Nowości

Działania niepożądane po jednoczesnym podaniu szczepionki przeciw covid i grypie

Krystyna Knypl

Na łamach czasopisma Journal of American Medical Association opublikowano artykuł zatytułowany" Reactogenicity of Simultaneous COVID-19 mRNA Booster and Influenza Vaccination in the US, autorstwa A.M. Hause i wsp. afiliowanych w CDC COVID-19 Response Team, Centers for Disease Control and Prevention, oraz w Georgia Rollins School of Public Health, Emory University w Atlantcie pytanie:

Czy reakcje ogólnoustrojowe występują częściej po jednoczesnym podaniu dawki przypominającej COVID-19 mRNA i szczepionki przeciwko grypie sezonowej niż po samej dawce przypominającej COVID-19 mRNA?

Wyniki W tym badaniu kohortowym obejmującym dane pochodzące od 981 099 osób w wieku 12 lat lub starszych, jednoczesne podanie dawki przypominającej COVID-19 mRNA i szczepionki przeciwko grypie wiązało się ze zwiększeniem liczby reakcji ogólnoustrojowych odpowiednio o 8% do 11% w porównaniu z samą dawką przypominającą COVID-19 mRNA. Różnice te były istotne statystycznie.

<a href=

 Wirus grypy ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Grypa)

 Źródło informacji:

https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2794318

Krystyna Knypl

GdL 8/2022

Naukowo o roli babć w życiu wnuków

Krystyna Knypl

W nowym badaniu opublikowanym niedawno w Proceedings of the Royal Society B, amerykańscy naukowcy z Georgia's Emory University zeskanowali głowy 50 babć za pomocą MRI, gdy patrzyły one na zdjęcia swoich wnuków w wieku od 3 do 12 lat. Pokazano im również zdjęcia dziecka i dorosłego, których nie znały, oraz zdjęcia jednego z ich własnych, dorosłych dzieci - dorosłego rodzica tej samej płci co ich wnuk.

Gdy babcie ogladały zdjęcia wnuków ich części mózgu odpowiedzialne za  empatię emocjonalną oraz ruch wykazywały pozytywną aktywność emocjonalną. Kiedy oglądają one zdjęcia swojego wnuka, naprawdę czują to, co czuje wnuk. Kiedy dziecko czuje radość, one też czują tę radość. Kiedy dzieci wyrażają niepokój, babcie też czują ten niepokój - powiedział neurobiolog James Rilling.

 Psychiatra dziecięcy Arthur Kornhaber już w latach 80-tych pisał  znaczenie relacji dziadków, jego pacjent o imieniu Billy miał problemy z zachowaniem, które ustąpiły, gdy jego babcia była obecna w jego życiu. Kiedy Kornhaber poprosił Billy'ego, aby narysować swoją rodzinę, Billy stworzył piramidę, z nim na szczycie grającym w piłkę. Jego rodzice zostali umieszczeni pod nim z podpisem "szczęśliwi, bo jestem dobrym piłkarzem". Na dole piramidy byli jego dziadkowie z podpisem "szczęśliwi, że jestem szczęśliwy".

Oglądając zdjęcia swoich dorosłych dzieci babcie aktywowały inną część mózgu - empatię poznawczą, co oznacza, że starały się je zrozumieć na poziomie bardziej mózgowym niż emocjonalnym.

Badania wykazały, że matki małych dzieci mają aż o 10 procent większe szanse na płatną pracę, jeśli w pobliżu mieszka babcia; prawie wszyscy dziadkowie pomagają finansowo swoim wnukom; a dzieci, które są blisko dziadków, rzadziej popadają w depresję w wieku dorosłym.

Opierając się na danych z Fragile Families and Child Wellbeing Study, badania kohortowego dzieci urodzonych w 20 miastach USA w latach 1998-2000, odkryli, że śmierć babci w ciągu poprzednich siedmiu lat oznaczała, że nastolatki były bardziej narażone na depresję matki - i że "dorastający chłopcy mają 50-procentowy wzrost objawów depresji po śmierci babci" w stosunku do rówieśników, którzy nie stracili babci - wzrost, który "działa niezależnie od wpływu śmierci na ich matkę". (Co ciekawe, nie było zwiększonego ryzyka depresji związanego ze śmiercią dziadka, co badacze próbują zrozumieć).

W czasie, gdy "akceptujemy", że COVID nieproporcjonalnie wpłynie na osoby starsze, musimy uznać wpływ ich utraty na pokolenie dzieci, które bezpośrednio i pośrednio polegają na ich wsparciu. Niewielu powiedziałoby, że dziadkowie są bez znaczenia, ale trzeba się zastanowić, czy wystarczająco dużo z nas zdaje sobie sprawę z tego, jak bardzo są kluczowi. Gdyby więcej z nas zdawało sobie z tego sprawę, jak mogłoby to zmienić sposób, w jaki planujemy nasze dni, nasze życie, nasze miasta - a także nasze reakcje na  COVID - pisze Julia Baird omawiająca badania naukowe na temat babć i dziadków na łamach The Sydney Morning Herald.

Źródło:

https://www.smh.com.au/national/grandmother-hypothesis-revisited-the-women-who-fill-our-children-s-most-human-needs-20220722-p5b3oc.html

Bukiet koniczynek otrzymany od mojego wnuka

Bukiet koniczynek od mojego Wnuka

Tekst i zdjęcie Krystyna Knypl

GdL 8/2022

Gazeta dla Lekarzy nr 7/2022 - artykuł wstępny oraz spis treści

Krystyna Knypl

Wakacje upływają nam pod znakiem inflacji oraz Omicrona. Musimy więc dbać o nasze budżety domowe oraz o zdrowie. Każdy ma w tym względzie własne przemyślenia oraz doświadczenia. Warto podkreślić, że tradycyjne postawy wobec oby wyzwań mają swoje nieprzemijające zalety i choć może nie przeprowadzano badań klinicznych na temat ich skuteczności to dziesiątki lat praktyki mają swoją moc dowodową.Trzeci temat na czasie to oczywiście nadchodząca przyszłość. Jej literacką wersję przedstawiamy w powieści SF "Perfect City - kraina przyszłości". Czy nasza wizja jest prorocza pokaże czas. Mamy nadzieję, że powieść zdobędzie uznanie Czytelników, planujemy jej wydanie papierowe, zachęceni bardzo przyjaznym odbiorem bibliofilskiego wydania roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy. 

Spis treści:

1. Ainokio idzie do szkoły - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1990-ai-nokio-idzie-do-szkoly

2. Szczepionki przeciwko Covid 19 a ryzyko wystąpienia migotania przedsionków - Krystyna Knypl https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1991-szczepionki-przeciwko-covid-19-a-ryzyko-wystapienia-migotania-przedsionkow

3. Ainokio trouble- Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1992-ai-nokio-s-trouble

4. Okaz na pokaz - Alicja Barwicka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1993-okaz-na-pokaz

5. COVID-19: druga dawka przypominająca dla osób powyżej 60. roku życia i osób z grupy podwyższonego ryzyka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1994-covid-19-druga-dawka-przypominajaca-dla-osob-powyzej-60-roku-zycia-i-osob-z-grupy-podwyzszonego-ryzyka

6. Ainokio odwiedza nauczycielkę języka polskiego - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1995-ai-nokio-odwiedza-nauczycielke-jezyka-polskiego

7. Europejska Unia Zdrowotna: surowsze przepisy mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa i jakości krwi, tkanek i komórek - Informacja prasowa

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1996-europejska-unia-zdrowotna-surowsze-przepisy-majace-na-celu-zwiekszenie-bezpieczenstwa-i-jakosci-krwi-tkanek-i-komorek

8. Dorobek naukowy i dziennikarski dr Beaty Niedźwiedzkiej

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1997-dorobek-naukowy-i-dziennikarski-dr-beaty-niedzwiedzkiej

9. Bibliofilskie wydanie roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy przekazane do Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1998-bibliofilskie-wydanie-rocznikow-2012-2022-gazety-dla-lekarzy-przekazane-do-biblioteki-jagiellonskiej-w-krakowie

10. Ainokio chce się zapisać do szkoły - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1999-ainokio-chce-zapisac-sie-do-szkoly

11. Dieta bogata w potas zmniejsza negatywny wpływ soli na zdrowie - Informacja prasowa https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2000-dieta-bogata-w-potas-zmniejsza-negatwny-wplyw-soli-na-zdrowie

12. Ainokio spotyka dziwnego sprzedawcę - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/2001-ainokio-spotyka-sprzedawce

13. Aktualna cena naszej domeny - Krystyna Knypl 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2002-aktualna-cena-naszej-domeny

14. Perfect City, kraina przyszłości - spis treści

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2003-perfect-city-kraina-przyszlosci

15. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział pierwszy - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2004-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-pierwszy

16. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział drugi- Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2005-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-drugi

17. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział trzeci - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2006-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-trzeci

18. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział czwarty - Krystyna Knypl, Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2006-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-trzeci

19. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział piąty - Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2008-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-piaty

20. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział szósty - Krystyna Knypl, Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2009-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-szosty

21. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział siódmy- Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2010-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-siodmy

22. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział ósmy - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2011-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-osmy

23. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział dziewiąty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2012-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-dziewiatky

24. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział dziesiąty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2013-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-dziesiaty

25. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział jedenasty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2014-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-jedenasty

26. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział dwunasty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2015-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-dwunasty

27. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział trzynasty -Beata Niedźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2015-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-dwunasty

28. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział czternasty - Beata Nieźwiedzka

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2015-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-dwunasty

29. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział piętnasty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-ncaczelnej/2018-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-pietnasty

30. Perfect City - kraina przyszłości, rozdział szesnasty - Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/2019-perfect-city-kraina-przyszlosci-rozdzial-szestnasty

31. Raport WHO o zdrowiu migrantów i uchodźców- Krystyna Knypl

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/2021-raport-who-o-zdrowiu-migrantow-i-uchodzcow-2

Perfect City okładka nowy stray budynek

Życzę wszystkim ciekawej lektury oraz pozdrawiam serdecznie

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut

GdL 7/2022

 

 

 

 

Raport WHO o zdrowiu migrantów i uchodźców

Krystyna Knypl

Ukazał się pierwszy w historii raport WHO o zdrowiu migrantów i uchodźców.

World report on the health of refugees and migrants: summary

W streszczeniu raportu czytamy:

Na całym świecie więcej ludzi niż kiedykolwiek wcześniej przemieszcza się, a mimo to wielu uchodźców i migrantów ma gorsze wyniki zdrowotne niż ludność przyjmująca. Zajęcie się ich potrzebami zdrowotnymi jest zatem globalnym priorytetem zdrowotnym i stanowi integralną część zasady prawa do zdrowia dla wszystkich. Kluczem jest wzmocnienie i utrzymanie systemów opieki zdrowotnej poprzez zapewnienie, że są one wrażliwe na potrzeby uchodźców i migrantów oraz sprzyjają włączeniu społecznemu.

Na wyniki zdrowotne wpływa cały szereg czynników. Jednak uchodźcy i migranci zmagają się z dodatkowymi uwarunkowaniami, takimi jak niepewny status prawny, dyskryminacja, bariery społeczne, kulturowe, językowe, administracyjne i finansowe, brak informacji o uprawnieniach zdrowotnych, niski poziom wiedzy na temat zdrowia oraz strach przed zatrzymaniem i deportacją.

Ta przełomowa publikacja nakreśla obecne i przyszłe możliwości i wyzwania oraz przedstawia kilka strategii mających na celu poprawę zdrowia i dobrostanu uchodźców i migrantów. Jest to narzędzie rzecznicze dla krajowych i międzynarodowych decydentów zaangażowanych w zdrowie i migrację.

Dowody na temat zdrowia uchodźców i migrantów pozostają fragmentaryczne - porównywalne dane między krajami i w czasie są pilnie potrzebne do śledzenia postępu w kierunku związanych ze zdrowiem Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Ponieważ do docelowej daty 2030 r. pozostało zaledwie 8 lat, aby zmienić nasz świat, czas na działanie jest teraz.

Raport jest dostępny pod linkiem, liczy 48 stron

https://www.who.int/teams/health-and-migration-programme/world-report-on-the-health-of-refugees-and-migrants

Krystyna Knypl

GdL 7/2022

 

Książki nadesłane: Sztuka Jana Bukowskiego

Krystyna Knypl

Książka "Sztuka Jana Bukowskiego" pod  redakcją naukową prof. Piotra de Bończa Bukowskiego oraz prof. Artura Jurczyszyna powiększyła zbiory biblioteczne redakcji Gazety dla Lekarzy. Będzie ona cenną pamiątką zbioru zatytułowanego "Książki z dedykacją". Serdecznie dziękuję!

Sztuka Jana Bukowskiego

Transmisję z pięknej uroczystości promocji książki w Krakowie można obejrzeć pod linkiem

https://www.youtube.com/watch?v=D5Z58fcvQoI

Kraków i bibliofilskiej wydania pięknych dzieł to dobrze dobrana para! Wiemy coś o tym, a jeśli  ktoś nie wie to zapraszamy do kliknięcie na link https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1998-bibliofilskie-wydanie-rocznikow-2012-2022-gazety-dla-lekarzy-przekazane-do-biblioteki-jagiellonskiej-w-krakowie

Jeszcze raz serdeczne gratulacje oraz pozdrowienia z Warszawy!

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 7/2022

 

 

Dieta bogata w potas zmniejsza negatwny wpływ soli na zdrowie

Informacja prasowa

Kobiety, które jedzą banany, awokado i łososia mogą zmniejszyć negatywne skutki soli w diecie, zgodnie z badaniem opublikowanym w European Heart Journal. W badaniu stwierdzono, że diety bogate w potas były związane z niższym ciśnieniem krwi, szczególnie u kobiet z wysokim spożyciem soli.

Źródło ilustracji: https://en.wikipedia.org/wiki/Banana

Badanie objęło 24 963 uczestników (11 267 mężczyzn i 13 696 kobiet). Było to badanie EPIC-Norfolk, które rekrutowało osoby w wieku od 40 do 79 lat z ogólnych praktyk lekarskich w Norfolk w Wielkiej Brytanii w latach 1993-1997. Średnia wieku wynosiła 59 lat dla mężczyzn i 58 lat dla kobiet. Uczestnicy wypełniali kwestionariusz dotyczący stylu życia, zmierzono im ciśnienie krwi i pobrano próbkę moczu w celu oznaczenia stężenia sodu oraz potasu.

Badacze przeanalizowali związek między spożyciem potasu a ciśnieniem krwi po dostosowaniu do wieku, płci i spożycia sodu. Większe spożycie potas było związane z niższym ciśnieniem krwi u kobiet - wraz ze wzrostem spożycia, ciśnienie krwi spadało. U mężczyzn nie stwierdzono związku między spożyciem  potasu a ciśnieniem krwi.

