https://www.gov.pl/web/kppsp-olawa/panele-fotowoltaiczne--czy-bac-sie-pozaru)

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2066-fotowoltaiki-a-zdrowie-zagrozenie-zatruciem-olowiem-czesc-2

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 10/2022

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 12

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: wtorek, 04.10.2022, 06:48

Odsłony: 308

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2063-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-11

 (47) PORANNE RYMOWANIE

Gdy dziś hasam po Biedronce,

Czuję się jak kwiat na łące!

Zaraz obok jest piekarnia...

Shopoholizm mnie ogrania!

Konsumpcjonizm atakuje,

Wszędzie chodzę i kupuję,

Całkiem głupie zbędne rzeczy,

Aż mój portfel cienko skrzeczy!

(48) NEURONY PAMIĘCI

 Dziś między snem a dniem

ulokowały się wspomnienia.

Mimo wielu moich starań

nic się w nich nie zmienia.

Postawy zawistnych ludzi,

ich nieprzyjazne decyzje

oraz chore mej przyszłości wizje.

Szczęśliwie w rzeczywistości

nie zostały spełnione.

I warto dziś powiedzieć:

w niebyt przepędzone!

(49) NIE KOCHAM MOICH SNÓW

Nie kocham moich snów,

W których ciągle leczę ludzi.

Skutecznie każdy z nich 

Mój lekarski zapał studzi.

Pomylone diagnozy, leki nie zawsze trafione.

To są moje koszmary po wielokroć śnione.

Ileż lat można być na niekończącym się dyżurze?

Czy emerytury od tych snów się wreszcie dosłużę?

(50) INSTRUKCJA OBSŁUGI KCIUKA

Zaraz szybko umyj ręce,

nie tkwij w ciągłej, strasznej męce,

Mycie rąk zaś wszystko zmienia

w kwestii stanu zakażenia.

Rząd nas wszystkim już panuje,

mycie rąk wciąż nadzoruje,

Narodowa to jest drama

gdy publiczność myje sama,

Ręce, palce i nadgarstki,

w sposób zwykły geszefciarski.

Dziś potrzebne są wytyczne,

aby umyć palce liczne.

Nie pieść kciukiem dozownika,

z tego dużo zła wyniki!

A ministru w swej podzięce, krzyknij:

Ja cię kręcę!

(51) LUKA W EDUKACJI

Osobiste spotkanie z sensacją jest bolesne,

Odkrywają ze zdumieniem jej zawodowi łowcy,

To nie jest to sam mówią zaskoczeni.

Mój własny ból i opisany na szpaltach.

Bolesna nauka jest możliwa zawsze,

Trzeba tylko czasem zamienić się na role.

Niestety nie uczą tego w ani jednej szkole.

(54) PROŚBA DO BIG PHARMY

Droga Big Pharmo, módl się za nami,

Ale też odpuść ludziom czasami!

Nie każdy musi, nie każdy chce,

Nadstawiać cztery litery swe ; )

Daj ludziom wybór oraz swobodę,

Nie czyhaj  chciwie na ich wygodę,

W kwestii decyzji podejmowania

I osobistego o zdrowie dbania.

(55) RYMOWANKA DO PORANNEJ KAWY

Nie ma równości! To chyba wiecie, że

Nie ma równych ludzi na świecie.

Są duzi i mali, mądrzy i głupi,

Ale tej bajki dziś nikt nie kupi.

Sprzedaje się kłamstwo, fałsz i obłuda.

Jak długo? - pytasz. Dopóki się uda!

Ekspert, to taki gość z nominacji.

Ma mega przydział przeróżnych  racji.

Na każdy temat on dużo wie.

Więc mówi wszystko co tylko chce.

Jest też komitet, nie, nie centralny !

Z umysłowości raczej banalny,

Powie co każą, podpisze wszystko,

Zwłaszcza gdy przelew bankowy blisko.

(56) MEDYCYNA OPARTA NA PROPAGANDZIE

Medycyna Oparta na Propagandzie

Lubi zawsze jechać po bandzie.

Wrzaskliwą narracją wciąż peroruje,

Innych poglądów nie toleruje.

Karci, wytycza oraz strofuje

Jak nieomylna dziunia się czuje.

Będąc już raczej lekarką starą

Poradzę dziuni warszawską gwarą:

Nie bądź tak cwana w ząbek czesana,

Bo przyszłość twoja będzie opłakana.

(57) PEWNA PANI W KAPELUTKU

Pewna pani w kapelutku

Szła przez życie pomalutku

I nadziwić się nie mogli,

Różni, smętni maruderzy,

Ze się owej starszej pani

Coś od życia też należy !

 (58) OŚMIORNICA COVIDOWA

Ośmiornica covidowa

Chce byś zawsze była zdrowa,

Piękna, mądra i bogata,

Żyła też przez długie lata.

Musi wciąż Cię nadzorować

Szczepić, mazać i pilnować

Objąć czule Cię mackami

Abyś zawsze była z nami!

(59) JESTEM SOBIE

( Warszawa 1981)

***

Jestem sobie Młoda Madka

Wystrojona cała w szmadkach,

Nic nie muszę sama wiedzieć,

W internecie mogę siedzieć,

A jak nie wiem to poklikam

I wciąż dalej sobie fikam.

Ważne tylko są wytyczne

One są nad wyraz śliczne,

Bo zwalniają od myślenia

Oraz wiedzy pogłębienia.

Paryż 2017

***

(60) NIEOMYLNI POSIADACZE  RACJI

Nieomylni posiadacze wyłącznej Racji

Są oznaką przejrzałej Demokracji,

Karcą, mądrzą się i pouczają

Za nieomylnych Bogów się mają.

Nie wiedzą  biedacy niestety,

Że mają na głowach propagandowe berety.

Głowy ubrane w berety z programem

"Ja oświecać muszę! Pouczać i doskonalić,

A jak się nie uda to przynajmniej dowalić!"

Będę się mądrzyć i wszystkim chwalić

Bo najważniejsze  jest komuś dowalić.

(61) DROGA DO SZKOŁY

Babcia do szkoły jeździła Chaussonem

Tymczasem Wnuczka jeździ - z Fassonem.

Paryską okropnie nierówną drogą.

Zdarzało się jej gnać hulajnogą,

Bywały na niej niemiłe upadki,

O których będą pamiętać Dziadki.

A także Babcie, no i Rodzice.

Tak to już czasem bywa, gdy

Odwiedza się kolejną stolicę.

Dojazd do szkoły z Fassonem

Dokumentacja z Fassonem

Motyw muzyczny: Autobus Czerwony

https://www.youtube.com/watch?v=ohgmqtdTcGQ

(62) GASTRONOMICZNE DYLEMATY

Gdzie się człowiek tylko ruszi,

tam sprzedają modne sushi.

Dziś bigosu nikt jada,

bo po prostu nie wypada!

(63) MINISTRY ODA DO PACJENTA 

Pacjencie Drogi,

Jedz zawsze pierogi!

Komu milsza kiełbasa,

Ten nie pohasa!

Od serca Wam mówi

Ministra Wasza *

 (64) HASŁO DNIA

Szczepić! Szczepić!
Tym co nie chcą
Dużą karę wlepić,
A co się dziś zarobi
Na tym haśle "szczepić"
Jutro można przepić ;)

(65) KUCHNIA PASJONATA

Moje wspaniałe,  kochane Wnuczęta!

Niech każde z Was dobrze to zapamięta

Że smakowitą kuchnię  pasjonata

Ma Maciej - Wasz najwspanialszy Tata!

O czym zawiadamia, Wasza babcia Kisia,

Która pod choinkę  przesyła fajnego misia.

(66) MIŁOŚNICY

Miłośnicy statystycznej znamienności,

Siedzą od doświadczenia lekarskiego

W bardzo, bardzo dużej odległości.

