Transplantacja i koordynacja

Jak można poprawić donację narządów do przeszczepów w krajach Unii Europejskiej?

Krystyna Knypl

accord2-400

2 czerwca 2015 r. w Madrycie odbyła się konferencja podsumowująca unijny program o akronimie ACCORD (ang. Achieving Comprehensive Coordination in Organ Donation throughout the European Union). Program został uruchomiony w maju 2012 r. i trwał do października 2015 r.

Miał on następujące cele:

# zmniejszenie nierówności w dostępie do narządów do transplantacji w poszczególnych krajach Unii Europejskiej,

# poprawa systemów informacyjnych gromadzących dane o żywych dawcach,

# promowanie dawstwa narządów zarówno od osób zmarłych, jak i żyjących dawców,

# poprawa współpracy pomiędzy koordynatorami transplantacyjnymi a innymi specjalistami, w szczególności pracującymi na oddziałach intensywnej terapii,

# dzielenie się wiedzą i doświadczeniem zespołów transplantacyjnych poszczególnych krajów przez inicjowanie partnerskiej współpracy.

Jest to największy program w zakresie transplantacji, jaki dotychczas zrealizowano.

Inicjatorem i liderem tego przedsięwzięcia jest dr Rafael Matesanz, wybitny nefrolog hiszpański i szef Organization National de Transplantes.

Choć program dotyczy krajów Unii Europejskiej, to rozwiązania jakie wypracowano w Hiszpanii mają zasięg globalny – mówiono podczas konferencji. O skuteczności i zasięgu rozwiązań wprowadzonych przez Hiszpanię można było przekonać się wcześniej, choćby podczas 12. kongresu International Society for Organ Donation and Procurement w 2013 r. w Sydney, na którym to kongresie dr O. Ghobadi i wsp. z Iranu przedstawili doniesienie „Getting to 96% family constant rate for organ donation by PEIP metod”. W pracy tej opisano efekty wprowadzenia zmodyfikowanego (w związku z różnicami kulturowymi) modelu hiszpańskiego w Iranie. Odsetek zgody na pobranie narządów wzrósł z 32 do 96,3% po pierwszym miesiącu od wprowadzenia programu i utrzymywał się na poziomie 85% w dalszych miesiącach.

Jak przebiegało wdrażanie trwającego 42 miesiące programu ACCORD w krajach Unii Europejskiej, można dowiedzieć się pod adresem www.acord-ja.eu. W programie uczestniczyły 23 kraje, a jego koordynatorem była Hiszpania. Polskę reprezentował Poltransplant.

Program ACCORD był współfinansowany przez Komisję Europejską w 60% oraz kraje współuczestniczące w 40%. Całkowity budżet programu wyniósł 2 435 123 euro. W realizacji programu szczególny nacisk kładziono na promowanie donacji narządów wśród żyjących dawców, współpracę pomiędzy ośrodkami intensywnej terapii a centrami transplantacji oraz współpracę o typie „twinnings”. Istotnym aspektem, który podjęto w programie ACCORD, była analiza zagadnień dotyczących postępowania w placówkach szpitalnych w odniesieniu do osób znajdujących się na ostatnim etapie życia.

Jak wygląda Polska na tle innych krajów? Daleko nam do liderów transplantacji z wielu powodów, które mają chyba jeden wspólny mianownik, a jest nim brak chęci u decydentów medycznych i administracyjnych do wprowadzania prawdziwych zmian w dotychczasowym systemie transplantacji narządów. Poprawa sytuacji sama nie przyjdzie i nie zastuka do naszych drzwi.

Z uwagi na rangę poruszanych podczas konferencji w Madrycie zagadnień powrócimy do nich niebawem na łamach „Gazety dla Lekarzy” w bardziej szczegółowej relacji w postaci wydania specjalnego z hasłem kluczowym „Transplantacja i koordynacja”.

accord1-660

Fotografie Krystyna Knypl