Podczas obserwacji wynoszącej  średnio 19,5 roku, 13 596 (55%) uczestników było hospitalizowanych lub zmarło z powodu choroby sercowo-naczyniowej. Badacze przeanalizowali związek pomiędzy spożyciem potasu a zdarzeniami sercowo-naczyniowymi po skorygowaniu wieku, płci, wskaźnika masy ciała, spożycia sodu, stosowania leków obniżających poziom lipidów, palenia tytoniu, spożycia alkoholu, cukrzycy i wcześniejszego zawału serca lub udaru mózgu.

Osoby spożywające najwięcej potasu miały o 13% niższe ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych w porównaniu z osobami spożywającymi najmniej potasu.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby dorośli spożywali co najmniej 3,5 grama potasu i mniej niż 2 gramy sodu (5 gramów soli) dziennie. Pokarmy o wysokiej zawartości potasu obejmują warzywa, owoce, orzechy, fasolę, produkty mleczne i ryby. Na przykład 115 gramowy banan ma 375 mg potasu, 154 gramy gotowanego łososia mają 780 mg, 136 gramowy ziemniak ma 500 mg, a 1 filiżanka mleka ma 375 mg.

Informacja prasowa (K.K.)

GdL 7/2022

Bibliofilskie wydanie roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy przekazane do Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie

Krystyna Knypl

Bibliofilskie wydanie roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy zostało przekazane do zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie, która istnieje od 1364 roku i ma status Biblioteki Narodowej. Ten zaszczytny status mają, cyt.: biblioteki, które, niezależnie od swojej nazwy, są odpowiedzialne za gromadzenie i przechowywanie wszystkich publikacji wydanych w kraju i otrzymujące z tego tytułu egzemplarz obowiązkowy, na podstawie ustawy lub innych porozumień.

Mogą one również sprawować niektóre z następujących funkcji: opracowywać bieżącą bibliografię narodową; gromadzić i uaktualniać stale szeroki i reprezentatywny zbiór piśmiennictwa zagranicznego, w tym wydawnictwa o danym kraju; działać jako centralny ogólnokrajowy ośrodek informacji bibliograficznej, sporządzać katalogi centralne; publikować bibliografię retrospektywną".

( https://pl.wikipedia.org/wiki/Biblioteka_narodowa)

Fot.1. Biblioteka Jagiellońska: wicedyrektor d/s zbiorów mgr Krzysztof Frankowicz (w kamizelce), kierownik Oddziału Czasopism mgr Adam Tomaszkiewicz (kustosz BJ) zapoznają się z rocznikami Gazety dla Lekarzy. Fot.2. Fot. 2. Kierownik Oddziału Czasopism mgr Adam Tomaszkiewicz (kustosz BJ) i mgr Bożena Komar (kustosz BJ) zapoznają się z rocznikami Gazety dla Lekarzy

Fot.1. Biblioteka Jagiellońska: wicedyrektor d/s zbiorów mgr Krzysztof Frankowicz (w kamizelce), kierownik Oddziału Czasopism mgr Adam Tomaszkiewicz (kustosz BJ) zapoznają się z rocznikami Gazety dla Lekarzy.

Zdjęcie

Fot. 2. Kierownik Oddziału Czasopism mgr Adam Tomaszkiewicz (kustosz BJ) i mgr Bożena Komar (kustosz BJ) zapoznają się z rocznikami Gazety dla Lekarzy.

Roczniki 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy znajdują się także w Bibliotece Narodowej w Warszawie ( https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1875-bibliofilskie-wydanie-gazety-dla-lekarzy-2012-2021-juz-w-katalogach-biblioteki-narodowej). 

Również Biblioteka Główna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego posiada wspomniane wydanie Gazety dla Lekarzy ( więcej https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1953-bibliofilskie-wydanie-rocznikow-2012-2022-gazety-dla-lekarzy-przekazane-do-biblioteki-glownej-warszawskiego-uniwersytetu-medycznego).

Nakład bibliofilskiego wydania Gazety dla Lekarzy wynosi 10 egzemplarzy. Poza wspomnianymi instytucjami pozostałe egzemplarze trafiły do bibliotek zespołu redakcyjnego Gazety dla Lekarzy.

Dr med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

GdL 7/2022

 

 

Szczepionki przeciwko Covid 19 a ryzyko wystąpienia migotania przedsionków

Na łamach czasopisma Journal of the American College of Cardiology (Impact Factor 24,01) ukazało się doniesienie, w treści którego czytamy:

Szczepionki COVID-19 zostały opracowane w rekordowym czasie i okazały się bezpieczne i skuteczne w ograniczaniu zdolności przenoszenia i ciężkich zakażeń. Ponieważ szczepionki te są nowe, istnieje potrzeba zrozumienia potencjalnych działań niepożądanych (AE) i podjęcia odpowiednich działań w celu zmniejszenia niepożądanego obciążenia chorobowego.

<a href=

https://en.wikipedia.org/wiki/Atrial_fibrillation

Metody:

System zgłaszania zdarzeń niepożądanych FDA (FAERS) jest publicznie dostępną bazą danych, która gromadzi zgłoszenia działań niepożądanych dla leków i terapeutycznych produktów biologicznych z całego świata. Ta baza danych została wykorzystana do wyszukiwania migotania przedsionków (AF) zgłoszonego jako działanie niepożądane przy stosowaniu szczepionek Moderna, Pfizer, Johnson & Johnson, Astra Zeneca i szczepionek przeciwko wirusowi grypy. Proporcjonalny współczynnik zgłaszania (Proportional Reporting Ratio - PRR) wykorzystano do wykrycia nieproporcjonalnego zgłaszania AF wśród różnych szczepionek COVID i szczepionki przeciwko wirusowi grypy.

Wyniki:

Odsetki wszystkich zgłoszonych działań niepożądanych przypisywanych AF wynosiły: Pfizer 2,6%, Moderna 1,8%, Astra Zeneca 0,6%, szczepionka przeciwko wirusowi grypy 0,4%. PRR dla zgłoszonych zdarzeń związanych z AF był najwyższy w przypadku firmy Pfizer (4,19, p<0,001), następnie Moderna (2,38, p=0,01), Astra Zeneca (0,73, p=0,26) i szczepionka przeciwko wirusowi grypy (0,3, p<0,001). Wśród wszystkich leków zgłoszonych do FAERS, PRR dla całkowitego AE przypisywanego AF w przypadku firmy Pfizer wynosił 7,7. Nie zgłoszono żadnych zdarzeń związanych z AF w przypadku szczepionki Johnson & Johnson.

Wnioski:

Zgłoszone dane wskazują na możliwy związek pomiędzy szczepionką Pfizer COVID a migotaniem przedsionków.. Wskazane są dalsze badania w celu lepszego zrozumienia tej zależności i jej wpływu na obciążenie chorobami układu krążenia.

Źródło:

https://www.jacc.org/doi/10.1016/S0735-1097%2822%2902829-7?fbclid=IwAR1RcFDyn_6Xo7RUNqhb-hhb6cdXpDcHoF7_YKfZgEPw8HiuXQomRSNzPGM

Krystyna Knypl

GdL 7/2022

Gazeta dla Lekarzy nr 6/2022 - spis treści oraz artykuł wstępny

Krystyna Knypl

Za nami pandemia, przed nami wakacje i co jeszcze? Krajowi administratorzy systemu ochrony zdrowia zapowiadają zmiany w prawie, które uczynią wszystkich zdrowymi i szczęśliwymi, a w odniesieniu do lekarzy także "no fault" czyli bez winy w przypadku niepomyślnego przebiegu choroby. Można spodziewać się ile emocji dostarczą przygotowywane nowe przepisy. Inny anglojęzyczny termin to "douty of candour" czyli obowiązek szczerości. Pisaliśmy o tym obowiązku na naszych łamach w 2017 rok, więcej pod linkiem https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wybrane-artykuly/543-duty-of-candour

Jak będzie wyglądała owa szczerość gdy do medycyny wkroczy sztuczna inteligencja? Czy potrafi on być szczera czy raczej niekoniecznie? Kto będzie odpowiadał za jej błędy?Na I Kongresie Humanizacji Medycyny w pewnym momencie obrad padło zadnie "za wszystko będzie odpowiadał lekarz". Poniekąd to oczywista oczywistość, że winny być musi i nie może nim być specjalista nauk o zdrowiu ani menedżera, bo oni nie leczą! I tym sposobem koło zamyka się, może dokładnie błędne koło.  My tu sobie gadu-gadu a do drzwi systemów stuka Big Data, która do wszystkich póki co jest Big Surprise. No cóż pożyjemy, zobaczymy, a o co zapraszam do lektury nr 6/2022 GdL. Nasze strony od stycznia 2022 odwiedziło ponad 37 tysięcy czytelników, którzy złożyli ponad 55 tysięcy wizyt. Strony GdL były także wizytowane prze bot, najbardziej aktywny był Ahrefsbot ( https://www.matthewwoodward.co.uk/seo/ahrefsbot/), który złożył 64 tysiące żądań.

Henri Cartier 3

Spis treści

1.Wspominając...

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/51-artykuly-redaktor-naczelnej/1965-4-06-2022-wspominajac

2. I Kongres Humanizacji Medycyny

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1967-i-kongres-humanizacji-medycyny

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1969-i-kongres-humanizacji-medycyny-dzien-drugi

3. EU i USA współpraca w zakresie gotowości i reagowania na zagrożenia dla zdrowia publicznego

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1970-komisja-europejska-i-usa-podpisuja-ustalenia-w-sprawie-wspolpracy-w-zakresie-gotowosci-i-reagowania-na-zagrozenia-dla-zdrowia-publicznego

4. Narodowy Instytut Onkologii obchodzi 90-lecie istnienia

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1962-90-narodowy-instytut-onkologii-obchodzi-90-lecie-istnienia

5. Wpływ spożywania warzyw i czerwonego mięsa na ryzyko rozwoju nowotworów

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1963-wplyw-spozywania-warzyw-i-czerwonego-miesa-na-ryzyko-rozwoju-nowotworow

6. Personel szpitalny w czasach kryzysów

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1964-personel-szpitalny-w-czasach-kryzysow

7. Kongres Royal College of Obstetricians & Gynecologists, Londyn 13 -15 czerwiec 2022

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1974-kongres-royal-college-of-obstetricians-gynecologists-londyn-13-15-czerwiec-2022

8. System ochrony zdrowia wymaga rehabilitacji. Wywiad z dr Krystyną Walendowicz, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr S.Jasińskiego w Zakopanem

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1975-system-ochrony-zdrowia-wymaga-rehabilitacji-wywiad-z-dr-krystyna-walendowicz-dyrektor-wojewodzkiego-szpitala-rehabilitacyjnego-w-zakopanem

9. Konferencja o wykorzystaniu danych w ochronie zdrowia, Bruksela 21 czerwiec 2022

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1977-konferencja-w-wyorzystaniu-danych-w-ochronie-zdrowia-bruksela-21-czerwiec-2022

10. Otwórz oczy na miastenię – rzadką chorobę nerwowo-mięśniową

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1980-otworz-oczy-na-miastenie-rzadka-chorobe-nerwowo-miesniowa

11. Healthcare Data Innovation Hybrid Conference, Bruksela 21 czerwca, 2022

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1982-healthcare-data-innovation-hybrid-conference-bruksela-21-czerwca-2022

12. New White Paper calls for removal of barriers in regulatory framework to harness the power of AI, to save lives and cut costs

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1985-data-key-to-future-of-healthcare-new-white-paper-calls-for-removal-of-barriers-in-regulatory-framework-to-harness-the-power-of-ai-to-save-lives-and-cut-costs

13. HIV w Polsce

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1986-hiv-w-polsce

14. Kłopot AI~NOKIO

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1973-klopot-ai-nokio

15. AI~NOKIO staje przed sądem

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1976-ai-nokio-staje-przed-sadem

16. Algorytm bycia człowiekiem

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1984-algorytm-bycia-czlowiekiem

17.Czy robot może mieć duszę?

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1987-czy-robot-moze-miec-dusze

18. Czy jest na pokładzie świadczeniodawca medyczny ? Czy tak będzie wołać stewardesa za jakiś czas?

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1988-czy-jest-na-pokladzie-swiadczeniodawca-medyczny-czy-tak-bedzie-wolac-stewardesa-za-jakis-czas

Życzę ciekawej lektury

Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

GdL 6/2022

New White Paper calls for removal of barriers in regulatory framework to harness the power of AI, to save lives and cut costs

Press release

Brussels, 21 June 2022 - A new White paper: “Unlocking the power of data in healthcare a European vision”, presented the 21st of June 2022 in Brussels called for urgent reform to regulatory and privacy regulation. A global “Culture change” is needed to harness the power of the digital world and digital citizens, removing bottlenecks to open up new approaches to research and care. “The pace of technology development allows us to process huge amount of data in minutes, extracting exceptional knowledge and insights, where only a few years ago it would have required decades. We need to unleash this opportunity working together in for bringing benefits to all” said Andrea Pescino, Partner and founder, StratejAI, who coordinated the White Paper published by the The Healthcare Data Innovation Council.


The Paper was presented to key actors of the healthcare community from AI experts, industry and European institutions, clinicians, patients, researchers, pharma, technology providers and MedTech companies at an event in Brussels entitled: Data-driven future of Healthcare. Yiannos Tolias, Legal Officer European Commission’s DG SANTE gave the keynote address: “The abundance of health data combined with advancements in digital health including AI have created a promising potential to revolutionize healthcare. We all need to work together so patients can reap the benefits of this revolution”
“We are working to make data secure and private; we need data to be as open as possible, usable and empowering to create the value that the healthcare system needs”, said Jeff Bullwinkel, Associate General Counsel and Director of Corporate, External & Legal Affairs at Microsoft Europe.
The global impact could be enormous, with a global market valued at $8.23 billion in 2020, projected to reach $194.4 billion by 2030, growing at a CAGR of 38.1% . The Paper points to drawbacks such as the global lack of harmonization across data sharing standards and interoperability; the current regulatory framework, which is very stringent, difficult to interpret, fragmented between EU member states and even regions, and to new upcoming regulations, such as the DGA or the AI Act, that could trigger contradictory trends.
“GDPR has not adequately addressed the necessary conditions for research with health data. National legislations are not homogeneous, each data protection authority defines its own criteria and it is practically impossible to share pseudonymised data or personal data. Especially when it comes to the analysis of large volumes of data,” said Ricard Martinez Martinez, Director of the Chair of Privacy and Digital Transformation at the University of Valencia speaking at the event.
While in US health care providers gains the property right of possession of data, in the EU, healthcare data are distributed across 512 million people. This healthcare data space has the potential to become a competitive advantage for Europe with better harmonisation in regulations and standards, as consumers are becoming more and more digital users, with wearables, connected devices and mobile apps that offer direct or indirect health services, which generate huge amount of data. “We launched Pillo in the US market because it's challenging for a startup to deal with all the legal aspects required to enter the European market and every state's regulation. The cost of all the necessary legal and consulting activities and the effort to manage different solutions for every single national market is not sustainable for small companies.” Said Emanuele Baglini – CTO Pillo Health.
The White Paper highlights emerging new ways of handling data. Jeroen Tas –Director of Gaia-X, an initiative that develops a software framework of control and governance and implements a common set of policies and rules, spoke of decentralization and self-sovereignty: “Gaia-X aims to enable the future of European healthcare: federated, citizen-centric and insight-driven. We are guided by the quadruple aim: better health outcomes, better patient experiences, more efficient care and better professional experiences.”He said.
Brak opisu.