Gdy czas własnej choroby nadchodzi,

Żadna statystyczna znamienność

Nawet na chwilę im nie dogodzi.

Może się nawet niekiedy zdarzyć,

Że przykro w chorobie zaszkodzi.

Warto korzystać z lekarskiego rozumu,

I nie być bezkrytycznym wyznawcą 

Biznesowego i marketingowego szumu.

(67) AUTORYTETY

(68) PRZEMINĘŁO...

Przeminęło z wiatrem i mutacją

To co był nową religią

Stalo się abstrakcją

Wirusy nie chcą atakować

Tylko szybko się mutują

Jak żyć gdy ludzie 

Przejrzeli na oczy

I żaden durny przekaz

Ich już nie zaskoczy

 Władco naszych losów

Zlituj się nad nami

I przyślij nowego 

Wirusa z kolcami.

Los im odpowiada

Tym razem mam na was

Groźnego wielkiego gada

Od którego dowiecie się

Czego robić nie wypada

(69) BALLADA EMPATYCZNEGO ŚWIADCZENIODAWCY

Nie pękaj, bracie, nie łam się, przecie
To o nas wczoraj stało w gazecie,
Pisał redaktor pewien na schwał,
Że nas ogarnia empatii szał.
W takim pisaniu nie ma usterek,
Propagandzistów i władzy gierek.

Refren
Przed nami naród odkrywa ciała,
Duszy tajniki i myśli swe,
Choć co on myśli,
To diabeł wie!

Nie przekrzyczymy każdego buca,
Niech w telewizji wciąż zdziera płuca.
Nawet gdy władza nam nie dogodzi.
Pić życia rozkosz, a cóż to szkodzi!
A w zeszłe święto badałem kobitę,
Co miała obie nogi umyte.

Refren
Przed nami naród odkrywa ciała,
Duszy tajniki i myśli swe,
Choć co on myśli,
To diabeł wie!

Na motywach piosenki zespołu Kult „Inżynierowie z Petrobudowy”
http://www.youtube.com/watch?v=vrSayJGVWuU">http://www.youtube.com/watch?v=vrSayJGVWuU
http://teksty.wywrota.pl/tekst-chwyty/70-kult-inzynierowie-z-petrobudowy.html

(70) WIERSZYK O DRAPANIU W GARDLE

Gdy Cię w gardle lekko drapie,

Znak to jawny, że Cię łapie,

Ta choroba groźna, znana,

Jutro lockdown jest od rana.

Pomalutku, po cichutku,

Wirus wita się w ogródku.

A to z gąską, a to z chwastem,

Będzie trochę ambaras(t)em.

Abyś się nie znalazł w niebie,

Lockdown twardy jest dla Ciebie.

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 11

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: wtorek, 04.10.2022, 06:30

Odsłony: 290

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2062-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-10

 (41) WSPOMNIENIE WAKACJI

W Szarm-el-szejk Ziuta

Nie mogła włożyć buta

Bo została pokłuta,

Przez jednego gada

Co na dnie morskim siada.

(42) PODRÓŻ METREM W SEULU

Nie pojedziesz w Seulu

metrem bez głowy bólu.

I nie jest to licentia poetica

Z tego bardzo konkretna

Rzeczywistość wynika

Szczegóły podróż metrem w Seulu pod linkiem https://gdl.kylos.pl/wp/?p=10386

(42) KWORUM

Zawrzało na forum

Kworum.

Stanowisko było blisko

Uzgodnienia

Gdy nagle tajny agent

Od niechcenia.

Podrzucił im granat

Nieporozumienia.

(43) WIERSZ Z INSPIRACJI EH

Wieczorny, spokojny zmierzch

Przerwało niespodziewane pytanie:

Kto inspiruje cię do pisania?

Czy między innymi ten facet,

z którym codziennie jadasz śniadania 

I zostawiasz mu swój talerz do pozmywania?

(44) WIERSZ O MOIM MUZIE

Wiadomo, że poetę inspiruje Muza, a kto inspiruje poetkę? Wiadomo Muz!

***

Mój Ty Muzie ukochany!

Gdy przyłożę Cię do rany,

Wpadam w zachwyt niesłychany.

Lata płyną i mijają,

A mnie zmarszczki nie tykają.

(45) DZIEWCZYNKA Z ZAPINKĄ

 Dziewczynka z zapinką

jest śliczną kruszynką.

Dla Babci i Dziadka

To przefajna gratka

Na skype’ie złapać

Tego niejadka ; )

(46) Alfabetyczny wiersz dla Wnucząt

A -  to pierwsza jest z literek

nikt nie skoczy jej przed szereg.

B-  wypina ładne brzuszki,

wiedzą o tym już kaczuszki

C  - cytrynki przypomina

że się kwaśna robi mina.

D - domowe ma znaczenie,

wiedzą o tym wszystkie lenie.

E - jak Ewa każdy powie,

nie jest ważne co ma w głowie.

F – fantazją trochę trąci

i w literkach wszystko mąci.

G - to zawijas trochę trudny,

ale przez to nie jest nudny.

H - to z Henia inicjału

nauczymy się pomału.

I - się przez to w głowie mąci.

chyba że się nikt nie wtrąci.

J – też łatwo rozpoznamy

by pochwałę dostać Mamy.

K konkretną jest literą

żadna babcia nie jest sknerą.

L - lubimy wszyscy za to

że przypomnieć może lato.

Ł - to łatwa jest litera

zawijasy też zawiera.

M - jest zawsze w słowie mama

wszystko Helcia robi sama.

N - naprawdę ma trzy kreski

wiedza o tym nawet pieski.

O - otwiera się szeroko

jak wyspane dobrze oko.

P - pomału przypomina

kogoś komu zrzedła mina.

R - to  trudna jest litera

bardzo język poniewiera.

S - dla śmiechu całkiem łatwa

wie już o tym szkolna dziatwa.

T - już nie wiem jak zrymować

trzeba będzie kombinować.

U - jak uszy odmrożone

bo bez czapki wychłodzone.

W - to koniec jest już bliski

trzeba zajrzeć więc do miski.

X – równania znaki to znany

bywa czasem zapomniany.

Y - lubi zgrywać Greka

A tu szybko czas ucieka.

Z - zwiastuje koniec szybki

Moje śliczne złote rybki!

Link do następnego odcinka https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2064-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-12

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 10

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: wtorek, 04.10.2022, 06:12

Odsłony: 345

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2057-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-9

(33) PRZED PODRÓŻĄ

Nadałam wielą walizkę na taśmę,

Aby umknąć z pułapki codzienności,

I horyzont oswajam z zapałem.

Płynnie odrywam się od ziemi,

Dzięki boskiemu prawu fizyki,

Że na ciężar ludzkich doświadczeń

Nie działa ziemskie przyciąganie.

Każdą ma podróż pobłogosław Panie....

(34) GALA

Piersi pragnące orderów

Zasiadły w wielkiej sali

Na uroczystej gali.

Nim jury werdykt odczyta

Trema za gardło dławi,

Nikogo nie zostawi.

Za zwycięstwo i sławę

Gotowe oddać życie,

Już marzą skrycie.

(35) W POCZEKALNI

Poczekalnia życia dość obszerna,

Przechowuje najróżniejszych gości,

Ulokowanych w rozumnej odległości.

Co pojawi się za ostrym zakrętem?

Wszystko ma inny znak zapytania

Zanim pojawi się myśl uniwersalna:

„Ach, więc dlatego czekałam

Po czasie nieskończenie długim

Na spokój bez potrzeby się upewniania:

„Nie zjesz jutro ze mną śniadania?”

(36) UPADŁE ANIOŁY

Nad ranem delikatnie sięgnęły bruku,

Skrzydłami cicho zamiotły podłogi,

Bezszelestnie i bez zbędnego huku,

Naprawiły człowieczy bałagan.

