Współistnienie innych nowotworów u pacjentów ze szpiczakiem mnogim

Współistnienie dwu lub więcej nowotworów u jednego pacjenta jest rzadko spotykane, ale możliwe. Także więcej niż dwa nowotwory rozwijające się w jednym czasie lub różnych odstępach czasowych jest opisywane w literaturze fachowej.

W artykule Association of multiple myeloma and gastric adenocarcinoma C. Demir i wsp. ( https://www.researchgate.net/publication/50373270_Association_of_multiple_myeloma_and_gastric_adenocarcinoma  ) opisują następujący przypadek:

77 letni mężczyzna zgłosił się ze skargami na bóle kostne, drętwnienie lewej kończyny dolnej, utratę masy ciała oraz bóle w nadbrzuszu. Dolegliwości wystąpiły przed 6 miesiącami ( stosował z tego powodu inhibitor pompy protonowej) , w tym czasie pacjent stracił na wadze 15 kg.

W elektroforezie białek stwierdzono gammapatię monoklonalną, odsetek komórek plazmatycznych w szpiku kostnym wynosił 45% . W bezpośrednim badaniu encefalograficznym stwierdzono zmiany lityczne. W tomografii komputerowej klatki piersiowej stwierdzono złamanie kompresyjne kręgów Th 9 , Th 10, Th 11 oraz powiększenie węzłów chłonnych do 1,4 cm.

Skłonność do występowania kilku nowotworów jest spotykana u osób z mutacją w genie kodującym białko p 53, które w normalnych warunkach przeciwdziała tworzeniu się nowotworów.

Ryc. Model kompleksu białka P53 i DNA

Źródło:

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bb/P53.png

Inne nowotwory u osób ze szpiczakiem mnogim są opisane przez P. Musto i wsp. z International Myeloma Working Group w doniesieniu Second primary malignancies in myeloma an overview and IMWG consensus ( https://www.annalsofoncology.org/article/S0923-7534 ) omawiają to zagadnienie.


Od dawna wiadomo, że u chorych, u których pierwotnie rozpoznano szpiczaka mnogiego, może dojść do rozwoju litych lub hematologicznych drugich nowotworów złośliwych. Czterdzieści pięć lat temu Robert Kyle i wsp. opisali ostrą białaczkę szpikową u czterech pacjentów ze szpiczakiem mnogim. Współistnienie tych nowotworów stwierdzane także przez innych autorów łączono z stosowaniem melphalanu oraz cyklofosfamidu.

Czynniki ryzyka wystąpienia drugiego nowotworu o pacjentów z szpiczakiem mnogim są następujące: starszy wiek, płeć męska, rasa biała, mutacje w genie CDKN2A, wcześniejsze przebycie innego nowotworu takich narządów jak pierś, gruczoł krokowy, żołądek, jelito grube.

Curtis R.E. i wsp. w artykule “New malignancies among cancer survivors: SEER cancer registries, 1973–2000,” NIH Publication 05-5302, National Cancer Institute, Bethesda, Md, USA, 2006.

podają, że rozwój drugiego nowotworu u pacjentów ze szpiczakiem odnotowano u 14% pacjentów w ciągu 25 letniej obserwacji. U pacjentów ze szpiczakiem częstość występowania drugiego nowotworu wynosiła 6,1% w ciągu 20 lat, ale ogólna częstość nie była wyższa od obserwowanej w populacji ogólnej.

Finnish Leukaemia Group przeprowadziła retrospektywną, długoterminową obserwację 432 chorych, którzy byli leczeni konwencjonalną chemioterapią z powodu szpiczaka. Liczba wtórnych nowotworów litych były podobne jak w populacji ogólnej, ale ryzyko wystąpienia białaczki wynosiło około 10% w ciągu 9 lat.

W literaturze podawane jest, że terapia lenalidomidem może zwiększać ryzyko rozwoju drugiego nowotworu u osób ze szpiczakiem.

W szwedzkiej bazie danych rejestrowych, która obejmowała 8656 chorych na szpiczaka, stwierdzono 5,5% ryzyko wystąpienia drugiego nowotworu. Według ich analizy chorzy na szpiczaka mieli zwiększone ryzyko ostrej białaczki szpikowej , oraz chłoniaków nieziarniczych.

Komentarz:

Jak ktoś ma pecha, to w drewnianym kościele cegła mu na łeb spadnie  napisał  Paulo Coelho.

Medyczna literatura naukowa dostarcza dowodów z kategorii EBM, że bywa iż spadają niektórym dwie cegły na głowę.

Krystyna Knypl

GdL 5 / 2021