In a similar way, the MedTech and start-up ecosystem is growing rapidly, creating solutions that frequently target consumers rather than supporting providers or organizations. And all these small, consumer targeted solutions generate data, without a clear governance or model to share them, risking fragmenting the innovation in different uncoherent streams.
The transformations envisioned by systems from the new paradigm of the 4P (personalised, predictive, preventive, participatory), or with the emerging strategy of value-based healthcare, have their foundation based on data. Delegates stressed that the time to accelerate on data usage is now, and there is a global need to:
- Bring clarity and progress the legal framework on data sharing
- Facilitate and support the cultural transformation to accelerate adoption and promote the creation of centralized initiatives and data ecosystems
- Promote the adoption of National and regional strategies on data usage for healthcare to consolidate the efforts and streamline investments and transformations

Is data the new oil? The Paper asks. To find innovative approaches to critical diseases as cancer, new vaccines, or protein development, data from many patients are required, that could be gathered from many countries or regions. This is even more true for new diseases which may still be untreatable. In biomedical research, there is the need for new paradigms very different from the existing outdated ones. The advantages offered by the usage of data, especially big data and artificial intelligence, should lead to a vision not only based on individual interest but with obvious prejudice to the common good.

A cultural transformation is needed at all levels, from understanding and promoting digital literacy, to the definition of effective privacy preserving techniques, to consolidating trust while not limiting the verification of results. Data ecosystems are already being created, but they need to be promoted and supported effectively, to become a crucial part of national and regional strategies. The Paper identifies central initiatives like the “Health Outcome Observatory – H2O” created in Europe as a positive model to facilitate the transformation, accelerate innovation, and strengthening the patient voice in health care. Another model sighted in the Paper is the UK government’s draft national strategy: “Data saves lives: reshaping health and social care with data”.
Case studies were presented to showcase the benefits of data driven innovation in a wide range of applications, from improving diabetes care to early diagnosis of leprosy.

GdL 6/2022

 

Healthcare Data Innovation Hybrid Conference, Bruksela 21 czerwca, 2022

Krystyna Knypl

Wstęp

Pierwszy dzień lata przynosi wiele wrażeń, a wśród nich informacje z konferencji na temat "big data" - ich gromadzeniu, przechowywaniu, przetwarzaniu oraz dzieleniu się z innymi. W konferencję, której program jest podany poniżej, uczestniczę on line od godz. 9:00. O godzinie 9:16 otrzymuję korespondencję z załącznikiem zawierającym "press release" czyli informację prasową z prośbą aby nie publikować tej informacji przed godz.10:30.

Zawsze chciałam pracować w news roomie, do którego napływają gorące wiadomości

Sytuacja ta przypomina mi pewną scenę sprzed laty. Udałam się z moją wówczas 4 - 5 letnią córką, aby kupić jej w Pewexie lalkę, która chodziła (dziś można by powiedzieć, że e-lalkę). Dokonałyśmy zakupu, lalka została wyjęta z pudełka i ruszyłyśmy spacerem do domu. Szczęśliwa posiadaczka lalki marzeń szła ulicą i przytulając ją powtarzała: Nareszcie mam prawdziwą lalkę, nareszcie mam prawdziwą lalkę. Dla porządku dodajmy, że w domu było kilkadziesiąt lalek, ale żadna z nich nie mówiła i nie chodziła. Dziś powiem ja: nareszcie mam prawdziwy news room, nareszcie mam prawdziwy nerw room* - niezamierzona literówka dobrze oddaje atmosferę: news room bywa nerw room;).

Program obrad:

08:30 – 09:00 Guest arrival & welcome

09:00 – 09:30 Welcoming Remarks and Presentation of the Council work

  • Jeff Bullwinkel, Associate General Counsel and Director of Corporate, External & Legal Affairs, Microsoft Europe
  • Andrea Pescino, Partner, StratejAI and Healthcare Data Innovation Council organizer

09:30 – 10:40 Healthcare Data Opportunities and Challenges

  • Keynote: Meni Styliadou, VP Distinguished Fellow, Data Science Institute at Takeda R&D Founder & Co-Lead of H2O Enterprise
  • Keynote: Julian Isla, Chairman and Co-Founder at Foundation 29

Panel

  • Moderator: Elena Bonfiglioli, Microsoft Health and Life Sciences EMEA
  • Ricard Martinez, Professor at University of Valencia
  • Elisa Ficarra, Professor and researcher at UNIMORE
  • Francis D’Silva, Director at CGI Norway
  • Heidi Beate Bentzen, Researcher at University of Oslo, Advisory group of TEHDAS WP8

10:40 – 11:00 Coffee Break

11:00 – 11:15 Keynote on Health Data Spaces

Yiannos Tolias, Legal Officer European Commission’s DG SANTE

11:15 – 12:20 Healthcare Data Motions

Keynote: Jeroen Tas, Director at Gaia-X

Panel

  • Moderator: Andrea Pescino, Partner StratejAI and Healthcare Data Innovation Council organizer
  • Elena Bonfiglioli, Microsoft Health and Life Sciences EMEA
  • Andrea Puligheddu, Privacy & Information Security| Lawyer – SLP
  • Emanuele Baglini, Former CTO at Pillo Health
  • Bleddyn Rees, Chair at The Digital Health Society

12:20 – 12:40 Closing remarks

Stefano Sedola, Partner StratejAI and Healthcare data innovation council organizer

13:00 - 14:00 Lunch 

Informacja prasowa

Bruksela, 21 czerwca 2022 r. - Nowa biała księga: "Unlocking the power of data in healthcare a European vision", przedstawiona dziś (21 czerwca 2022 r.) w Brukseli, wzywa do pilnej reformy regulacji prawnych i przepisów dotyczących prywatności. Potrzebna jest globalna "zmiana kulturowa", aby wykorzystać potencjał świata cyfrowego i cyfrowych obywateli, usunąć wąskie gardła, aby otworzyć nowe podejścia do badań i opieki. "Tempo rozwoju technologii pozwala nam przetwarzać ogromne ilości danych w ciągu kilku minut, uzyskując wyjątkową wiedzę i spostrzeżenia, podczas gdy jeszcze kilka lat temu wymagałoby to dziesięcioleci. Musimy uwolnić te możliwości, pracując wspólnie na rzecz osiągnięcia korzyści dla wszystkich" - powiedział Andrea Pescino, partner i założyciel StratejAI, który koordynował prace nad białą księgą opublikowaną przez Radę ds. innowacji w zakresie danych dotyczących opieki zdrowotnej.

Dokument został zaprezentowany kluczowym przedstawicielom środowiska opieki zdrowotnej, w tym ekspertom ds. sztucznej inteligencji, przedstawicielom przemysłu i instytucji europejskich, lekarzom, pacjentom, naukowcom, firmom farmaceutycznym, dostawcom technologii i firmom z branży MedTech podczas wydarzenia w Brukseli zatytułowanego: Przyszłość opieki zdrowotnej oparta na danych. Yiannos Tolias, radca prawny DG SANTE Komisji Europejskiej, wygłosił przemówienie inauguracyjne: "Obfitość danych dotyczących zdrowia w połączeniu z postępem w dziedzinie zdrowia cyfrowego, w tym sztucznej inteligencji, stworzyły obiecujący potencjał do zrewolucjonizowania opieki zdrowotnej. Wszyscy musimy współpracować, aby pacjenci mogli czerpać korzyści z tej rewolucji".

"Pracujemy nad tym, aby dane były bezpieczne i prywatne; potrzebujemy, aby dane były jak najbardziej otwarte, użyteczne i dające możliwość tworzenia wartości, których potrzebuje system opieki zdrowotnej" - powiedział Jeff Bullwinkel, Associate General Counsel i dyrektor ds. korporacyjnych, zewnętrznych i prawnych w Microsoft Europe.

Globalny wpływ może być ogromny - w 2020 r. wartość globalnego rynku wyniesie 8,23 mld USD, a do 2030 r. ma osiągnąć wartość 194,4 mld USD, przy wzroście CAGR na poziomie 38,1%. W dokumencie wskazano na takie wady, jak globalny brak harmonizacji standardów udostępniania danych i interoperacyjności; obecne ramy regulacyjne, które są bardzo rygorystyczne, trudne w interpretacji, rozproszone pomiędzy państwa członkowskie UE, a nawet regiony, oraz nowe, nadchodzące regulacje, takie jak DGA czy AI Act, które mogą wywołać sprzeczne tendencje.

"GDPR nie uwzględnia w wystarczającym stopniu warunków niezbędnych do prowadzenia badań z wykorzystaniem danych dotyczących zdrowia. Ustawodawstwo krajowe nie jest jednolite, każdy organ ochrony danych określa własne kryteria, a wymiana danych pseudonimowych i osobowych jest praktycznie niemożliwa. Zwłaszcza jeśli chodzi o analizę dużych ilości danych" - powiedział Ricard Martinez Martinez, dyrektor Katedry Prywatności i Transformacji Cyfrowej na Uniwersytecie w Walencji, który zabrał głos podczas wydarzenia.

Podczas gdy w USA podmioty świadczące usługi opieki zdrowotnej zyskują prawo własności do danych, w UE dane dotyczące opieki zdrowotnej są dystrybuowane wśród 512 milionów osób. Ta przestrzeń danych w opiece zdrowotnej może potencjalnie stać się przewagą konkurencyjną Europy dzięki lepszej harmonizacji przepisów i standardów, ponieważ konsumenci stają się coraz bardziej cyfrowymi użytkownikami urządzeń typu wearables, podłączonych urządzeń i aplikacji mobilnych, które oferują bezpośrednie lub pośrednie usługi zdrowotne, co generuje ogromne ilości danych. "Wprowadziliśmy Pillo na rynek amerykański, ponieważ dla startupu wyzwaniem jest poradzenie sobie ze wszystkimi aspektami prawnymi wymaganymi do wejścia na rynek europejski oraz z regulacjami obowiązującymi w każdym stanie. Koszt wszystkich niezbędnych działań prawnych i konsultingowych oraz wysiłek związany z zarządzaniem różnymi rozwiązaniami dla każdego rynku krajowego jest nie do udźwignięcia dla małych firm." powiedział Emanuele Baglini - CTO Pillo Health.

W białej księdze zwrócono uwagę na pojawiające się nowe sposoby przetwarzania danych. Jeroen Tas - dyrektor Gaia-X, inicjatywy, która opracowuje programowe ramy kontroli i zarządzania oraz wdraża wspólny zestaw polityk i zasad, mówił o decentralizacji i samowystarczalności: "Gaia-X ma na celu stworzenie przyszłości europejskiej opieki zdrowotnej: sfederowanej, skoncentrowanej na obywatelach i opartej na wiedzy. Przyświeca nam poczwórny cel: lepsze wyniki zdrowotne, lepsze doświadczenia pacjentów, bardziej efektywna opieka i lepsze doświadczenia zawodowe." powiedział.

W podobny sposób szybko rozwija się ekosystem MedTech i start-upów, które tworzą rozwiązania często skierowane do konsumentów, a nie do świadczeniodawców czy organizacji. Wszystkie te małe, ukierunkowane na konsumentów rozwiązania generują dane bez jasnego zarządzania lub modelu ich udostępniania, co stwarza ryzyko rozdrobnienia innowacji na różne niespójne strumienie.

Transformacje przewidywane przez systemy oparte na nowym paradygmacie 4P (personalizacja, predykcja, profilaktyka, partycypacja) lub na powstającej strategii opieki zdrowotnej opartej na wartościach, mają swoje podstawy w danych. Delegaci podkreślili, że nadszedł czas, by przyspieszyć działania w zakresie wykorzystania danych, i że istnieje globalna potrzeba

- zapewnienia jasności i postępu w zakresie ram prawnych dotyczących udostępniania danych

- ułatwiania i wspierania przemian kulturowych, aby przyspieszyć przyjęcie i promowanie tworzenia scentralizowanych inicjatyw i ekosystemów danych

- Promować przyjęcie krajowych i regionalnych strategii wykorzystania danych w opiece zdrowotnej, aby skonsolidować wysiłki i usprawnić inwestycje i transformacje.

Czy dane to nowa ropa naftowa? W dokumencie postawiono następujące pytanie. Aby znaleźć innowacyjne metody leczenia chorób o krytycznym znaczeniu, takich jak nowotwory, nowe szczepionki czy rozwój białek, potrzebne są dane pochodzące od wielu pacjentów, które mogą być gromadzone w wielu krajach lub regionach. Dotyczy to w jeszcze większym stopniu nowych chorób, które mogą być jeszcze nieuleczalne. W badaniach biomedycznych potrzebne są nowe paradygmaty, bardzo różniące się od dotychczasowych, przestarzałych. Korzyści płynące z wykorzystania danych, zwłaszcza big data i sztucznej inteligencji, powinny prowadzić do stworzenia wizji opartej nie tylko na interesie indywidualnym, ale z oczywistym uprzedzeniem dobra wspólnego.

Potrzebna jest transformacja kulturowa na wszystkich poziomach, począwszy od zrozumienia i promowania umiejętności informatycznych, poprzez określenie skutecznych technik ochrony prywatności, aż po umacnianie zaufania, bez ograniczania weryfikacji wyników. Ekosystemy danych są już tworzone, ale należy je skutecznie promować i wspierać, aby stały się kluczową częścią strategii krajowych i regionalnych. W dokumencie wskazano inicjatywy centralne, takie jak utworzone w Europie "Obserwatorium Wyników Zdrowotnych - H2O", jako pozytywny model ułatwiający transformację, przyspieszający innowacje i wzmacniający głos pacjentów w opiece zdrowotnej. Innym modelem wskazanym w dokumencie jest projekt strategii krajowej rządu brytyjskiego: "Data saves lives: reshaping health and social care with data" (Dane ratują życie: przekształcanie opieki zdrowotnej i społecznej za pomocą danych).

Przedstawiono studia przypadków pokazujące korzyści płynące z innowacji opartych na danych w szerokim zakresie zastosowań, od poprawy opieki nad chorymi na cukrzycę po wczesne diagnozowanie trądu.

Krystyna Knypl

GdL 6/2022

Otwórz oczy na miastenię – rzadką chorobę nerwowo-mięśniową

Informacja prasowa

Czerwiec jest miesiącem świadomości poświęconym miastenii. W tym czasie na całym świecie mówi się o tej rzadkiej chorobie, zwracając jednocześnie uwagę na to, że miastenia jest poważnym problemem zdrowotnym, z którego wiele osób nie zdaje sobie sprawy.