Nie mogą bez końca zamiatać,

Ludzie zajęci zbawianiem świata.

W waciakach z szuflami i miotłami.

Byłoby im bardzo nie do twarzy

Zostawiają śmieci perskim dywanom,

Z uśmiechem na twarzy wesołym,

Nic nie wiedząc o fundacji

Założonej przez upadłe anioły.

(37) ZMIANA

Zdjęłam nareszcie białawy fartuch,

Wraz z wersją życia przydeptaną,

Tak! Nikogo do mnie nie zapisano.

W ciemności oczy jarzą mi zielone

Czy wiecie starzy druhowie, że

Nic w życiu nie jest przesądzone!

(38) WYCIECZKA DO ZURICHU

Wiersze nie powstają w eleganckich hotelach,

Pełnych usłużnych pracowników,

Rasy innej niż biała – inaczej powiedzieć

Bym nie śmiała.

Oferujących wyuczone umiejętności,

Wszak marketing skierowany jest na gości

Kieszenie, konta i portfele.

Dziś kupujemy trele,

Jutro nabądźmy morele.

 (39) PAMIĘĆ

Zawsze pamiętają o cudzym powołaniu,

O własnych tabletkach niekoniecznie.

To jasne, że będą żyli długo,

A może nawet wiecznie.

No chyba, że doktor się pomyli.

Bo oni niekoniecznie.

Mają ludzi do  tego!

Żeby im służyli bez pamięci.

I nikt się z tego nie wykręci!

 (40) BYĆ LEKARZEM

(śpiewamy na melodię Być kobietą  https://www.youtube.com/watch?v=MkCOxFayF04)

Być lekarzem, być lekarzem

marzyć o tym – będąc dzieckiem

być lekarzem, być lekarzem

chociaż będzie to zdradzieckie.

Być lekarzem, być lekarzem,

wciąż pomagać i dogadzać,

nawet – gdyby tobie

miało to przeszkadzać!

W internecie i tabloidach

pokazywać się codziennie

być lekarzem  ta tęsknota

się niekiedy budzi we mnie!

Skargi zamiast biżuterii

i donosy takie duże

i codziennie i niezmiennie

bywać wciąż w prokuraturze...

Ach, lekarzem być nareszcie

a najczęściej o tym marzę

kiedy pisze śmieszne teksty

których pisać nikt nie każe.

Następny odcinek pod linkiem https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2063-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-11

Krystyna Knypl

GdL 10/2022

Nagroda Nobla w medycynie i fizjologii dla Svante Pääbo za badania genomu człowieka i jego przodków

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: poniedziałek, 03.10.2022, 13:38

Odsłony: 288

Krystyna Knypl

Ludzkość zawsze była zaintrygowana swoim pochodzeniem. Skąd pochodzimy i jak jesteśmy spokrewnieni z tymi, którzy byli przed nami? Co odróżnia nas, Homo sapiens, od innych homininów? Odpowiedzi na niektóre z tych pytań poznajemy dzięki badaniom Svante Pääbo, który jest tegorocznym laureatem Nagrody Nobla w medycynie i fizjologii.

Svante Pääbo zsekwencjonował genom neandertalczyka, wymarłego krewnego współczesnych ludzi. Dokonał również  odkrycia nieznanego wcześniej hominina - Denisowianina. Odkrył on również, że transfer genów z tych wymarłych homininów do Homo sapiens nastąpił po migracji z Afryki około 70 000 lat temu. Ten starożytny przepływ genów do współczesnych ludzi ma dziś znaczenie fizjologiczne, na przykład wpływając na to, jak nasz układ odpornościowy reaguje na infekcje.

Nasi przodkowie oraz krewni

Źródło ilustracji:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/38/Hominini.PNG" />

Kluczowe badania Pääbo dały początek zupełnie nowej dyscyplinie naukowej - paleogenomice. Ujawniając różnice genetyczne, które odróżniają wszystkich żyjących ludzi od wymarłych homininów, jego odkrycia stanowią podstawę do zbadania, co czyni nas wyjątkowymi ludźmi.

Jaskinia Denisowa

Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Denisovan

Skąd pochodzimy?

Pytanie o nasze pochodzenie i o to, co czyni nas wyjątkowymi, interesuje ludzi od czasów starożytnych. Paleontologia i archeologia są ważne dla badań nad ewolucją człowieka. Badania dostarczyły dowodów na to, że anatomicznie nowoczesny człowiek, Homo sapiens, po raz pierwszy pojawił się w Afryce około 300 000 lat temu, podczas gdy nasi najbliżsi znani krewni, neandertalczycy, rozwinęli się poza Afryką i zamieszkiwali Europę i Azję Zachodnią od około 400 000 lat do 30 000 lat temu, kiedy to wyginęli. Około 70 000 lat temu grupy Homo sapiens migrowały z Afryki na Bliski Wschód, skąd rozprzestrzeniły się na resztę świata. Homo sapiens i neandertalczycy współistnieli więc na dużych obszarach Eurazji przez dziesiątki tysięcy lat. Co jednak wiemy o naszych relacjach z wymarłymi neandertalczykami? Wskazówki mogą pochodzić z informacji genomowych. Do końca lat 90. ubiegłego wieku udało się zsekwencjonować prawie cały ludzki genom. Było to duże osiągnięcie, które pozwoliło na późniejsze badania genetycznych związków między różnymi populacjami ludzkimi. Jednak badania relacji między współczesnymi ludźmi a wymarłymi neandertalczykami wymagałyby sekwencjonowania genomowego DNA odzyskanego z archaicznych okazów.

Zadanie pozornie niemożliwe  

Początkowo Svante Pääbo zafascynował się możliwością wykorzystania nowoczesnych metod genetycznych do badania DNA neandertalczyków. Szybko jednak zdał sobie sprawę z ekstremalnych wyzwań technicznych, ponieważ z czasem DNA ulega modyfikacjom chemicznym i rozpada się na krótkie fragmenty. Po tysiącach lat pozostają jedynie śladowe ilości DNA, a to, co pozostaje, jest masowo zanieczyszczone DNA pochodzącym od bakterii i współczesnych ludzi. Jako doktorant u Allana Wilsona, pioniera w dziedzinie biologii ewolucyjnej, Pääbo zaczął opracowywać metody badania DNA neandertalczyków - przedsięwzięcie to trwało kilka dekad.

 W 1990 roku Pääbo został zatrudniony na Uniwersytecie w Monachium, gdzie jako nowo mianowany profesor kontynuował prace nad archaicznym DNA. Postanowił przeanalizować DNA z neandertalskich mitochondriów - organelli w komórkach, które zawierają własne DNA. Genom mitochondrialny jest niewielki i zawiera tylko ułamek informacji genetycznej w komórce, ale występuje w tysiącach kopii, co zwiększa szansę na sukces. Dzięki swoim wyrafinowanym metodom Pääbo udało się sekwencjonować region mitochondrialnego DNA z fragmentu kości sprzed 40 tysięcy lat. Tym samym po raz pierwszy mieliśmy dostęp do sekwencji pochodzącej od wymarłego krewnego. Porównania ze współczesnymi ludźmi i szympansami wykazały, że neandertalczycy byli genetycznie odrębni.

Sekwencjonowanie genomu neandertalskiego

Ponieważ analizy małego genomu mitochondrialnego dały tylko ograniczone informacje, Pääbo podjął się teraz ogromnego wyzwania, jakim było sekwencjonowanie neandertalskiego genomu jądrowego. W tym czasie otrzymał propozycję założenia Instytutu Maxa Plancka w Lipsku, w Niemczech. W nowym Instytucie Pääbo i jego zespół stale doskonalili metody izolacji i analizy DNA z archaicznych szczątków kostnych. Zespół badawczy wykorzystał nowe osiągnięcia techniczne, dzięki którym sekwencjonowanie DNA stało się bardzo wydajne. Pääbo zaangażował również kilku kluczowych współpracowników posiadających wiedzę z zakresu genetyki populacyjnej i zaawansowanych analiz sekwencji. Jego wysiłki zakończyły się sukcesem. Pääbo dokonał rzeczy pozornie niemożliwej i mógł opublikować pierwszą sekwencję genomu neandertalskiego w 2010 roku. Analizy porównawcze wykazały, że najnowszy wspólny przodek neandertalczyków i Homo sapiens żył około 800 000 lat temu.
Pääbo i jego współpracownicy mogli teraz zbadać relacje między neandertalczykami a współczesnymi ludźmi z różnych części świata. Analizy porównawcze wykazały, że sekwencje DNA neandertalczyków były bardziej podobne do sekwencji współczesnych ludzi pochodzących z Europy lub Azji niż do współczesnych ludzi pochodzących z Afryki. Oznacza to, że neandertalczycy i Homo sapiens krzyżowali się podczas tysiącleci współistnienia. U współczesnych ludzi o europejskim lub azjatyckim pochodzeniu około 1-4% genomu pochodzi od neandertalczyków.

Sensacyjne odkrycie

W 2008 roku w jaskini Denisowej ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Denisowianin ) w południowej części Syberii odkryto liczący 40 000 lat fragment z kości palca. Kość zawierała wyjątkowo dobrze zachowane DNA, które zespół Pääbo poddał sekwencjonowaniu. Wyniki wywołały sensację: sekwencja DNA była unikalna w porównaniu ze wszystkimi znanymi sekwencjami pochodzącymi od neandertalczyków i współczesnych ludzi. Pääbo odkrył nieznanego wcześniej hominina, któremu nadano imię Denisowianian. Porównania z sekwencjami pochodzącymi od współczesnych ludzi z różnych części świata wykazały, że przepływ genów nastąpił również pomiędzy Denisova a Homo sapiens. Związek ten po raz pierwszy zaobserwowano w populacjach z Melanezji i innych części Azji Południowo-Wschodniej, gdzie osobnicy noszą do 6% DNA Denisowianina.

Odkrycia Pääbo wygenerowały nowe zrozumienie naszej historii ewolucyjnej. W czasie, gdy Homo sapiens wyemigrował z Afryki, co najmniej dwie wymarłe populacje homininów zamieszkiwały Eurazję. Neandertalczycy żyli w zachodniej Eurazji, podczas gdy Denisowianie zamieszkiwali wschodnią część kontynentu. Podczas ekspansji Homo sapiens poza Afrykę i ich migracji na wschód, nie tylko napotkali oni i krzyżowali się z neandertalczykami, ale także z Denisowianinami.

Paleogenomika i jej znaczenie

Dzięki swoim przełomowym badaniom Svante Pääbo ustanowił zupełnie nową dyscyplinę naukową - paleogenomikę. Po pierwszych odkryciach jego grupa zakończyła analizy kilku dodatkowych sekwencji genomów wymarłych homininów. Odkrycia Pääbo ustanowiły unikalny zasób, który jest szeroko wykorzystywany przez społeczność naukową do lepszego zrozumienia ewolucji i migracji człowieka. Nowe potężne metody analizy sekwencji wskazują, że archaiczne homininy mogły również mieszać się z Homo sapiens w Afryce. Jednak żadne genomy wymarłych homininów z Afryki nie zostały jeszcze zsekwencjonowane z powodu przyspieszonej degradacji archaicznego DNA w tropikalnym klimacie.

Dzięki odkryciom Svante Pääbo rozumiemy teraz, że archaiczne sekwencje genów od naszych wymarłych krewnych wpływają na fizjologię współczesnych ludzi. Jednym z takich przykładów jest denisowska wersja genu EPAS1, która daje przewagę w przetrwaniu na dużych wysokościach i jest powszechna wśród dzisiejszych Tybetańczyków. Innym przykładem są geny neandertalskie, które wpływają na naszą odpowiedź immunologiczną na różne rodzaje infekcji.

Co czyni nas wyjątkowo ludzkimi?

Homo sapiens charakteryzuje się wyjątkową zdolnością do tworzenia złożonych kultur, zaawansowanych innowacji i sztuki figuratywnej, a także zdolnością do przekraczania otwartych wód i rozprzestrzeniania się we wszystkich częściach naszej planety. Neandertalczycy również żyli w grupach i mieli duże mózgi (Rysunek 4). Używali również narzędzi, ale te rozwinęły się bardzo słabo w ciągu setek tysięcy lat. Różnice genetyczne między Homo sapiens a naszymi najbliższymi wymarłymi krewnymi były nieznane, dopóki nie zostały zidentyfikowane dzięki przełomowej pracy Pääbo. Intensywne badania koncentrują się na analizie funkcjonalnych implikacji tych różnic, a ich ostatecznym celem jest wyjaśnienie, co różni nas od przodków.

Źródło: https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2022/press-release/

Krystyna Knypl

Życiorys Svante Pääbo https://www.eva.mpg.de/genetics/staff/paabo/

GdL 10/2022

Gazeta dla Lekarzy nr 9/2022 - artykuł wstępny oraz spis treści

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: sobota, 01.10.2022, 06:44

Odsłony: 220

Krystyna Knypl

Drogie Koleżanki oraz Koledzy,

Tematyka pandemiczna powoli ustępuje miejsca bardziej gorącym tematom jak ogrzewanie pomieszczeń, oświetlenie przestrzeni publicznej oraz inflacja. Podążając za tymi tematami publikujemy cykl artykułów o złocie. Jednak aby na naszych łamach nie było zbyt prozaicznie dodajemy wątek poetycki.

W minionym miesiącu odwiedziło nas 4280 osób, które złożyły 7292 wizyty. Od początku roku łamy Gazety dla Lekarzy odwiedziły 49 154 osoby, no i oczywiście całe chmary botów, ale to zupełnie inna bajka ;). Pozdrawiam serdecznie wszystkich wizytujących nasze strony, wspomnianych botów nie wykluczając, bo nie może być tak, że jednych pozdrawiamy, a drugich pomijamy. No i oczywiście twórców oprogramowania dla botów także pozdrawiamy. Doceniamy fakt, że doceniacie naszą redakcję ;).

Dla podtrzymania serdecznych relacji z wszystkimi zapraszamy na śniadanie prasowe oraz  życzymy smacznego, że o wyciąganiu trafnych wniosków z wizytowania naszych stron nie wspomnę. 

Dr  med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut

Spis treści

1. Kongres European Society of Cardiology 2022 - najciekawsze doniesienia 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2036-kongres-european-society-of-cardiology-2022-najciekawsze-doniesienia

2. Wpływ zanieczyszczonego powietrza na rozwój raka płuca może być niedoszacowany 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2037-wplyw-zanieczyszczonego-powietrza-na-rozwoj-raka-pluca-moze-byc-niedoszacowany

3. Dlaczego mężczyźni częściej niż kobiety chorują na nowotwory? 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2038-dlaczego-mezczyzni-czesciej-niz-kobiety-choruja-na-nowotwory

4. Książki nadesłane: Profesor Tadeusz Tempka. Pionier polskiej hematologii

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2041-ksiazki-nadeslane-profesor-tadeusz-tempka-pionier-polskiej-hematologii

5. Konferencja prasowa "Idź na rekord. Wygraj z nadciśnieniem tętniczym"

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2055-konferencja-prasowa-idz-na-rekord-wygraj-z-nadcisnieniem-tetniczym

 6. Informacja prasowa: Komisja Europejska kupuje Tecovirimat - lek przeciwko małpiej ospie

7. Złoto w czasach kryzysów, część 1

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2042-zloto-w-czasach-kryzysow

8. Złoto w czasach kryzysów, część 2. Jak wydobywa się złoto?

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2043-zloto-w-czasach-kryzysow-czesc-2-jak-wydobywa-sie-zloto