W miastenii dochodzi do zaburzeń w przekazywaniu impulsów z zakończeń nerwów ruchowych do mięśni, w skutek czego pojawia się nadmierna męczliwość mięśni. Podwójne widzenie, problemy

z oddychaniem, mówieniem, przełykaniem czy chodzeniem, to problemy, z którymi borykają się chorzy. Zdarza się, że pacjenci trafiają na intensywną terapię, ponieważ ich mięśnie oddechowe są tak słabe, że nie mogą samodzielnie oddychać. Jednak miastenię, nawet gdy objawy są bardzo nasilone, można i należy leczyć. Nierzadko daje to dobre efekty, jednak wielu chorych wymaga przewlekłego leczenia i zmaga się z nieuchronnymi obecnie działaniami niepożądanymi terapii.

Późne rozpoznanie miastenii wynika m. in. z niewystarczającej świadomości i wiedzy wśród zarówno lekarzy POZ, jak i lekarzy specjalistów. Chorzy odwiedzają okulistów, psychiatrów, logopedów, foniatrów, neurologów zanim zostanie postawiona właściwa diagnoza. Tymczasem, aż u 70% pacjentów, jednym z objawów w pierwszym etapie choroby, są opadające powieki. Dość charakterystycznym objawem choroby jest także, znany niemal wszystkim, tzw. uśmiech Giocondy, jeden z najpiękniejszych i najbardziej tajemniczych uśmiechów kobiecych z obrazu Mona Lisa autorstwa  Leonardo da Vinci. U pacjentów z miastenią jest to uśmiech poprzeczny, bez unoszenia kącików ust, wynikający z osłabienia mięśni twarzy .

Miastenia to choroba autoimmunologiczna. Wciąż nie wiemy dlaczego organizm wytwarza przeciwciała działające przeciw jego własnym receptorom acetylocholinowym, ale główną rolę w wytwarzaniu tych przeciwciał, odgrywa gruczoł grasicy położony w klatce piersiowej, który u osoby dorosłej zanika. Jednak u blisko 60% chorych na miastenię mówimy o przetrwałej grasicy, zaś u 15% chorych może rozwinąć się nowotwór grasicy zwany grasiczakiem.

Miastenia dotyka najczęściej kobiety w drugiej i trzeciej dekadzie życia oraz mężczyzn po 60-tce.

W Polsce choruje na nią ok. 9 tysięcy osób . U około połowy chorych, dzięki leczeniu, udaje się uzyskać remisję, czyli stan, kiedy nie muszą przyjmować żadnych leków z powodu miastenii i nie mają już objawów choroby. Dla pozostałych miastenia pozostaje chorobą na całe życie.

Lekami zasadniczymi, po postawieniu diagnozy, są leki antycholinesterazowe, łagodzące objawy,

a w przypadku braku poprawy stosuje się także leki immunosupresyjne. Leczenie tymi lekami jest długotrwałe, a zasadnicza poprawa następuje po kilku tygodniach lub miesiącach od włączenia leczenia. W stanach zagrożenia życia stosuje się też plazmaferezy, czyli oczyszczanie krwi z przeciwciał poprzez wymianę osocza lub podaje immunoglobuliny, które mają wpływ modyfikujący na układ immunologiczny. Terapią, o której warto wspomnieć, są też leki z grupy glikokortykosteroidów, które są niezbędne u wielu pacjentów z miastenią. Wybór metody leczenia jest uzależniony od stanu chorego, reakcji na leki, chorób współistniejących, a także wieku. (…) Gdy objawy miastenii zagrażają życiu (przełom miasteniczny) konieczne jest leczenie na Oddziale Intensywnej Terapii. – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Anna Kostera-Pruszczyk, Kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Centralny Szpital Kliniczny UCK WUM.

 

Konferencja prasowa (fot. Aneta Wiglasz)

Pacjenci zmagają się z miastenią przez całe swoje życie, a osłabienie mięśni towarzyszące chorobie, potrafi wywrócić życie pacjentów i ich rodzin do góry nogami. Bliscy często nie rozumieją chorych, bowiem miastenii na pierwszy rzut oka nie widać, a mówienie o zmęczeniu, czy braku sił towarzyszy wielu z nas na co dzień. Samopoczucie chorych jest często bagatelizowane, co rodzi nieporozumienia wśród nawet najbliższego otoczenia pacjenta. Choroba powoduje stany depresyjne u miasteników, znacząco pogarszając ich jakość życia i funkcjonowania w rodzinie, społeczeństwie i pracy zawodowej. Pacjenci zmagają się nie tylko z chorobą i własnymi ograniczeniami, ale także ze stereotypami.

Renata Machaczek założycielka i przedstawicielka Stowarzyszenia Chorych na Miastenię Gravis Gioconda tak opisuje odczucia pacjentów: „Rzadko jesteśmy uznawani za chorych, rzadko czujemy się wypoczęci, rzadko pokonujemy dystans, który sobie wyznaczymy, rzadko funkcjonujemy naprawdę normalnie. Miastenia odbiera nam siły. Często musimy korzystać z pomocy innych osób. Najmniejszy wysiłek osłabia nasze mięśnie. Trudno sobie wyobrazić, że można mieć problem z zapięciem guzików, umyciem zębów, uczesaniem się, ubraniem, dla nas te codzienne czynności są nie lada wyzwaniem. Często wyglądamy jak po spożyciu alkoholu, a to tylko objawy naszej choroby.” – wyjaśnia.

Wyzwania, z jakimi mierzą się chorzy na miastenię to m.in.:

1.Opóźniona diagnoza choroby i częste błędne rozpoznania - co może prowadzić do frustrujących

i nieefektywnych skierowań do kolejnych specjalistów (tzw. „odyseja diagnostyczna”). Miastenia jest najczęściej początkowo błędnie rozpoznawana jako choroba psychiczna.

2.Niewystarczająca świadomość na temat miastenii wśród personelu medycznego i decydentów,

a także opinii publicznej - co przyczynia się do negatywnych doświadczeń pacjentów.

3.Bariery w dostępie do różnych form wsparcia i stałej opieki - co może mieć kluczowe znaczenie

w budowaniu wsparcia emocjonalnego i psychicznego u pacjentów z różnymi chorobami przewlekł

Sylwia Łukomska, Członkini Polskiego Stowarzyszenia Chorych na Miastenię Gravis GIOCONDA podkreśla: Starając się pomóc jak największej  liczbie chorych, od kilku lat współprowadzę  grupę wsparcia na Fb o nazwie ‘Miastenia i Przyjaciele’. Prowadzę ją niezależnie od działalności Stowarzyszenia, jednak cel mamy wspólny, tj. wsparcie, pomoc i edukacja chorych na miastenię gravis. Zależy nam, by pacjentom łatwiej się żyło, a otoczenie lepiej nas rozumiało. Świadomość społeczna jest niezwykle istotna, dlatego podejmujemy różne działania edukacyjne dotyczące miastenii.

Informacja prasowa

GdL 6/2022

p.s. konferencje to obrady, wykłady oraz kuluary, które potrafią być równie interesujące. O kuluarach wczorajszej konferencji więcej pod linkiem

https://modnediagnozy.blogspot.com/2022/06/konferencja-prasowa-o-miastenii.html

Krystyna Knypl

 

Konferencja o wykorzystaniu danych w ochronie zdrowia, Bruksela 21 czerwiec 2022

Krystyna Knypl

W dniu 21 czerwca 2022 odbędzie się hybrydowa konferencja  "Uwolnić potencjał danych w opiece zdrowotnej", której organizatorem jest Healthcare Data Innovation Council. Konferencja odbędzie się w Microsoft Innovation Center, Rue Montoyer 51, którego wnętrza możemy obejrzeć pod linkiem:

https://blogs.microsoft.com/eupolicy/microsoft-center-brussels/

Prelegentami podczas konferencji będą: Yiannos Tolias, radca prawny w DG SANTE Komisji Europejskiej, Jeff Bulwinkel, Associate General Counsel i dyrektor ds. korporacyjnych, zewnętrznych i prawnych w Microsoft Europe, Jeroen Tas, dyrektor Gaia-X, Meni Tas, dyrektor ds, Dyrektor Gaia-X, Meni Styliadou, VP Distinguished Fellow, Data Science Institute w Takeda R&D Founder & Co-Lead of H2O Enterprise, Julian Isla, Prezes i współzałożyciel Foundation 29, Francis D'Silva, Dyrektor w CGI Norway, Ricard Martinez, profesor i ekspert ds. prywatności, z Uniwersytetu w Walencji. Program konferencji jest pod linkiem:

https://healthdatainnovation.eu/healthcare-data-innovation-conference/

Aktualne analizy informatyczne koncentrują się na poszukiwaniu możliwości związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i analityki Big Data w opiece zdrowotnej opartej na wartościach, medycynie spersonalizowanej i prewencyjnej,

Analizowane są też aspekty dotyczące zarządzania, jego złożoności i zabezpieczeniach, standardach i interoperacyjności danych, zasadach i wartościach oraz przyjęciu podejścia opartego na ryzyku.

Podczas konferencji przedstawione zostaną studia przypadków pokazujące korzyści płynące z innowacji opartych na danych w szerokim zakresie zastosowań, od poprawy opieki nad chorymi na cukrzycę po wczesne diagnozowanie trądu.

Otrzymaliśmy zaproszenie do udziału w konferencji, będziemy uczestniczyć on line. Po konferencji przedstawimy informacje o jej przebiegu.

Program konferencji jest pod linkiem:

https://healthdatainnovation.eu/healthcare-data-innovation-conference/

Bruksela pomnik 2

Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazeta dla Lekarzy

GdL 06/2022

 

System ochrony zdrowia wymaga rehabilitacji. Wywiad z dr Krystyną Walendowicz, dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr S.Jasińskiego w Zakopanem

System ochrony zdrowia boryka się w wieloma różnymi problemami. Chyba najbardziej trwałym problemem są niedobory kadrowe.

Jak radzi sobie z tym problemem Wojewódzki Szpitala Rehabilitacyjnego im. dr S. Jasińskiego  w Zakopanem? - zwracamy się z tym pytaniem do dr Krystyny Walendowicz, która jest dyrektorem szpitala.
 
Krystyna Walendowicz: Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny w Zakopanem to znany w całej Polsce  monospecjalistyczny szpital specjalizujący się w kompleksowej rehabilitacji stacjonarnej, dziennej i ambulatoryjnej. Zespół profesjonalistów: lekarzy specjalistów z zakresu rehabilitacji medycznej, pulmonologii, kardiologii, neurologii, torakochirurgii,ortopedii i traumatologii, chorób wewnętrznych, fizjoterapeutów w tym specjalistów fizjoterapii, pielęgniarek w tym specjalistek medycyny zachowawczej, psychologów, logopedów w tym neurologopedów, terapeutów zajęciowych, dietetyków zapewnia najwyższej jakości rehabilitację dedykowaną indywidualnie dla każdego skierowanego przez lekarza szpitala ostrego lub specjalistę z poradni specjalistycznej  pacjenta. Niewiele w Polsce jest tego typu publicznych szpitali specjalizujących się w rehabilitacji z tak pełną kadrą medyczną gotową do zapewnienia rehabilitacji pacjentom z chorobami współistniejącymi dla których konieczne jest usprawnianie fizyczne i psychiczne pod kontrolą lekarzy o różnych specjalizacjach.
 
Pacjent po leczeniu szpitalnym w oddziałach urazowo-ortopedycznym, chirurgicznym, neurochirurgicznym, neurologicznym, chorób wewnętrznych, onkologicznym, ginekologicznym, urologicznym, geriatrycznym praktycznie bezpośrednio ma możliwość przeprowadzenia profesjonalnej rehabilitacji w  Wojewódzkim Szpitalu na ul Ciągłówka 9. Warunek - wydanie skierowania elektronicznego przez lekarza oddziału. Trochę dłużej na przyjęcie  stacjonarne w oddziałach rehabilitacyjnych: ogólnoustrojowym, pulmonologicznym lub neurologicznym musi poczekać pacjent skierowany przez lekarza poradni rehabilitacyjnej/ jest również na miejscu/, urazowo-ortopedycznej,neurologicznej lub reumatologicznej, ponieważ obowiązuje kolejka do przyjęcia pacjentów z zaostrzeniami chorób przewlekłych.
 
Dbamy o to aby nie była ona długa, bowiem długie czekanie na pomoc medyczną nie powinno być ogólnie akceptowane i przynosi określone korzyści zdrowotne udzielane w odpowiednio krótkim czasie. Usprawnianie w trybie dziennym  ambulatoryjnym dla pacjentów którzy nie wymagają całodobowej opieki pielęgniarskiej i lekarskiej  też prowadzi zespół profesjonalistów: lekarz specjalista, fizjoterapeuta, psycholog, dietetyk w ramach Dziennego Ośrodka Rehabilitacji Ogólnoustrojowej w Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym w Zakopanem. Mam przegląd  wielu szpitali w Polsce (jestem menedżerem zarządzającym od kilkudziesięciu lat) i z pełną odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że szpital którym zarządzam jest wyjątkowy.
 
Od kilkunastu lat nieprzerwanie Ministerstwo Zdrowia przyznaje nam akredytację potwierdzając najwyższą jakość udzielanych świadczeń. Wszelkie możliwe do pozyskania certyfikaty  ISO po wizytach zewnętrznych audytorów też wyróżniają naszą jednostkę medyczną. Pacjenci oceniają nas w ankietach na poziomie powyżej 95 % z możliwych do oceny 100 punktów. 
 
Do dyspozycji pacjentów mamy piękny ogród sensoryczny z szumiącą wodą, sprzętem do rekreacji, alejkami spacerowymi, pięknymi roślinami. Odpoczynek po zabiegach na tarasach z widokiem na pasmo Tatr również pozytywnie działa na zdrowie i psychikę naszych pacjentów. Pomimo oczywistych korzyści z leczenia i pracy w świetnym zespole borykamy się z kadrowymi problemami. Trudno pozyskać do pracy lekarzy specjalistów aby zastąpili odchodzących na emeryturę.
 
Czekamy na zgłoszenie się lekarzy specjalistów np. rehabilitacji medycznej, balneoklimatologii i medycyny fizykalnej, reumatologa, ortopedy, internisty. Zakopane to piękna miejscowość ale jak często mawiam leży na końcu świata i trudno tu pracować z doskoku. Trzeba tu przyjechać, zakochać się w tym miejscu, dołączyć do naszego zespołu i pracować.
 
Czeka tu mieszkanie, cudowni ludzie i pacjenci. Kontakt do mnie 606 615 547 - mówi dr Krystyna Walendowicz, dyrektor szpitala.
Dziękujemy za rozmowę.
 
Krystyna Knypl
 
Zachęcamy Koleżanki oraz Kolegów lekarzy do kontaktu oraz podjęcia decyzji o zatrudnieniu się w Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym im. S. Jasińskiego w Zakopanem.
 