 9. Złoto w czasach kryzysu, część 3: biżuteria, monety, sztabki 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2044-zloto-w-czasach-kryzysu-sztabki-monety-bizuteria-czesc-3

10. Złoto w czasach kryzysu, część 4: czy może zabraknąć złota?

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2045-zloto-w-czasach-kryzysu-czesc-4-czy-moze-zabraknac-zlota

11. Złoto w czasach kryzysu, część 5: jak inwestować w złoto? 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2046-zloto-w-czasach-kryzysu-czesc-5-jak-inwestowac-w-zloto

12. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 1

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2047-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-wiersze-krystyny-knypl

13. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 2 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2048-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-2

14. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 3

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2049-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-3

15. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 4

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2050-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-4

16. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 5

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2051-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-5

17. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 6

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2052-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-6

18. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 7

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2053-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-7

19. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 8

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2054-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-8

20. Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 9

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2057-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-9

21. Pamięć i jej wspomagacze

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/2040-pamiec-i-jej-wspomagacze

 22. AI-Nokio ponownie odwiedza księdza

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/2039-ai-nokio-ponownie-odwiedza-ksiedza

Krystyna Knypl

GdL 9/2022

Krystyna Knypl - szkolenie podyplomowe ciągłe

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: poniedziałek, 26.09.2022, 17:00

Odsłony: 300

Szkolenie podyplomowe ciągłe

OKRES 6.11.2020 -  5.11.2024

Wykaz aktywności

I. KONGRESY I KONFERENCJE

Webinarium o eozynofilowym zapaleniu przełyku (16/12/2021)

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1617-eozynofilowe-zapalenie-przelyku

 2. Kongres American College of Cardiology 2021

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1275-pierwszy-dzien-obrad-kongresu-american-college-of-cardiology-21virtual

3. Kongres Royal College of Obstetricians & Gynecologists, Londyn 13 -15 czerwiec 2022

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1974-kongres-royal-college-of-obstetricians-gynecologists-londyn-13-15-czerwiec-2022

4. I Kongres Humanizacji Medycyny, 2022

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1968-i-kongres-humanizacji-medycyny-dzien-pierwszy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1969-i-kongres-humanizacji-medycyny-dzien-drugi

II. ARTYKUŁY

 1. Jak groźna jest mutacja Omicron? - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1628-jak-grozna-jest-mutacja-omicron

2. Charakterystyka pacjentów hospitalizowanych w RPA z powodu zakażenia Omicronem - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1661-charakterystyna-pacjenci-hospitalizowanych-w-rpa-z-powodu-zakazenia-omicronem

3. Blokery beta adrenergiczne u pacjentów z COVID-19 Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1671-blokery-beta-adrenergiczne-u-pacjentow-z-covid-19

4. Naproksen w leczeniu COVID -19 Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.

com/index.php/wazniejsze-nowosci/1681-naproksen-w-leczeniu-covid-19

5. Naproksen w leczeniu COVID-19: badania kliniczne - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1689-naproksen-w-leczeniu-covid-19-badania-kliniczne

6. Szczepionki mRNA a genom ludzki - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1847-szczepionki-mrna-a-genom-ludzki

7. Wpływ szczepionki COVID-19 mRNA na komórki układu oddechowego in vitro - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1855-wplyw-szczepionki-covid-19-mrna-na-komorki-uklad

u-oddechowego-in-vitro

8. Czy poprawa jakości powietrza może powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa Covid?- Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1863-czy-poprawa-jakosci-powietrza-moze-powstrzymac-rozprzestrzenianie-sie-wirusa-covid

 9. Konferencja "Odporny i stabilny system ochrony zdrowia – bezpieczeństwo zdrowotne w dobie kryzysów" - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1873-konferencja-odporny-i-stabilny-system-ochrony-zdrowia-bezpieczenstwo-zdrowotne-w-dobie-kryzysow

10. Sztuczna inteligencja coraz szybciej wkracza do medycyny - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1941-sztuczna-inteligencja-coraz-szybciej-wkracza-do-medycyny

11. Długoterminowe wyniki leczenia oponiaków - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1942-dlugoterminowe-wyniki-leczenia-oponiakow

12. Opis przypadku ospy małpiej - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1959-opis-przypadku-ospy-malpiej

13. Personel szpitalny w czasach kryzysów - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1964-personel-szpitalny-

zw-czasach-kryzysow

 14. I Kongres Humanizacji Medycyny - dzień pierwszy Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1968-i-kongres-humanizacji-medycyny-dzien-pierwszy

 15. I Kongres Humanizacji Medycyny - dzień drugi Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1969-i-kongres-humanizacji-medycyny-dzien-drugi

 16. Konferencja o wykorzystaniu danych w ochronie zdrowia, (Bruksela 21 czerwiec 2022) Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1977-konferencja-w-wyorzystaniu-danych-w-ochronie-zdrowia-bruksela-21-czerwiec-2022

 17. Healthcare Data Innovation Hybrid Conference, (Bruksela 21 czerwca, 2022) Krystyna Knypl

 https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1982-healthcare-data-innovation-hybrid-conference-bruksela-21-czerwca-2022

18. Raport WHO o zdrowiu migrantów i uchodźców - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2021-raport-who-o-zdrowiu-migrantow-i-uchodzcow-2

19. Działania niepożądane po jednoczesnym podaniu szczepionki przeciw Covid i grypie Krystyna Knypl

 https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2024-dzialania-niepozadane-po-jednoczesnym-podaniu-szczepionki-przeciw-covid-i-grypie

20. Long COVID - objawy oraz leczenie Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2026-long-covid-bjawy-oraz-leczenie

 21. Tirzepatyd - nowość w leczeniu otyłości Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2030-tirzepatyd-nowosc-w-leczeniu-otylosci

22. Chodzić trzeba przez całe życie! Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2034-chodzic-trzeba-przez-cale-zycie

23. Wpływ zanieczyszczonego powietrza na rozwój raka płuca może być niedoszacowany - Krystyna Knypl

https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2037-wplyw-zanieczyszczonego-powietrza-na-rozwoj-raka-pluca-moze-byc-niedoszacowany

24. Nagroda Nobla w medycynie i fizjologii dla Svante Pääbo za badania genomu człowieka i jego przodków Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2061-nagroda-nobla-w-medycnie-i-fizjologii-dla-svante-paeaebo-za-badnia-genomu-neandertalczyka

25. Sztuczna inteligencja pomoże zdiagnozować ciężką stenozę aortalną - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2101-sztuczna-inteligencja-pomoze-zdiagnozowac-ciezka-stenoze-aortalna

26. Obfite krwawienia miesiączkowe -objaw niepożądany po szczepionkach Comirnaty i Spikevax

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2103-obfite-krwawienia-miesiaczkowe-objaw-niepozadany-po-szczepionkach-comirnaty-i-spikevax

27. Konferencja - priorytety naukowe w zdrowiu na 2022 r. Rola Agencji Badań Medycznych w kreowaniu innowacyjnego systemu ochrony zdrowia

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2134-konferencja-priorytety-naukowe-w-zdrowiu-na-2022-r-rola-agencji-badan-medycznych-w-kreowaniu-innowacyjnego-systemu-ochrony-zdrowia

28. Antybiotykooporność – druga strona lustra

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2139-antybiotykoopornosc-druga-strona-lustra

29. Kampania „Nie musi boleć!"

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2145-kampania-nie-musi-bolec

 III. PRZYNALEŻNOŚĆ DO TOWARZYSTW NAUKOWYCH

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne

European Society of Cardiology

Informacja prasowa: Komisja Europejska kupuje Tecovirimat - lek przeciwko małpiej ospie

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: poniedziałek, 26.09.2022, 15:46

Odsłony: 204

Informacja prasowa

Komisja zabezpieczyła dzisiaj ponad 10 tys. potrzebnych do pełnej terapii dawek tekowirymatu, leku stosowanego w leczeniu ospy małpiej. Przedmiotowe zamówienie publiczne w sytuacji nadzwyczajnej jest finansowane przez Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) i przekazywane za pośrednictwem rescEU z myślą o leczeniu pacjentów w państwach członkowskich o najpilniejszych potrzebach. Tekowirymat produkowany jest przez firmę farmaceutyczną Meridian / SIGA.

Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: Dzisiaj, dzięki Urzędowi ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia, zapewniliśmy ponad 10 tys. potrzebnych do pełnej terapii dawek leku, aby pomóc osobom dotkniętym ospą małpią. W połączeniu z ponad 330 tys. dawkami szczepionki zakupionymi już przez UE, dzięki tym lekom pomożemy państwom członkowskim zaspokoić najpilniejsze potrzeby i zapewnić opiekę dla większej liczby pacjentów w Europie. Tendencja wskazująca na zmniejszanie się liczby przypadków ospy małpiej w UE jest obiecująca, ale nie oznacza, że zagrożenie już minęło ani że możemy zmniejszyć naszą czujność. Gotowość jest fundamentem Europejskiej Unii Zdrowotnej.

Komisarz do spraw zarządzania kryzysowego Janez Lenarčič stwierdził: Ospa małpia jest jednym z priorytetowych zagrożeń uwzględnianych przy zabezpieczaniu rezerw strategicznych rescEU. Te partie leków przeciwko wirusowi ospy małpiej zapewnią naszym obywatelom dodatkowy poziom ochrony. Zapasy będą udostępniane państwom członkowskim w celu zaspokojenia ich pilnych potrzeb.

Wspomniane zamówienie nadzwyczajne zaspokoi pilne potrzeby, natomiast wspólne zamówienia realizowane aktualnie przez HERA i państwa członkowskie UE z czasem będą również zaspokajać średnio- i długoterminowe potrzeby państw członkowskich.

Wszystkie państwa uczestniczące w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności mogą skorzystać z części zakupionych 10 tys. potrzebnych do pełnej terapii dawek tekowirymatu.

Kontekst

Od początku wybuchu epidemii ospy małpiej Komisja uważnie śledzi rozwój choroby w Europie i wspiera działania w zakresie gotowości i reagowania podejmowane przez wszystkie państwa członkowskie. Zakup i przekazanie ponad 334 000 dawek szczepionki wyprodukowanych przez Bavarian Nordic to tylko jeden z przykładów wsparcia oferowanego państwom członkowskim. Jednym z głównych zadań HERA jest zapewnienie rozwoju, produkcji, zakupów i sprawiedliwej dystrybucji kluczowych medycznych środków przeciwdziałania.

Zdolności rescEU  

Pojawiające się zagrożenia, takie jak medyczne sytuacje nadzwyczajne, ale także incydenty CBRJ (chemiczne, biologiczne, radiologiczne i jądrowe), mogą przerastać możliwości państw członkowskich UE w zakresie wzajemnej pomocy, zwłaszcza gdy z tym samym zdarzeniem zmaga się jednocześnie kilka państw europejskich.

Dzięki uruchomieniu Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, rescEU zapewnia dodatkowy poziom ochrony, pozwalając na szybsze i bardziej kompleksowe reagowanie w sytuacji nadzwyczajnej. Rezerwa rescEU jest w 100 proc. finansowana ze środków UE, a jej funkcjonowanie kontroluje Komisja Europejska, w ścisłej współpracy z państwem, w którym znajduje się rezerwa.

Źródło informacji:

Wydział prasy
Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce

Link do  charakterystyki produktu leczniczego Tecovirimat SIGA

https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/tecovirimat-siga-epar-product-information_pl.pdf

GdL 9/2022 Fot.

Krystyna Knypl

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 9

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 25.09.2022, 05:30

Odsłony: 366

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2054-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-8

(28) KRAINA OBFITOŚCI

Bilet na emigrację do odległej krainy

Która słynie z obfitości wszystkich liter.

Nie ma w niej   pięknych krajobrazów

Jedynie słowa ułożone warstwami.

Czy niecierpliwią się  na spotkanie

Z ręką która je wyszuka i odkurzy?

Czy w swej dziwnej wyniosłości 

Leżą raczej  obojętnie i spokojnie?

Bywa, że czekam na nie latami,

Choć dokładnie nie wiem jak długo,

Przyjdzie mi czekać niecierpliwie,

Mam jednak pewność, że nadejdą.

(29) NERW KULSZOWY

Duży i długi zawiadowca każdej nogi

Rządzi bezwzględnie i niepodzielnie.

Z niego odchodzą wszystkie gałązki

I żadna nie jest obcym przybyszem.

Nie ma ani jednego dzieła przypadku

Jeżeli chcesz posuwać się do przodu.

Musisz się poddać jego władzy,

Nogi to zrozumiały z  łatwością.

Dlaczego głowie  idzie tak opornie?

Wysyła impulsy na nieprzetarte szlaki,

Z których pojedyncze przekształcą się w

myśl znajdującą swe przeznaczenie.

Czy zdąży znaleźć skoro minął termin?

Nie traci nadziei, że trafi do celu

Z miliona posłanych nieznanym odbiorcom.

Maja szanse w każdą środę wieczorem.

Gdy wskazówki koła fortuny nieuchronnie

Zbliżają się do liczb szczęśliwych.

Posłuszne nerwom nogi pobiegną

Na spotkanie z przeznaczeniem.

(30) MAMONOMANIA

Goni za forsą kretynów stu,

Brak im honoru, a także tchu,

Mocno spoconych oraz zadyszanych

I już na mecie z punktu przegranych.

(31) GALA

Piersi pragnące orderów

Zasiadły w wielkiej sali

Na uroczystej gali.

Nim jury werdykt odczyta

Trema za gardło dławi,

Nikogo nie zostawi.

Za zwycięstwo i sławę

Gotowe oddać życie,

Już marzą skrycie.

(32) W POCZEKALNI

Poczekalnia życia dość obszerna,

Przechowuje najróżniejszych gości,

Ulokowanych w rozumnej odległości.

Co pojawi się za ostrym zakrętem?

Wszystko ma inny znak zapytania

Zanim pojawi się myśl uniwersalna:

„Ach, więc dlatego czekałam

Po czasie nieskończenie długim

Na spokój bez potrzeby się upewniania:

„Nie zjesz jutro ze mną śniadania?”

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2062-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-10

Krystyna Knypl

GdL 9/2022

Konferencja prasowa "Idź na rekord. Wygraj z nadciśnieniem tętniczym"

Szczegóły

Kategoria: Nowości

Opublikowano: wtorek, 20.09.2022, 17:55

Odsłony: 225

Informacja prasowa

Mierz ciśnienie tętnicze, bo warto! - to główne przesłanie XIX edycji ogólnopolskiej kampanii profilaktyczno - edukacyjnej Servier dla Serca., która w tym roku w całości poświęcona jest budowaniu świadomości w kierunku korzyści zdrowotnych płynących z kontrolowania i właściwego leczenia nadciśnienia tętniczego. Podczas konferencji przedstawiono następujące prezentacje:

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 8

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: poniedziałek, 19.09.2022, 11:45

Odsłony: 283

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2053-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-7

(23) DROGA

Właściciele losu innych ludzi,

Upojeni potęgą władzy,

Opętani żądzą panowania,

Ogłuszeni szmerem pochlebstw,

Oślepieni fałszywym blaskiem,

Próżni, napuszeni, nieomylni?

Wszyscy nadęci jak balony.

Nakłuwam szpilką powoli,

Ciekawiąc się czy to bolesne.

Żaden mięsień nie drga im z bólu

Znieczuleni od urodzenia

Podążają samotni, donikąd.

Nie znając celu ani umiaru,

Znieczuleni niczego nie czują.