Krystyna Knypl
GdL 6/2022
 
 
 

Kongres Royal College of Obstetricians & Gynecologists, Londyn 13 -15 czerwiec 2022

Krystyna Knypl

Redakcja Gazety dla Lekarzy otrzymała akredytację dziennikarską na odbywającym się w Londynie w dniach 13 -15 / 06/ 2022 r. kongresie położników oraz ginekologów. Pierwsze sesje dostępne on line, których słucham odzwierciedlają problemy naszych pandemia COVID-19, wojna na Ukrainie, wpływ cyberprzestępczości na zdrowie kobiet, wyzwania macierzyństwa oraz zdrowie kobiet w dobie zrównoważonego rozwoju.

Jedna z pierwszych sesji dotyczyła molestowania seksualnego w internecie. Zjawisko to nasiliło się w czasie pandemii. Niezbędna jest szeroka edukacja społeczna, zwłaszcza młodych ludzi o zagrożeniach jakie niesie internet w tej kwestii. Róże aspekty seksualności człowieka mogą  przedmiotem molestowania - aktywność seksualna, orientacja płciowa, wiek. Zasięg zjawiska jest duży, ale powstają dopiero pierwsze badania o jego rozmiarach. Powstają także pierwsze wytyczne jak należy postępować aby chronić osoby narażone na molestowanie seksualne w sieci. Ciekawe były obrady podczas sesji "Psychosocial aspects of Parenthood : Preconception to Postpartum" - psychospołeczne aspekty macierzyństwa są złożone i często trudne. Kobiety przeszły długą drogę zanim zaczęły otwarcie mówić o swojej seksualności. Lekarz ginekolodzy powinni nauczyć lepiej słuchać swoje pacjentki. Dobre pytanie na początek rozmowy może "otworzyć" pacjentkę w kwestii  tematu który jest jej problemem. Osiągniecie "good sexual life" w wielu przypadkach nie jest łatwe.

Mój dyplom uczestnictwa w kongresie

Dyplom Londyn kongres RCOG

Krystyna Knypl

GdL 6/2022

I Kongres Humanizacji Medycyny - dzień drugi

Krystyna Knypl

Sesja: Wypalenie zawodowe i stres wśród pracowników ochrony zdrowia – elementy wsparcia

Prof. Aleksander Araszkiewicz: wypalenie zawodowe w ICD -11 jest uznane za chorobę, wcześniej nie było. Wypalenie zawodowe nie może być odnoszone do opiekunów osób niepełnosprawnych w rodzinie, chyba, że jest to opiekun zawodowy. W Polsce wielu pracowników odczuwa wypalenie zawodowe, związane jest to między innymi z dużą odpowiedzialnością. Wg amerykańskiego psychiatry  A. Feinberga (https://www.jfsdelaware.org/team/andy-feinberg-md/). Pierwsza faza:wszystko jest ok, radzę sobie, za jakiś czas pojawia się zmiana systemu wartości, potem następuje wycofanie, mniej aktywności, pojawia się stan depersonalizacji. W dalszym etapie jest upośledzenie funkcji poznawczych i wykonawczych. Jest zmiana na poziomie procesowania bodźców na poziomie neuronalnym. Jądro ogoniaste jest mniejsze u osób wypalonych. Chroniczne zmęczenie, zła jakości snu, budzenie się z lękiem, dolegliwości bólowe w plecach, pesymizm i utrata zadowolenia - to kolejne objawy. Dysforia, gniew to kolejne objawy, które zaburzają relację w najbliższym otoczeniu. Wszyscy, którzy pracują z ludźmi są narażeni na wypalenie zawodowe - pracownicy socjalni, psycholodzy, lekarze.

Prof. J.Pinkas ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Jaros%C5%82aw_Pinkas): nie podaje definicji wypalenie zawodowego ponieważ uważa, że nie ma dobrej definicji wypalenia. Brak poczucia bezpieczeństwa pacjentów jest objawem wypalenia zawodowego zdaniem prelegenta. Wypalony zawodowo lekarz nie będzie właściwie komunikował się z pacjentem to jest stan wyczuwalny przez  pacjentów. Nie radzimy sobie z wypaleniem, któremu ulegają coraz młodsi lekarze a nawet studenci medycyny. Czy oni źle wybrali zawód? Kto popełnił błąd? - zastanawia się prof. J.Pinkas. Czynniki ryzyka wypalenia zawodowego to organizacja ochrony zdrowia. Medycyna jest feudalna i trzeba umieć się do tego dostosować lub umiejętnie zmieniania. Prelegent obserwuje na www.twitter.com młodych lekarzy diagnozuje u nich wypalenie zawodowego. Lekarze w dużej części mają objawy wypalenia zawodowego. "Każdy dyżur lekarski jest przygodą" - mówił prof Z. Religa. Teraz zmieniło się - o pacjentach mówi się świadczeniobiorcy, w jakiej mierze są oni mają wpływ na wypalenie lekarzy - zastanawia się prelegent. Mniej, rzadziej wypaleni są lekarze specjalności zabiegowych niż niezabiegowych. Lekarze zabiegowi mają mniejszy kontakt z pacjentem. W czasie pandemii nasiliło się wypalenie. 26% lekarzy pracuje powyżej 40 godzin /tygodniowo. Było brak algorytmów postępowania. Na lekarzy wylał się olbrzymi hejt, co sprzyja wypaleniu. Także studenci medycyny ulegają wypaleni -są zbyt duże grupy, zbyt wysokie wymagania. Ryzyko jest popełnienie błędów medycznych oraz odejście od zawodu lekarza.

Prof. Dorota Kozieł:https://www.ptp.net.pl/dr-hab-prof-dorota-koziel-prorektorem-ds-medycznych-ujk/) problem dotyczy wszystkich kadr medycznych, wzrosła liczba osób wypalonych zawodowo. Ważne jest dostrzeżenie problemu wypalenia. Pielęgniarki z OIMO covidowego w 84% były wypalone zawodowo. 40% odczuwało depersonalizację. Duże obciążeni, mała liczba personelu, wydłużenie procedur. Największe wypalenie mają pielęgniarki wg badań cytowanych przez prelegentkę. Tylko 6% osób korzystało z pomocy profesjonalnej. Obecnie chęć korzystania z pomocy deklaruje 14% pracowników systemu ochrony zdrowia.

Prof. B.Wasilewski:  ważne jest wdrożenie praktycznych działań. Grupy Balinta są dobrą metodą przeciwdziałaniu wypalenia zawodowego. Michael Balint ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Michael_Balint) zorganizował grupy w czasie wojny, teraz jest sytuacja podobna do wojny. Nie chcemy zbyt dużo wiedzieć o wypaleniu zawodowym. Kończymy epokę industrialną, wydłużyliśmy życie, ale obniżyliśmy jego jakość.

Prof. I. Grzegorzewska: do wypalenia mogą prowadzić czynniki środowiskowe (organizacja pracy), praca zespołowa - nikt nas nie uczy jak pracować w zespole, nie dajemy młodszym prawa do błędu, są też indywidualne czynniki ryzyka (nadmierna odpowiedzialność, wysokie wymagania wobec siebie - sprzyjają wypaleniu). Prelegentka proponuje wprowadzenie psychologów klinicznych na wszystkich oddziałach szpitalnych. 

Urszula Szybowicz: ( Prezes Fundacja Nie Widać Po Mnie) Fundacja wspiera medyków, działa pilotażowo w Wołominie. Medycy od początku studiów mają wpajane "jesteśmy dzielni". Szkolenie w zakresie jak radzić sobie z wypaleniem. Są grupy wsparcia także dla personelu administracyjnego.

W dyskusji przedstawiciel pacjentów zapytał czy może być "wypalony zawodowo pacjent" - prof. A. Araszkiewicz odpowiedział, że wypalenie zawodowe jest chorobą personelu medycznego. Prof. J.Pinkas uważa, ze pacjenci powinni wyrażać wdzięczność lekarzowi, powinni potrafić to robić. 

Sesja druga Humanizacja medycyny czy humanizacja systemu ochrony zdrowia

Ma być reforma ochrony zdrowia, będzie w POZ obowiązek przedstawienia planu leczenia pacjentowi. W procesie leczenia powinno być partnerstwo. Nie może być ustawy o prawach i  obowiązkach pacjenta, ponieważ nie ma prawnej możliwości wyegzekwowania obowiązków. Zamiast obowiązków uregulowanych prawnie ma powstać "Kodeks powinności etycznych pacjenta", nie może być praw i obowiązków ujętych ustawowo. Jest nierówne traktowanie zawodów medycznych. Prowadząca sesję wspomina wydarzenie rodzinne sprzed 20 lat gdy młoda pacjentka otrzymała skierowanie na onkologię i już po 3 dniach miała wdrożone leczenie. Dlaczego zmiana systemu ochrony pogorszyła relację pacjent - profesjonalizacja medyczna. 70% pacjentów w Polsce jest niezadowolonych, w systemie oceny systemów ochrony zdrowia na 35 krajów Polska jest na 32 miejscu. 2600 euro na pacjenta w EU, w Polsce 1500 euro  rocznie. "Lekarz jest zawsze odpowiedzialny za pacjenta" - poinformował jeden z prelegentów. Potrzebni są koordynatorzy zdrowotni.

W dyskusji wspomniano o projekcie ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta

https://www.gov.pl/web/krmc/projekt-ustawy-o-jakosci-w-opiece-zdrowotnej-i-bezpieczenstwie-pacjenta

Kongres HUmanizacji Krystyna 2

Dr med. Krystyna Knypl

absolwentka wydziału lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie (1968)

specjalista chorób wewnętrznych

specjalista European Society of Hypertension

redaktor naczelna & wydawca Gazety dla Lekarzy

GdL 6/2022

 

I Kongres Humanizacji Medycyny - dzień pierwszy

Krystyna Knypl

Wczoraj na Uniwersytecie Warszawski rozpoczął obrady I Kongres Humanizacji Medycyny. Kongres otworzył minister zdrowia dr Adam Niedzielski podkreślając, że jest właśnie idealny czas i miejsce na prowadzenie dyskusji na temat humanizacji medycyny. System opieki medycznej został ciężko doświadczony w czasie pandemii COVID-19, wszyscy pracowali ponad standardowy wysiłek, co  sprzyjało narastaniu stresu i przemęczenia. Rzutowało to na relacje lekarz - pacjent. W czasie pandemii  upowszechniły się teleporady. Rozmowa o medycynie nie może być technokratyczna i proceduralna, ważne jest zrozumienie potrzeb pacjenta. Medycyna odhumanizowała się w czasie pandemii zdaniem ministra. 

Kongres HUmanizacji Krystyna 2

Dyskusja powinna koncentrować się na komunikacji, zaufaniu oraz empatii. Ważne jest wdrożenie umiejętności komunikacji z pacjentem do programu nauczania. Relacje lekarz-pacjent powinna być partnerska zdaniem ministra.

Następnym prelegentem był dr hab.med.  Radosław Sierpiński, prezes Agencji Badań Medycznych, który w swym wystąpieniu odwoływał się do myśli mistrzów filozofii i medycyny.

. "Pocieszyć człowieka to podnieść jego cierpienie do najwyższej godności" - cytatem filozofa Henryka Elzenberga ( https://pl.wikipedia.org/wiki/Henryk_Elzenberg ) rozpoczął swoje wystąpienie prezes ABM. Kolejny cytat w wystąpieniu prelegenta, był autorstwa prof. Franciszka Walczaka ( https://swiatlekarza.pl/franciszek-walczak-ojciec-chrzestny-polskiej-elektrofizjologii/), a  brzmi on" " nadrzędną rolą lekarza nie jest wyleczenie, ale towarzyszenie mu w chorobie".  Dr hab.med. Radosław Sierpiński wspominał też wypowiedzi prof. Andrzeja Szczeklika (https://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Szczeklik ). Pandemia była czasem wielkiego wysiłku dla, cyt. "pielęgniarek, ratowników, fizjoterapeutów, lekarzy"- wyliczył w takiej kolejności przedstawicieli zawodów medycznych prezes ABM.

Prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego powiedział, że cyt. "niedługo w murach Uniwersytetu Warszawskiego zagoszczą studenci medycyny". Kongres ten jest nowym powiewem dla uniwersytetu. Przyszły wydział lekarski będzie tworzony w oparciu o posiadane zasoby kadrowe i naukowe w dziedzinie fizyki, chemii, biochemii, biotechnologii i psychologii.

Znakomity, jak zawsze, wykład inauguracyjny "Humanizm a innowacje w medycynie" wygłosiła prof. Maria Siemionow (https://en.wikipedia.org/wiki/Maria_Siemionow). Pani Profesor opowiadała o przygotowaniach oraz przeszczepu twarzy oraz badaniach nad komórkami chimerycznymi oraz uniwersalnym szpikiem kostnym, który może być przydatny w przypadku wybuchu bomby atomowej - powiedziała Pani Profesor. Bardzo ciekawe były też informacji o badaniach nad nowymi terapiami w chorobie Duchenna - wskutek fuzji komórek ojca i syna stworzono komórki chimeryczne, które podane synów poprawiają funkcjonowanie dzieci z tym schorzeniem.

Prof. Z. Izdebski przedstawił wyniki badań nad wpływem pandemii na przedstawicieli poszczególnych zawodów medycznych.Po wykładach odbyła się dyskusja panelowa

Kolejnym punktem kongresu była konferencja prasowa podczas której prelegenci odpowiadali na pytania dziennikarzy, wśród których był także prezes Polskiego Stowarzyszenia Uzdrowicieli Duchowych ( https://psdu.pl/polskie-stowarzyszenie-duchowych-uzdrowicieli/ ). Prof. M.Siemionow podkreśliła, że współczesny pacjent jest często dobrze zorientowany w zagadnieniach medycznych, co ma wpływ na komunikację lekarz - pacjent.

Dr med. Krystyna Knypl

absolwentka wydziału lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie (1968)

specjalista chorób wewnętrznych

specjalista European Society of Hypertension

redaktor naczelna & wydawca Gazety dla Lekarzy

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/statut/115-statut

GdL 6/2022

Personel szpitalny w czasach kryzysów

Krystyna Knypl

Nowe badania ostrzegają, że brytyjskie szpitale są narażone na utratę znacznej ilości personelu i niektórych podstawowych usług podczas ekstremalnych zdarzeń lub katastrof z powodu takich czynników, jak brak odpowiedniego szkolenia i nieuwzględnianie sytuacji osobistej personelu.

Henri Cartier 3 

W badaniu, przeprowadzonym przez naukowców z Anglia Ruskin University (ARU) od początku pandemii COVID-19, wzięło udział 197 pracowników nienazwanego szpitala NHS. Reprezentowane były różne stanowiska pracy, od pracowników biurowych i kadry kierowniczej po lekarzy, pielęgniarki i innych pracowników służby zdrowia.

Czynniki takie jak niedostateczna liczba szkoleń dotyczących zdarzeń ekstremalnych, obowiązki opiekuńcze, odległość dojazdu i odporność psychiczna były istotnymi czynnikami wpływającymi na to, czy pracownicy szpitali czuli się zdolni do wykonywania swoich obowiązków w trakcie i po zdarzeniu ekstremalnym.