(24) POGOŃ

Pogoń za sensacją zawsze jest bolesna,

Odkrywają zawodowi łowcy ze zdumieniem,

To nie jest to samo mówią zaskoczeni,

Mój własny ból i opisany na szpaltach.

Bolesna nauka jest możliwa zawsze

Wystarczy tylko czasem zamienić role.

(25) OGŁOSZENIE

Szukam idei nie mających żadnej ceny,

Rzeczy nie wystawionych na sprzedaż,

Herosa, który pokona kręcące wiatraki,

Szukam tego czego podobno nie ma.

Nie przeszkadza mi cudza świadomość

O bezsensie moich żmudnych poszukiwań.

Może okazać się, że miałam jednak rację.

Nic nie jest przesądzone ostatecznie

Dopóki nie ma racji danych na wieczność

(26) LIŚCIE NA SPRZEDAŻ

Zaskoczone liście przycupnęły na gałęziach,,

Zima nadciągnęła w nadzwyczajnym pośpiechu

Nie znanym  ani ludziom ani drzewom.

Ktoś zapomniał wystawić liście na sprzedaż,

Opadające liście są dziś w promocji!

.Uchroń choć jeden listek przed upadkiem,

Możesz zabrać nawet dwie garście na kredyt

Wystarczy, że spłacisz następnej jesieni

Na dogodnych warunkach do rozmyślań.

(27) SZANSA LUDZKOŚCI

Cisza poranka otula wszystkich śpiących

Od wczoraj przekonanych, że są sprawiedliwi,

Najłatwiej przychodzą ludziom do głowy.

Absurdalne pomysły na własny temat!

Bezboleśnie porażeni brakiem prądu krwi.

A przecież mogli by tyle jeszcze zrobić!

Wypalić dwadzieścia tysięcy papierosów,

Albo wchłonąć ocean zupy ze śmietaną

Pani Ziuto, tylko 36% śmietana

I żadna inna, kochaniutka moja,

Bo ja nie uznaje tych wynalazków,

Wywar gotuje już od samego rana.

Dlaczego nie dano im tak ważnej szansy

Przecież potrzebnej każdemu człowiekowi,

Co więcej potrzebnej całej ludzkości,

Dopóki żyje na planecie doczesności.

Następny odcinek

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2057-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-9

Krystyna Knypl

GdL 9/2922

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 7

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: poniedziałek, 19.09.2022, 11:20

Odsłony: 330

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2052-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-6

(22) TRUD ŻNIWIARZY

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 6

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 18.09.2022, 23:02

Odsłony: 292

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2051-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-5

(19) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE

Dlaczego jestem codziennością

Krótka sprzeczką, listem nie odpisanym,

Dawnym adresem zapomnianym,

Trudną sprawą odłożoną na jutro,

Zniechęceniem, obojętnością,

Nie ma mnie czy już nie chcę?

Znam odpowiedź na to pytanie:

Tak smakuje przemijanie.

  (20) WIERSZ

Wiersz powstaje z tęsknoty,

Niewidocznej niezgody,

Niewypowiedzianego bólu,

Bezsilnej wściekłości, namysłu,

Rozsmakowanej samotności,

Zasłuchania w muzyce,

Słów zatrzymanych w kadrze.

(21) POD POWIEKAMI

Śmieszne niepokoje, małe strachy,

Zwykłe chęci i odświętne zachcianki,

Nie odbyte podróże, niezdobyte góry,

Ludzi przeoczonych i zgubione perły.

Wirowanie obrazów zamglonych...

Umiejscowionych na zawsze i trwale.

Pod dziwnie miękkim dyskiem pamięci.

Który skrywa najmniejsze okruszki

Ukrytych wzruszeń i szalonych fantazji.

Spełnionych pod powiekami wyobraźni.

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2053-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-7

Krystyn Knypl

GdL 9/2022

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 5

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 18.09.2022, 22:53

Odsłony: 286

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2050-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-4

(18) PEWNA PANI W KAPELUTKU

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 4

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 18.09.2022, 22:29

Odsłony: 307

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2049-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-3

(16) POETYCKA EMIGRACJA

Bilet na emigrację do odległej krainy

Która słynie z obfitości wszystkich liter.

Nie ma w niej pięknych krajobrazów

Jedynie słowa ułożone warstwami.

Czy niecierpliwią się na spotkanie

Z ręką która je wyszuka i odkurzy?

Czy w swej dziwnej wyniosłości

leżą raczej obojętnie i spokojnie?

Bywa, że czekam na nie latami,

Choć dokładnie nie wiem jak długo,

Przyjdzie mi czekać niecierpliwie,

Mam jednak pewność, że nadejdą.

(17) JESIEŃ

Zaskoczone liście przycupnęły na gałęziach,

Zima nadciągnęła w nadzwyczajnym pośpiechu

Nie znanym ani ludziom ani drzewom.

Ktoś zapomniał wystawić liście na sprzedaż,

Opadające liście są dziś w promocji!

Uchroń choć jeden listek przed upadkiem,

Możesz zabrać nawet dwie garście na kredyt.

Wystarczy, że spłacisz następnej jesieni,

Na dogodnych warunkach do rozmyślań.

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2051-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-5

Krystyna Knypl

GdL 9/2022

 

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 3

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: niedziela, 18.09.2022, 22:15

Odsłony: 303

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2048-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-2

(10) KOT

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 2

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: piątek, 16.09.2022, 16:23

Odsłony: 319

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2047-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-wiersze-krystyny-knypl

(5) ELEKTRONICZNY PRZYPADEK

Człowiek odpięty od komputera,

Jest tworem dwuwymiarowym,

Nawet nie wie co może robić,

W swym życiu nie-ekranowym.

Spogląda na świat realny,

Bez tych magicznych odcieni,

Dotyka też błędnym wzrokiem

Przybyłych z innej przestrzeni.

Obsługa nie zalogowanych

Na naszym forum - czy wiecie?

na szczęście jest niemożliwa!

Jesteśmy w innym świecie.

(6) WYBRAŃCY

Wybrańcy piszą słynne dzieła,

Nieszczęśliwi smutne listy niewysłane,

Śmiertelnicy - na ogół przelewy bankowe,

Recepty tylko niektórzy z nich.

Na wyraźne życzenie publiczności.

Tym różnią się od wybrańców,

Że sami wybrali swój los.

Wzajemność nie jest ich radością.

Bohaterowie pierwszych stron gazet,

Zmęczeni, znużeni, obojętni.

Nagle potrzebni w obliczu śmierci,

Która pokazuje każdemu jego miejsce.

(7) CIĄG DALSZY

Pytasz czy trudno jest pisać wiersze?

Nie ma nic prostszego pod słońcem,

Wystarczy zebrać rozbiegane  myśli,

Czasem poszperać trochę w słowach,

Zważyć zamysły, ustalić proporcje, intencje.

A ciąg dalszy należy do innych ludzi.

(8) BILANS SENSU

Zużywają mało tlenu i elektryczności,

Jednak rachunki płacą wysokie,

Choć nadsyłane są bez koperty,

Stan konta otoczony jest tajemnicą.

Mają zwyczaj pożywiać się wolnością,

Na ogół w niewielkich dawkach,

Jednak koniecznie trzy razy dziennie,

Nigdy z przepisu lekarza,

Raczej z wewnętrznej potrzeby.

Drobnych ran już nawet nie liczą, ale

Blizny skrupulatnie mierzą w centymetrach.

Oczywiście nie podając wyników bilansu.

Bo być może wolność jest pozbawiona sensu?

(9) ODPOWIEDŹ NA PYTANIE

Dlaczego jestem codziennością

Krótka sprzeczką, listem nie odpisanym,

Dawnym adresem zapomnianym,

Trudną sprawą odłożoną na jutro,

Zniechęceniem, obojętnością,

Nie ma mnie czy już nie chcę?