Badanie wykazało, że ogólna średnia zdolność obecności personelu wynosi 61%, przy czym istnieje ryzyko utraty około 39% personelu podczas zdarzenia ekstremalnego. Wśród ankietowanych odporność psychiczna wahała się średnio między 60% a 68% dla wszystkich uczestników, co wskazuje, że pracownicy są pod presją psychiczną. Jeśli chodzi o szkolenia, 91% pracowników stwierdziło, że nie przeszło żadnego szkolenia praktycznego dotyczącego zdarzenia ekstremalnego, a 75% nie przeszło żadnego szkolenia teoretycznego.

Mimo że 72% pracowników miało duże szanse na udział w akcji ze względu na zamieszkiwanie w pobliżu szpitala, około 40% miało na utrzymaniu dzieci, rodziców lub partnerów, co stanowiło zagrożenie dla ich obecności w czasie ekstremalnych obciążeń.

Badanie wykazało również, że w przypadku nieobecności personelu specjalistycznego może dojść do awarii ważnych urządzeń, takich jak skanery MRI lub respiratory. Technicy byli kategorią personelu, w przypadku której prawdopodobieństwo obecności w pracy w sytuacji ekstremalnej było najmniejsze. Wyniki badań sugerują jednak, że ich nieobecność ma również największy wpływ na usługi (62%). Są oni często jedynymi członkami personelu, którzy mogą obsługiwać niektóre urządzenia, takie jak laboratoryjne systemy informatyczne i aparaty do pobierania krwi.

Główny autor badania, dr Nebil Achour z Anglia Ruskin University (ARU), powiedział:

Służba zdrowia należy do najbardziej skomplikowanych i kluczowych usług na świecie. Napływ pacjentów z grupy COVID-19 zwiększył zapotrzebowanie na możliwości i zasoby w szpitalu.

Jednak w tak napiętych okresach niekorzystnie wpływa to na poziom zatrudnienia, tworząc idealną burzę. Szpitale w Wielkiej Brytanii wciąż borykają się z zaległościami związanymi z odwołanymi operacjami i usługami z powodu pandemii.

Wiele miejsc pracy, w tym szpitale, ma tendencję do pomijania osobistej sytuacji pracowników i ustalania oczekiwań, które są trudne do spełnienia dla pracowników, zwłaszcza jeśli mają oni obowiązki opiekuńcze lub mieszkają w znacznej odległości od miejsca pracy. Nieuwzględnianie sytuacji osobistej zwiększa poziom stresu i odporność psychiczną, co z kolei zmniejsza zdolność do uczestniczenia w pracy.

Zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń ekstremalnych, takich jak burze, powodzie i nowe pandemie. Kierownicy placówek służby zdrowia muszą być świadomi konieczności ograniczania niektórych z tych zagrożeń.

W przyszłości szpitale muszą przyjąć bardziej kompleksowe podejście, w ramach którego zarządzanie katastrofami zostanie włączone do szerszej strategii łagodzenia skutków katastrof.

Źródło:

Hospital resilience to extreme events: A staff capability of attendance perspective Nebil Achour, Hamza Elhaj, Afsa

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S221242092200070X?via%3Dihub

Krystyna Knypl

Gdl 6/2022

Wpływ spożywania warzyw i czerwonego mięsa na ryzyko rozwoju nowotworów

Podczas tegorocznego spotkania American Association for Cancer Research (AACR) przedstawiono wyniki dwóch badań oceniających wpływ spożywania mięsa i warzyw na ryzyko rozwoju nowotworów. W pierwszym badaniu, przeprowadzonym w Iranie, analizie poddano dane ponad 50 tys. osób w wieku 40-75 lat. Przeciętne dzienne spożycie białego i czerwonego mięsa deklarowane przez uczestników badania wyniosło odpowiednio 72,1 g i 18,4 g. W trakcie 12-letniej obserwacji raka przełyku (nowotwór endemiczny w tym rejonie geograficznym) rozpoznano u 369 osób, a raka żołądka u 368. Spożywanie czerwonego mięsa zwiększało ryzyko rozwoju raka przełyku u kobiet (iloraz ryzyka 1,13) oraz raka żołądka w całej populacji (iloraz ryzyka 1,08). Osoby z grupy spożywającej najwięcej czerwonego mięsa miały, w porównaniu z osobami o najniższym spożyciu, około 25% większe ryzyko rozwoju raka żołądka. W drugim badaniu, obejmującym 470 tys. osób, podczas 15-letniej obserwacji u 899 rozwinął się rak wątroby, a 934 zmarło z powodu przewlekłej niewydolności tego narządu. Mediana dziennego spożycia warzyw wynosiła od 1 do 3,7 szklanek (1 szklanka = 225 g). Osoby spożywające najwięcej warzyw miały o jedną trzecią mniejsze ryzyko rozwoju nowotworu wątroby (iloraz ryzyka 0,66, p<0,01). Warzywami o największym potencjale przeciwnowotworowym były marchew, sałata, rośliny strączkowe oraz warzywa kapustne (brokuł, kalafior). Ich spożywanie zmniejszało również ryzyko zgonu z powodu przewlekłej niewydolności wątroby (iloraz ryzyka 0,60, p<0,01). Zwiększenie dziennej porcji warzyw o 1 szklankę zmniejsza ryzyko zachorowania na raka wątrobowokomórkowego oraz zgonu z powodu niewydolności wątroby o 20%. Nie wykazano związku pomiędzy spożyciem owoców a rozwojem chorób wątroby.

<a href=

Martwa natura, Claude Monet (1864) ( Źródło ilustracji: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99so

Źródło informacji:

www.abstractsonline.com/pp8/#!/10517/presentation/13444

www.abstractsonline.com/pp8/#!/10517/presentation/13442

(K.K.)

GdL 5/2022

Narodowy Instytut Onkologii obchodzi 90-lecie istnienia

Informacja prasowa

W 2022 r. mija 90 lat od otwarcia Instytutu Radowego, obecnie Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie. Zaproszeni do udziału w obchodach jubileuszu goście zgodnie podkreślają, że Instytut to nowoczesna placówka, która odgrywa ważną rolę w polskiej, a także światowej medycynie. Od 26 do 28 maja 2022 roku odbywają się obchody 90-lecia Narodowego Instytutu Onkologii - Państwowego Instytutu Badawczego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Jednym z punktów obchodów jest międzynarodowa konferencja naukowa "90 lat rozwoju nowoczesnej onkologii w Polsce". Podczas jej rozpoczęcia odbyły się wystąpienia gości honorowych - nie tylko wybitnych onkologów, lecz także decydentów. Zaproszenie do udziału w obchodach jubileuszowych przyjęli także goście z zagranicy.

List od Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego

Jako pierwsza głos zabrała Izabela Antos, podsekretarz stanu, zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, która odczytała list prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego.

„Obecnie misja placówki obejmuje coraz szersze obszary wiedzy. To już nie tylko terapia, ale gromadzenie informacji z wielu dziedzin wspomagających leczenie oraz tworzenie nowych standardów postępowania w onkologii. Każdego dnia to nowa nadzieja dla tysięcy chorych, którzy tu właśnie, w tym miejscu szukają pomocy i wsparcia w najtrudniejszych zmaganiach swego życia” - napisał premier RP w liście przygotowanym z okazji obchodów 90-lecia Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie. Podkreślił, że NIO-PIB to największa w Polsce nowoczesna placówka wyznaczająca pionierskie kierunki badań.

“Osiągnięcia naukowe, imponująca liczba badań klinicznych oraz szerokie uczestnictwo w międzynarodowych projektach badawczych decydują o jego pozycji i ważnej roli w polskiej i światowej medycynie” - podkreślił premier Mateusz Morawiecki.

Lider w rozwoju nowoczesnych terapii

Udział w obchodach 90-lecia Narodowego Instytutu Onkologii wziął także wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski, w resorcie odpowiedzialny za politykę lekową.

– Bardzo się cieszę, że są państwo [eksperci Instytutu - przyp. red.] naszym głównym doradcą w kwestii rozwijania nowoczesnych terapii. [...] Dziękuję za wdrażanie Narodowej Strategii Onkologicznej – w tej kwestii mamy doskonałą współpracę z prof. Maciejem Krzakowskim i prof. Piotrem Rutkowskim“ - powiedział wiceszef MZ.

– Dziękuję bardzo, że są państwo liderem w badaniach naukowych, że wprowadzają nowe badania leków i organizacji leczenia, że są liderem w wykorzystaniu nowoczesnych technologii lekowych, za które jestem odpowiedzialny i że dzięki państwu można analizować, jak te terapie przyczyniają się do wydłużenia życia Polaków - powiedział Maciej Miłkowski.

Po wiceministrze Miłkowskim głos w imieniu ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka zabrał Tomasz Rzymkowski, sekretarz stanu, pełnomocnik rządu do spraw rozwoju i umiędzynarodowienia edukacji i nauki.

“Cieszę się, Instyt powstał jako dar narodu polskiego i nieprzerwanie prowadzi badania naukowe oraz działania profilaktyczne, wnosząc znaczący wkład do rozwoju polskiej onkologii [...] Warszawski ośrodek jest dziś znany jako prestiżowa oraz nowoczesna jednostka lecznicza i naukowa” - oświadczył w swoim liście minister Czarnek.Tomasz Rzymowski od siebie dodał, że to wielki zaszczyt, iż resort edukacji i nauki współpracuje z Instytutem.

– Mam nadzieję, że będziemy tę owocną współpracę wyłącznie rozwijać. Jestem wielkiego uznania dla państwa i rozwoju Instytutu - dodał.

Z kolei Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta, powiedział, że “Instytut jest bezpieczną przystanią, która daje pacjentom nadzieję”.

– Kiedy pacjenci dowiadują się o chorobie onkologicznej, wierzą w to, że personel medyczny ma wiedzę i determinację, jest zaangażowany w to, aby pomóc pacjentowi poradzić sobie z chorobą. Wszyscy pacjenci taką pomoc w Narodowym Instytucie otrzymują. Wiem to nie tylko od pacjentów, organizacji pacjenckich, ale także z relacji moich przyjaciół i znajomych, bo choroby onkologiczne dotykają nas wszystkich. Z tych relacji wyłania się jeden przekaz: wielkie zaangażowanie, wielkie serce, wielka dobroć, wspaniała wiedza personelu medycznego. Za to wszystko w imieniu wszystkich pacjentów i swoim dziękuję - powiedział Bartłomiej Chmielowiec.

Prof. Jan Walewski, dyrektor Narodowego Instytutu Onkologii

Z kolei Roman Topór-Mądry, prezes Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, podczas swojego wystąpienia z okazji 90. urodzin Instytutu podkreślił, że współpraca między oboma ośrodkami układa się bardzo dobrze i bardzo ją ceni w wielu wymiarach.

– Dziękuję za wsparcie w ocenie i określeniu ważności nowych terapii dla polskiego pacjenta, polskiego systemu ochrony zdrowia. Dziękuję za współpracę w obszarze wytycznych. To bardzo cenna współpraca, która łączy podejście praktyczne z pewnymi standardami międzynarodowymi - powiedział Roman Topór-Mądry.

– Cel jest jeden i jest nim pacjent. Życzę, by sukcesy w ratowaniu życia dalej towarzyszyli pacjentowi, byśmy byli godni wdzięczności pacjentów - podsumował swoje wystąpienie Roman Topór-Mądry.

Historia instytutu w fotografiach

Fot.1

Fot. 2

Fot.3

Fot. 4

Fot. 5

Źródło informacji oraz fotografii: materiały prasowe 

Opracowanie: Krystyna Knypl

GdL 6/2022

O jubileuszu Narodowego Instytutu Onkologii pisaliśmy na łamach Gazety dla Lekarzy w 2021, więcej pod linkiem

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1281-instytut-radowy-marii-sklodowskiej-curie-powstal-z-funduszy-zgromadzonych-przez-kobiety

Gazeta dla Lekarzy nr 5/2022 - spis treści oraz artykuł wstępny

 Krystyna Knypl

Drogi Koleżanki i Koledzy,

Majowe krajobrazy zawsze nastrajają ludzi optymistycznie i nie inaczej jest w tym roku. Pandemia odchodzi w siną dal niczym pewien kochaś z znanej piosenki ( https://www.youtube.com/watch?v=9CchEemc0Q8). Jedni ludzie zaczynają oddychać z ulgą, inni wieszczą ponuro, że Madame Pandemia wróci jesienią. Bycie celebrytką i ulubienicą mediów pociąga wiele osób, toteż nic dziwnego, że nieśmiało stuka do drzwi małpia ospa, ale chyba nic dwa razy się nie zdarza, przynajmniej w krótkim czasie. Wyleczeni, zaszczepieni, uchronieni powracamy do życia na styl przedpandemiczny. Powracają powoli konferencje i kongresy w realu. Życie niby powraca do normy ale jest jakieś inne. Prognozy odnośnie New World Order psują nastrój wielu ludziom. Jak żyć bez samochodu, kilku samochodów w rodzinie oraz wakacji na Zanzibarze / Madagaskarze / Karaibach - oto jest pytanie na które nie każdy ma gotową odpowiedź.

Bądźmy dobrej myśli, że komunikacją publiczną też można przemieścić się z punktu A do punktu B, a wakacje w kraju potrafią być równie przyjemne jak za granicą.

Spis treści GdL 5/2022

1. Komunikat prasowy o Europejskiej Unii Zdrowotnej 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1939-komunikat-prasowy-o-europejskiej-unii-zdrowotnej

2. Sztuczna inteligencja coraz szybciej wkracza do medycyny 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1941-sztuczna-inteligencja-coraz-szybciej-wkracza-do-medycyny

3. Długoterminowe wyniki leczenia oponiaków 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1942-dlugoterminowe-wyniki-leczenia-oponiakow

4. Konferencja "A Scandivavian Freedom Event" 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1943-konferencja-a-scandivavian-freedom-event

5. Dostawy szczepionki BioNTech-Pfizer do krajów EU w sezonie jesienno-zimowym

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1948-dostawy-szczepionki-biontech-pfizer-do-krajow-eu-w-sezonie-jesienno-zimowym

6. Wspólne oświadczenie Międzynarodowej Koalicji Urzędów Regulacji Leków oraz Światowej Organizacji Zdrowia

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1949-wspolne-oswiadczenie-miedzynarodowej-koalicji-urzedow-regulacji-lekow-oraz-swiatowej-organizacji-zdrowia

7. Wyjaśnienie niewyjaśnionego zapalenia wątroby u dzieci 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1950-wyjasnienie-niewyjasnionego-zapalenia-watroby-u-dzieci

8. European Centre for Disease Prevention and Control o zapaleniu wątroby o nieznanej etiologii u dzieci 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1951-european-centre-for-disease-prevention-and-control-o-zapalenie-watroby-o-nieznanej-etiologii-u-dzieci

9. Bibliofilskie wydanie roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy przekazane do Biblioteki Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1953-bibliofilskie-wydanie-rocznikow-2012-2022-gazety-dla-lekarzy-przekazane-do-biblioteki-glownej-warszawskiego-uniwersytetu-medycznego

10. Komunikat prasowy Komisji Europejskiej: COVID -19 uznany za chorobę zawodową  

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1954-komunikat-prasowy-komisji-europejskiej-covid-19-uznany-za-chorobe-zawodowa

11. Opis przypadku ospy małpiej 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1959-opis-przypadku-ospy-malpiej

12. Nie ta góra albo o drugiej karierze lekarza 

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/ogwiazdkowane/51-artykuly-redaktor-naczelnej/1958-nie-ta-gora-albo-o-drugiej-karierze-lekarza

13. Nibylandii podejmuje życiową decyzję!

 https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1957-ksiezniczka-nibylandii-podejmuje-zyciowa-decyzje

14. Świat bez granic, fantazja bez granic. Bajki dla dorosłych

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1956-swiat-bez-granic-fantazja-bez-granic-bajki-dla-doroslych

15. Księżniczka Nibylandii

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/2015-10-17-19-30-11/1955-ksiezniczka-nibylandii

16. Marzenia jako byt nieskończony

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wybrane-artykuly/1940-marzenia-jako-byt-nieskonczony

Życzę ciekawej lektury i pozdrawiam serdecznie

Krystyna  Knypl

redaktor naczelna & wydawca GdL

GdL 5/2022

 

 

Opis przypadku ospy małpiej

Krystyna Knypl

Na łamach czasopisma Emerging Infectious Diseases V.Costello i wsp. 5 maja 2022 r. opublikowali opis przypadku małpiej ospy u 28 letniego mężczyzny, który podróżował do Nigerii.

Kraje, w których odnotowano występowanie małpiej ospy

Źródło ilustracji: https://en.wikipedia.org/wiki/Monkeypox

Od czasu wyeliminowania ospy wietrznej ospa małpia stała się najbardziej znanym ortopoksy-wirusem atakującym społeczności ludzkie. Ospa małpia, dawniej rzadka choroba występująca w Afryce, jest obecnie chorobą endemiczną w krajach Afryki Zachodniej i Środkowej, w których w ostatniej dekadzie odnotowano ponowne pojawienie się ognisk ospy małpiej.

Od 2016 roku zdiagnozowano więcej potwierdzonych przypadków ospy małpiej niż w ciągu poprzednich 40 lat. W Nigerii trwa epidemia ospy małpiej; do października 2021 roku zgłoszono łącznie 502 przypadki i 8 zgonów z powodu tej choroby. Ze względu na globalne implikacje zdrowotne, w 2017 roku Światowa Organizacja Zdrowia i amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) przeprowadziły nieformalne konsultacje z ekspertami w dziedzinie chorób zakaźnych i naukowcami w krajach Afryki w celu oceny nadzoru i reakcji na wybuch epidemii ospy małpiej.

Poza Afryką przypadki ospy małpiej pozostają rzadkie, ale ich liczba wzrasta; od 2018 r. zdiagnozowano 7 międzynarodowych przypadków. W Stanach Zjednoczonych przypadek został niedawno zidentyfikowany w Teksasie u podróżnego powracającego z Nigerii. Przed tym przypadkiem, ostatnie potwierdzone przypadki ospy małpiej w Stanach Zjednoczonych miały miejsce w ognisku obejmującym 47 osób w 6 stanach; przypadki te były związane z kontaktem z pieskami preriowymi zakażonymi przez szczury importowane z Ghany.

<a href=

Nieświszczuk zwany też pieskiem preriowym, więcej https://pl.wikipedia.org/wiki/Nie%C5%9Bwiszczuk

Źródło ilustracji: https://en.wikipedia.org/wiki/Prairie_dog

Opis przypadku

28-letni mężczyzna zgłosił się do lekarza z powodu rozsianej wysypki pęcherzykowej, która pojawiła się w ciągu ostatnich 24 - 48 godzin. Mężczyzna podróżował samolotem z Lagos w Nigerii i przybył do Stanów Zjednoczonych w dniu, w którym zgłosił się do lekarza. Podczas pobytu w Nigerii odwiedził krewnych, zatrzymał się w hotelu, nie podróżował w rejony wiejskie i nie miał kontaktu ze zwierzętami ani padliną zwierzęcą. Podczas lotu z Lagos zauważył uczucie pieczenia na skórze, a następnie pojawienie się dyskretnych pęcherzyków na czole i w nosie, które w ciągu kilku godzin rozprzestrzeniły się na ramiona, tułów i wewnętrzną stronę ud. Zaprzeczył występowaniu objawów towarzyszących, takich jak gorączka, dreszcze lub ból głowy.

Podczas badania stwierdzono powiększenie węzłów chłonnych szyjnych po prawej stronie oraz liczne 2 - 4 mm krostki na rumieniowym podłożu. Niektóre z tych krost miały centralne wgłębienie i były rozsiane, z tendencją do gromadzenia się w obrębie twarzy, szyi i rąk. Na błonie śluzowej jamy ustnej zauważono kilka 2 - 3 mm okrągłych nadżerek, a na dolnej wardze zaobserwowano nienaruszoną krostę. Pacjentowi podano dożylnie acyklowir w celu empirycznego leczenia rozsianej infekcji wirusem varicella zoster, przyjęto go do szpitala i do czasu dalszej oceny zastosowano środki ostrożności polegające na izolacji od osób kontaktujących się i przenoszących powietrze. W ciągu 24 godzin po przyjęciu nie pojawiły się nowe zmiany, a kilka istniejących pęcherzyków uległo wyraźnemu stwardnieniu.

Pobrano 4 mm wycinek z nieuszkodzonej krostki na brzuchu pacjenta. Barwienie hematoksyliną i eozyną wykazało martwicę naskórka. Wykryto również rozproszony, mieszany, powierzchowny naciek skórny złożony z limfocytów, histiocytów, neutrofili i sporadycznie eozynofili.

Na podstawie historii podróży pacjenta i wyników badań histopatologicznych podejrzewaliśmy ospę małp, prawdopodobnie nabytą w wyniku kontaktu z ludźmi, przy braku narażenia na kontakt ze zwierzętami.

Po potwierdzeniu rozpoznania ospy małpiej zidentyfikowano 40 pracowników opieki zdrowotnej, którzy mieli kontakt z pacjentem. Żaden z pracowników nie spełniał kryteriów ekspozycji wysokiego ryzyka, nie podano też żadnych dawek profilaktycznej szczepionki przeciwko ospie wietrznej. Urzędnicy publicznej służby zdrowia w szpitalu kontaktowali się z każdym pracownikiem ochrony zdrowia codziennie przez 21 dni (czas trwania okresu inkubacji ospy wietrznej) i poinstruowali ich, aby mierzyli temperaturę dwa razy dziennie i monitorowali wszelkie objawy. Po zakończeniu okresu nadzoru nie stwierdzono przeniesienia choroby.

Wnioski

Ospa małpia u ludzi, wcześniej uważana za rzadkie zakażenie odzwierzęce, po dziesięcioleciach nieobecności pojawiła się ponownie jako poważna klinicznie choroba. Ogólny wskaźnik śmiertelności w przypadku ospy małpiej wynosi do 11%, a rosnące populacje ludzkie nie mają odporności na wirusa ospy; dlatego przyszły postęp w zrozumieniu ospy małpiej ma kluczowe znaczenie. W planie badań i rozwoju Światowej Organizacji Zdrowia z 2018 roku ospa małpia została zaklasyfikowana jako choroba o nagłym zagrożeniu, wymagająca przyspieszonych badań, rozwoju i działań w zakresie zdrowia publicznego. Potencjał epidemiczny ospy małpiej został wykazany podczas wybuchu epidemii w Stanach Zjednoczonych w 2003 roku, a gdyby dominującym szczepem wirusa był bardziej zjadliwy i agresywny szczep z basenu Konga zamiast wirusa z kladu zachodnioafrykańskiego, możliwa byłaby wyższa śmiertelność.

Chociaż doświadczenie w zakresie zdrowia publicznego dotyczące ospy małpiej w Stanach Zjednoczonych jest ograniczone, przypadek ten ilustruje skuteczność podstawowych zasad kontroli zakażeń: szybka identyfikacja i izolacja pacjenta; stosowanie środków ochrony osobistej przez personel medyczny; dokładne śledzenie kontaktów, w tym monitorowanie przypadków wtórnych przez cały okres inkubacji.

Tylko dzięki tym działaniom szpital i społeczność lokalna były w stanie uniknąć dodatkowego przeniesienia choroby. Systemy szpitalne powinny upewnić się, że ich zespoły opieki zdrowotnej, a zwłaszcza pracownicy pierwszego kontaktu, są świadomi zasad kontroli zakażeń, szczególnie w odniesieniu do pacjentów z możliwymi chorobami zakaźnymi. W szczególności, każdy pacjent z gorączką i rozsianą wysypką pęcherzykową lub krostkową powinien być natychmiast poddany środkom ostrożności związanym z przenoszeniem drogą powietrzną i kontaktem, ponieważ są to typowe objawy związane z zakażeniem ortopokswirusem.

Chociaż w tym przypadku szczepienie nie było wymagane, zalecenia zdrowia publicznego dotyczące zapobiegania wtórnemu przeniesieniu ospy małpiej obejmują szczepionkę przeciwko ospie wietrznej. Szacuje się, że szczepionka zapewnia 85% ochronę przed ospą małpią, a spadek odporności populacji od czasu zakończenia rutynowego podawania szczepionki przeciwko ospie wietrznej przyczynił się do jej ponownego pojawienia się.

Dwie szczepionki zatwierdzone przez Food and Drug Administration to ACAM2000 ( więcej o tej szczepionce pod linkiem https://www.fda.gov/media/75800/download ) i JYNNEOS ( więcej o tej szczepince https://www.precisionvaccinations.com/vaccines/jynneos-smallpox-monkeypox-vaccine ) Każda z tych szczepionek może być podawana zapobiegawczo w przypadku narażenia na ospę małpią, co jest zalecane w przypadku osób zaangażowanych w badania nad ogniskami ospy małpiej. JYNNEOS jest niereplikującym się, żywym wirusem, zarejestrowanym specjalnie do zapobiegania ospie małpiej. ACAM2000 jest jedyną zalecaną szczepionką do profilaktyki poekspozycyjnej ospy małpiej. Na podstawie skuteczności szczepionki poekspozycyjnej przeciwko ospie wietrznej CDC zaleca stosowanie profilaktyki poekspozycyjnej u osób z grupy wysokiego ryzyka w ciągu 4 dni i do 14 dni od pierwszego kontaktu z małpą. Ta interwencja była bezpiecznie i skutecznie stosowana przez urzędników zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Singapurze.

Oprócz szczepionki przeciwko ospie wietrznej dostępna jest immunoglobulina, która może być stosowana jako profilaktyka u pacjentów z ciężkimi niedoborami odporności, chociaż korzyści z jej stosowania są niejasne.

Lekami przeciwwirusowymi zatwierdzonymi przez Food and Drug Administration do leczenia ospy wietrznej są tecovirimat i brincidofovir, które mogą być również stosowane w leczeniu ospy małpiej, ale nie ma specyficznych dla ospy małp leków przeciwwirusowych do leczenia lub profilaktyki poekspozycyjnej. Ponieważ istnieje wiele wytycznych dotyczących szczepień przeciwko ortopoksyvirusom, trwają prace nad sformułowaniem skonsolidowanych zaleceń.

Źródło:

https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/28/5/22-0292_article

Krystyna Knypl

GdL 5/2022

 

 

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej: COVID -19 uznany za chorobę zawodową

Państwa członkowskie, pracownicy i pracodawcy zgadzają się co do konieczności uznania COVID-19 za chorobę zawodową

Państwa członkowskie, pracownicy i pracodawcy osiągnęli wczoraj w Komitecie Doradczym UE ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy (ACSH) porozumienie w sprawie konieczności uznania COVID-19 za chorobę zawodową w sektorach opieki zdrowotnej, społecznej i domowej oraz – w kontekście pandemii – w przypadku działalności o udowodnionym ryzyku zakażenia również w sektorach, w których występuje ognisko choroby; poparli także aktualizację unijnego wykazu chorób zawodowych.

Wypowiedź Nicolasa Schmita, komisarza do spraw miejsc pracy i praw socjalnych: Wczorajsze porozumienie jest silnym sygnałem politycznym, że należy dostrzec wpływ pandemii COVID-19 na pracowników oraz uznać kluczowy wkład osób pracujących w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej, a także w innych sektorach, w których pracownicy są narażeni na zwiększone ryzyko zachorowania na COVID-19. W oparciu o to porozumienie Komisja zaktualizuje swoje zalecenie w sprawie chorób zawodowych, aby propagować uznawanie COVID-19 za chorobę zawodową przez wszystkie państwa członkowskie.

Wczorajsze porozumienie stanowi ważny krok w kierunku wdrożenia strategicznych ram UE dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027, które Komisja przyjęła w czerwcu 2021 r. i w których zapowiedziano aktualizację zalecenia Komisji w sprawie chorób zawodowych do końca bieżącego roku w celu uwzględnienia w nim COVID-19. Określono w nich najważniejsze działania, które należy podjąć na poziomie UE, by poprawić zdrowie i bezpieczeństwo pracowników w nadchodzących latach. Jednym z głównych celów przekrojowych jest zwiększenie gotowości na ewentualne przyszłe kryzysy zdrowotne. Oznacza to m.in. zwiększenie wsparcia dla pracowników podczas ewentualnych przyszłych fal COVID-19.

Dalsze kroki

W związku z opinią ACSH Komisja zaktualizuje zalecenie zawierające wykaz chorób zawodowych, których uznanie Komisja zaleca państwom członkowskim, oraz czynników, które mogą je powodować. Ma to na celu dostosowanie przez państwa członkowskie przepisów krajowych zgodnie ze zaktualizowanym zaleceniem. Jeśli w danym państwie członkowskim COVID-19 jest uznawana za chorobę zawodową, pracownicy z odpowiednich sektorów, którzy zachorowali na nią w miejscu pracy, mogą zgodnie z przepisami krajowymi nabyć określone prawa, takie jak prawo do odszkodowania.

Kontekst

Choć kryzys sanitarny w Europie związany z pandemią COVID-19 staje się coraz mniej dotkliwy, a państwa członkowskie stopniowo znoszą ograniczenia, sytuacja epidemiologiczna pozostaje poważna. Od 12 maja 2022 r. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) klasyfikuje niektóre szczepy wariantu omikron jako „budzące obawy”. W związku z tym uzasadnione jest wzmocnienie ochrony pracowników ze względu na możliwość wystąpienia kolejnych fal COVID-19.    

Niektórzy pracownicy są bardziej narażeni na zachorowanie na COVID-19. Dotyczy to zwłaszcza pracowników, którzy narażeni są na kontakt z osobami zakażonymi, np. w sektorach opieki zdrowotnej i społecznej. Ponadto w czasie pandemii również pracownicy innych sektorów, ze względu na charakter wykonywanej pracy, mogą być bardziej narażeni na zachorowanie na COVID-19.