Znam odpowiedź na to pytanie:

Tak smakuje przemijanie.

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2049-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-3

Krystyna Knypl

GdL 9/2022

Przyszła Wena do doktora (choć nie była bardzo chora), część 1

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: czwartek, 15.09.2022, 23:19

Odsłony: 388

(1) PRZYSZŁA WENA DO DOKTORA

Przyszła Wena do doktora...

Choć nie była bardzo chora,

Chciała tylko ponarzekać,

Się przebadać, podociekać,

Co się jej należy - Wenie,

Kiedy znajdzie się na scenie.

Z gruntu słabo jest obyta

Z pompą, blichtrem i paradą.

Trudno mówić jej ze swadą,

 Wściekłe męczą ją migreny,

 W okolicach każdej sceny.

 Co ma robić biedna Wena?

 Czy ma wołać pogotowie?

 Czy na dyżur pobiec szybko?

 Lub się spotkać z złotą rybką

 I życzenia wyrzec szybko.

 Lekarz się na nogach słania

 Co mi z Weny przyjmowania?

 Jakie zrobić jej badania?

 Więc wiązaną rzecze mową

 Wolno cedząc każde słowo:

 Pragnę pani wyznać jeno,

 Że nie łatwo z panią, Weno,

 Mieć romansik lub spotkanie,

 Kiedy wszystko jest nietanie.

 Cnotą zaś jest oszczędzanie.

 Wraca Wena więc do głowy,

 A tam czeka temat nowy.

 Czy ktoś Wenę refunduje?

 Czy to w ogóle się opłaca?

 Czy lekarska to jest praca?

 I wyznała Wena  z  mocą,

 Lekarzowi szeptem, nocą,

 Werdykt krótki, ostateczny,

 Może nawet zgoła wieczny:

 Światło fleszy Wenę peszy!

 (2) PRZYSZŁA BZDURA DO DOKTORA

Przyszła Bzdura do doktora,

Choć nie była bardzo chora,

Chciała tylko ponarzekać,

Się przebadać, podociekać,

Co się jej należy – Bzdurze,

Kiedy cienko śpiewa w chórze.

Z gruntu słabo jest obyta

Z sensem, blichtrem i ogładą.

Trudno mówić jej ze swadą,

Wściekłe męczą ją migreny,

W okolicach każdej sceny.

Co ma robić biedna Bzdura?

Czy ma wołać pogotowie?

Czy na dyżur pobiec szybko?

Lub się spotkać z złotą rybką

I życzenia wyrzec szybko.

Lekarz się na nogach słania

Co mi z Bzdury przyjmowania?

Jakie zrobić jej badania?

Więc wiązaną rzecze mową

Wolno cedząc każde słowo:

Pragnę pani wyznać jeno,

Że nie łatwo  panią Bzduro,

Jest porównać z każdą górą,

Bowiem z zestawieniu z Weną

Winna pani być pod sceną.

Wraca Bzdura więc do głowy,

A tam czeka temat nowy.

Czy ktoś Bzdurę refunduje?

Czy to w ogóle się opłaca?

Czy lekarska to jest praca?

Wyznał lekarz Bzdurze  z  mocą,

Potajemnie, szeptem, nocą,

Werdykt krótki, ostateczny,

Może nawet zgoła wieczny:

Światło fleszy Bzdurę cieszy!  

(3) ZMIERZCH POŁUDNIA                                        

Biorę na przechowanie ludzkie lęki

Smugą cienia podążające za mną,

Nie dające się oswoić ani pomniejszyć.

Zwalczam polimorficzny gen służebności,

Nienaturalnie wybujały i patologiczny

Wyhodowany na zbyt częste okazje.

Zdrowy egoizm skrywam chorobliwie,

Chowam go przed światem ze wstydem,

Niczym łokcie z przetartym ubraniem.

Odczepiam cień na krótką chwilę,

Jedynie w samo południe.

Niczym samotny rewolwerowiec,

Idę pustą drogą wypatrując

Kto skrywa się za zamkniętymi oknami.

Nie możesz chybić!- wołają zza zasłon.

Banalne rady z wyprzedaży idei.

Która potrwa nie dalej niż do jutra.

 (4) NA POŻEGNANIE

Ulokowałam jeden  dzień

Na mapie zapomnienia

Będę wspominać go bez słów

I tylko od niechcenia.

Ulokowałam  drugi dzień,

Na mapie zapomnienia

Będę wspominać go bez słów

I tak to nic nie zmienia.

Najczulsza niegdyś myśl,

Nie sprowokuje nigdy złości,

Zmartwienie, smutek ani gniew

W spokojnym sercu nie zagości,

Wymażę chwile, słowa, łzy,

Zabliźnię wszystkie swoje rany

Zapomnę każdy zbędny gest,

W odruchu  przywołany,

Prąd wspomnień porwał wiele dni,

Wprost nie do policzenia,

Przeszłości mówię ci: bądź zdrowa

Do widzenia!

Następny odcinek https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2048-przyszla-wena-do-doktora-choc-nie-byla-bardzo-chora-czesc-2

Krystyna Knypl

GdL 9/2022

Złoto w czasach kryzysu, część 5: jak inwestować w złoto?

Szczegóły

Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej

Opublikowano: środa, 14.09.2022, 03:35

Odsłony: 530

Krystyna Knypl

Poprzedni odcinek: https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2045-zloto-w-czasach-kryzysu-czesc-4-czy-moze-zabraknac-zlota

Wiele osób ma praktyczne doświadczenie w inwestowaniu w różne produkty takie jak akcje, obligacje czy nieruchomości. Wiedza o inwestowaniu w złoto jest mniej rozpowszechniona. Na stronach World Gold Counicl znajdujemy poradnik na temat inwestowania w złoto (https://invest.gold/buying-gold-safely). Organizacja ta powstała w 1987 roku - https://www.gold.org/our-history, zrzesza ona wiodących przedstawicieli rynku złota.

Podstawowe rady dla inwestorów

1. Wybierz swój produkt

2. Zweryfikuj swój produkt

3. Oszacuj koszty

4. Rozpoznaj wahania cenowe

5. Zweryfikuj swojego sprzedawcę

Sztabka nie jedno ma imię, nie zawsze musi być w kształcie prostokąta

https://www.valcambi.com/products-and-metals/round-bars/au/100-g/100-g-minted-round-bar/

Różne produkty ze złota oferują różne korzyści. Sztabki i monety mogą być doskonałym wyborem inwestycyjnym. Cena pojedynczych sztabek, zwłaszcza mniejszych jest przystępna dla większości inwestorów. Spread czyli różnica między ceną kupna i sprzedaży stosunkowo nieduża i zmniejsza się wraz z rozmiarem sztabki. Na rynku jest szeroka oferta sztabek dostarczanych przez różnych producentów. Można dokonać debiutu inwestycyjnego już za około 290 złotych kupując pierwszy  produkt. Cena 1g w przypadku sztabek jest korzystniejsza niż monet. Oryginalne opakowanie tzw. certipack mający numer seryjny potwierdza autentyczność dzięki czemu nie trzeba się martwić jak w przypadku monet czy to co kupiliśmy jest autentyczne. Najczęściej wybieranymi sztabki w celach inwestycyjnych wg firmy Tavex (https://tavex.pl/) są sztabli Valcambi 1 oz, czy li o wadze 1 uncji = 31.q g. złota Monety numizmatyczne i inne przedmioty kolekcjonerskiej jak na przykład medale pamiątkowe mają dodatkową wartość z uwagi na ich ograniczoną liczbę produktów.

Wahania cenowe tak jak na każdym rynku inwestycyjnym wymagają starannej obserwacji zarówno w odcinkach krótko- jak i długoterminowych. To, że zakupów należy dokonywać u certyfikowanych sprzedawców jest oczywistą oczywistością.

Krystyna Knypl

GdL 9/2022