Fphar-11-00937-g001.jpg

Źródło ilustracji: https://en.wikipedia.org/wiki/COVID-19

Uznawanie danej choroby za chorobę zawodową i związane z tym odszkodowania należą do kompetencji krajowych. Większość państw członkowskich zgłosiła Komisji, że zgodnie ze swoimi przepisami krajowymi już uznaje COVID-19 za chorobę zawodową lub wypadek przy pracy. Aktualizacja zalecenia Komisji w sprawie chorób zawodowych jest istotna dla dążenia do tego, by wszystkie państwa członkowskie uznały COVID-19 za chorobę zawodową.

Źródło:

komunikat przesłany przez Wydział Prasy  Komisji Europejskiej Przedstawicielstwo w Polsce

(K.K.)

GdL 5/2022

Bibliofilskie wydanie roczników 2012 - 2022 Gazety dla Lekarzy przekazane do Biblioteki Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

19/05/2022.

Dziś w godzinach przedpołudniowych nastąpiło uroczyste przekazanie egzemplarzy papierowego,  bibliofilskiego wydania wszystkich roczników Gazety dla Lekarzy (2012 - 2022) do zbiorów Biblioteki Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Mgr Irmina Utrata (dyrektor biblioteki) oraz mgr Magdalena Książek (kustosz biblioteki) poznały historię powstania Gazety dla Lekarzy, którą przedstawiła podczas spotkania dr med. Krystyna Knypl, redaktor naczelna & wydawca czasopisma.

Biblioteka WUM

Od lewej: mgr Irmina Utrata (dyrektor biblioteki WUM), dr med. Krystyna Knypl (redaktor naczelna GdL)

Biblioteka WUM 2

Od lewej: mgr Irmina Utrata (dyrektor biblioteki WUM), mgr Magdalena Książek (kustosz biblioteki WUM)

Podczas spotkania dr med. Krystyna Knypl przedstawiła także plany wydawnicze na przyszłość. Komplet roczników wydania jubileuszowego (którego bibliofilski nakład wynosi 10 egzemplarzy) Gazety dla Lekarzy, przekazano także do Biblioteki Narodowej w Warszawie ( więcej https://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1872-gazeta-dla-lekarzy-wydania-papierowe-przekazane-do-biblioteki-narodowej), planowane jest przekazanie do Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

Krystyna Knypl

GdL 5/2022

European Centre for Disease Prevention and Control o zapaleniu wątroby o nieznanej etiologii u dzieci

Od czasu pierwszego przypadku zapalenia wątroby zgłoszonego przez Wielką Brytanię w dniu 5 kwietnia 2022 r. trwa zgłaszanie  podobnych przypadków na całym świecie. Nie jest jeszcze jasne, czy przypadki zidentyfikowane są częścią rzeczywistego wzrostu w porównaniu z wyjściową częstością występowania zapalenia wątroby o nieznanej etiologii u dzieci.

Etiologia i mechanizmy patogenetyczne choroby są nadal przedmiotem badań. Zwłaszcza w przypadkach w Wielkiej Brytanii  stwierdzono możliwy związek z aktualnym zakażeniem adenowirusem, ale trwają badania nad innymi hipotezami i możliwymi czynnikami współistniejącymi. Większość przypadków jest nadal zgłaszana jako sporadyczne, niepowiązane ze sobą przypadki.W krajach UE/EOG do dnia 10 maja 2022 r. zidentyfikowano około 105 przypadków w 13 krajach UE/EOG.

Poza UE/EOG i Wielką Brytanią: na dzień 10 maja 2022 r. odnotowano co najmniej 181 przypadków ostrego zapalenia wątroby wśród dzieci. Przypadki zostały zgłoszone przez Argentynę [8], Brazylia [16], Kanada [7], Kostaryka [2], Indonezja [15], Izrael [12], Japonia [7], Panama [1], Palestyna [1], Serbia [1], Singapur [1], Korea Południowa [1] i Stany Zjednoczone [co najmniej 109]. Całkowita liczba przypadków zgłoszonych na całym świecie wynosi około 450, w tym 11 zgonów zgłoszonych w Indonezji [5], Palestyny [1] i Stanów Zjednoczonych [5].

Geographical distribution of cases in EU/EEA, 11 May 2022

Źródło informacji oraz ilustracji:

https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/epidemiological-update-hepatitis-unknown-aetiology-children

(K.K.)

GdL 5/2022

Wyjaśnienie niewyjaśnionego zapalenia wątroby u dzieci

Na łamach czasopisma  The Lancet Infectious Diseases ukazał się artykuł redakcyjny zatytułowany "Explaining the unexplained hepatitis in children", w którym czytamy:

 W chwili oddawania do druku czasopisma The Lancet Infectious Diseases na całym świecie rozpoznano ponad 300 prawdopodobnych przypadków ostrego zapalenia wątroby u wcześniej zdrowych dzieci. Najwięcej przypadków zgłoszono w Wielkiej Brytanii (163 do 3 maja), ale mniejsza liczba zachorowań pochodzi z 20 krajów. 5 maja amerykańskie Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom ogłosiło, że bada 109 przypadków dziecięcego zapalenia wątroby o nieznanej przyczynie, zgłoszonych w ciągu ostatnich 7 miesięcy w 25 stanach i terytoriach. Do tej pory ponad 20 dzieci wymagało przeszczepu wątroby, a kilkoro zmarło. Trwają badania mające na celu ustalenie przyczyny, ale wykluczono najczęstsze przyczyny ostrego zapalenia wątroby u dzieci, w tym wirusy zapalenia wątroby typu A-E.


Głównym przedmiotem badań stały się adenowirusy, ponieważ w znacznej liczbie przypadków - około 70% przypadków, według informacji przekazanych mediom przez WHO 10 maja - uzyskano wynik pozytywny na ich obecność. Adenowirusy są powszechnymi patogenami, które zwykle wywołują łagodne objawy ze strony układu oddechowego, chociaż w przeszłości były one powiązane z zapaleniem wątroby u dzieci z obniżoną odpornością, a ostatnio także u dorosłego o prawidłowej odporności. Zaproponowano kilka hipotez dotyczących zmian w patogenezie adenowirusów, które mogły spowodować zapalenie wątroby u zdrowych dzieci. Wśród nich można wymienić to, że deficyt odporności u dzieci, wynikający z braku ekspozycji na patogeny w czasie pandemii COVID-19, uczynił je bardziej podatnymi na zakażenie adenowirusami i rzadsze skutki zakażenia. Alternatywnie, jak to miało miejsce w przypadku innych wirusów oddechowych, złagodzenie ograniczeń związanych z pandemią mogło doprowadzić do masowej fali zakażeń adenowirusami, co umożliwiło wykrycie rzadszego przebiegu zakażenia. Inną hipotezą jest to, że przebyte zakażenie lub współzakażenie (SARS-CoV-2 lub innym patogenem), lub ekspozycja na toksynę, lek lub czynnik środowiskowy, zmieniły odpowiedź gospodarza na zakażenie adenowirusem. Ewentualnie mamy do czynienia z nowym adenowirusem, który może wywołać ciężką chorobę wątroby u dzieci.


Głównym podejrzanym jest adenowirus podtypu 41. UK Health Security Agency (UKHSA) z dnia 6 maja podała, że wszystkie 18 przypadków w Wielkiej Brytanii, w których przeprowadzono typowanie adenowirusów, miało podtyp 41. Podobnie Baker i współpracownicy podali, że u pięciorga dzieci z zapaleniem wątroby o nieznanej przyczynie, zidentyfikowanych w szpitalu dziecięcym w Alabamie w okresie od października 2021 roku do lutego 2022 roku, po oznaczeniu typu stwierdzono podtyp 41 adenowirusa.

Nie wszyscy są przekonani do hipotezy adenowirusowej. Podtyp 41 adenowirusa był wcześniej wiązany jedynie z łagodnymi lub umiarkowanymi objawami żołądkowo-jelitowymi. Nie u wszystkich dzieci uzyskano dodatnie wyniki badań na obecność adenowirusów, a u tych, u których uzyskano wyniki dodatnie, często były to wyniki badań krwi pełnej (próbki wątroby i osocza były w większości ujemne), a stężenia we krwi pełnej były niskie, co uniemożliwia wykonanie sekwencjonowania całego genomu w celu lepszego scharakteryzowania wirusa i wszelkich zmian genomowych, które mogłyby wyjaśnić to nowe zjawisko. Adenowirusy są częstą przyczyną zakażeń, a więc mogą być przypadkowym odkryciem; badanie kontrolne przypadków prowadzone obecnie w Wielkiej Brytanii ma na celu rozwiązanie tego problemu.
Badane są inne przyczyny zakaźne, w tym rola wirusa SARS-CoV-2. W Wielkiej Brytanii spadek liczby zgłoszeń nowych przypadków dziecięcego zapalenia wątroby o nieznanej przyczynie w ciągu 2 tygodni przed 6 maja zbiegł się ze spadkiem liczby przypadków SARS-CoV-2. UKHSA ostrzegła jednak przed opóźnieniami w zgłaszaniu przypadków zapalenia wątroby i stwierdził, że w Szkocji nadal rejestruje się nowe przypadki, a wiele przypadków w Anglii oczekuje na klasyfikację. Co więcej, niewiele z dotychczas zgłoszonych przypadków uzyskało pozytywny wynik testu na zakażenie SARS-CoV-2. Nie wiadomo, jak szeroko zbadano dotychczasowe zakażenie; UKHSA poinformowała, że badania serologiczne są w toku, a Baker i współpracownicy podali, że żadne z dzieci w Alabamie nie miało udokumentowanej historii zakażenia SARS-CoV-2. Nadal nie wiadomo, czy te przypadki zapalenia wątroby u dzieci są następstwami zakażenia SARS-CoV-2, potencjalnie mieszczącymi się w ramach wieloukładowej choroby zapalnej.


Dużo uwagi poświęca się przyczynom wybuchu epidemii. W mediach społecznościowych mnożą się teorie spiskowe, a niektórzy przypisują te przypadki szczepionkom COVID-19. Jednak szczepionki COVID-19 zostały kategorycznie wykluczone, ponieważ większość dzieci z niewyjaśnionym zapaleniem wątroby była zbyt młoda, aby otrzymać szczepionkę COVID-19. Zidentyfikowanie przyczyny jest ważne, biorąc pod uwagę stan zdrowia dzieci oraz fakt, że przeszczep wątroby jest możliwy tylko w wysoko wyspecjalizowanych ośrodkach, ale należy również skupić się na wczesnym rozpoznawaniu przypadków i znalezieniu skutecznych metod leczenia, które mogą powstrzymać postęp choroby.

Źródło:

https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099

Map of 2022 hepatitis of unknown origin in children.svg

Kraje w których rozpoznano hepatitis o niewyjaśnionej przycyznie

Źródło:

https://en.wikipedia.org/wiki/2022_hepatitis_of_unknown_origin_in_children

GdL 5/2022

(K.K.)

Wspólne oświadczenie Międzynarodowej Koalicji Urzędów Regulacji Leków oraz Światowej Organizacji Zdrowia

17/05/2022r.

Pracownicy służby zdrowia i władze zajmujące się zdrowiem publicznym odgrywają kluczową rolę w omawianiu z pacjentami szczepień przeciwko COVID-19. Szczepionki odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu zgonom i hospitalizacji spowodowanym chorobami zakaźnymi oraz przyczyniają się do kontroli rozprzestrzeniania się choroby, dlatego ich wpływ na zakażenia i poważne zachorowania jest znaczący. Zarówno osoby zaszczepione, jak i niezaszczepione muszą być świadome dodatkowych zachowań ochronnych, które są niezbędne do lokalnego opanowania pandemii.

Globalny wpływ pandemii COVID-19 spowodował bezprecedensowe zainteresowanie opinii publicznej szczepionkami. Obejmuje ono skupienie się na opracowywaniu szczepionek oraz ich przeglądzie regulacyjnym i monitorowaniu bezpieczeństwa. Wiele z tych doniesień pojawiło się w mediach masowych i społecznościowych. Doniesienia o zdarzeniach niepożądanych (działaniach niepożądanych) sprawiły, że niektórzy ludzie wyrażają obawy przed szczepieniem, opóźniają szczepienie lub są zdecydowanie przeciwni szczepieniom. Istnieją także różnice w indywidualnym zaufaniu do krajowych systemów monitorowania bezpieczeństwa. Kolejnym wyzwaniem związanym z informowaniem o znaczeniu szczepienia przeciwko COVID-19 jest fakt, że u wielu, choć nie u wszystkich, dzieci i młodych dorosłych zakażenie COVID-19 ma mniejsze znaczenie kliniczne, dlatego niektórzy mogą widzieć ograniczoną wartość szczepienia tej populacji. Dlatego jasne i spójne informowanie o dowodach i wątpliwościach jest niezbędne, aby pomóc ludziom w podjęciu krytycznej decyzji o szczepieniu.

Zdajemy sobie sprawę, że Państwo, Państwa współpracownicy i Państwa pacjenci mogą mieć wiele pytań dotyczących opracowywania, przeglądu regulacyjnego i bieżącego monitorowania bezpieczeństwa szczepionek przeciwko COVID-19.

Cel

Niniejsze wspólne oświadczenie Międzynarodowej Koalicji Organów Regulacyjnych ds. Leków (ICMRA)* i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ma na celu pomóc pracownikom służby zdrowia w udzieleniu odpowiedzi na pytania dotyczące roli organów regulacyjnych w nadzorowaniu szczepionek COVID-19. Wyjaśnia ono, w jaki sposób szczepionki są poddawane rzetelnej ocenie naukowej w celu określenia ich bezpieczeństwa, skuteczności i jakości oraz w jaki sposób bezpieczeństwo jest ściśle i stale monitorowane po zatwierdzeniu.

Wykazano, że szczepienia przyczyniają się do zmniejszenia liczby zgonów i ciężkich zachorowań spowodowanych wirusem COVID-19 oraz do ograniczenia przenoszenia wirusa COVID-19. Ważne jest zaszczepienie jak największej liczby osób i ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby. Szczepienie znacznej części populacji chroni również osoby szczególnie narażone, w tym osoby, które nie mogą otrzymać szczepionki lub niewielki odsetek osób, które mogą pozostać narażone na ryzyko zakażenia po szczepieniu. Zaniechanie powszechnych szczepień umożliwia także dalsze krążenie wirusa i powstawanie jego wariantów, w tym takich, które mogą stanowić większe zagrożenie. Powszechne szczepienia przyczyniły się do zmniejszenia liczby osób chorujących i hospitalizowanych, co ostatecznie zmniejszyło obciążenie systemów opieki zdrowotnej związane z COVID-19. Pomogło to również w przywróceniu normalnego funkcjonowania społeczeństwa i ponownym otwarciu gospodarek.

Szczepionki i proces regulacyjny
W jaki sposób organy nadzorujące oceniają szczepionki COVID-19?

Organy regulacyjne rygorystycznie oceniają dowody naukowe i kliniczne dostarczane przez producentów szczepionek. Producenci szczepionek są prawnie zobowiązani do przestrzegania określonych standardów w dostarczanych przez siebie danych, a ich badania kliniczne i działalność produkcyjna podlegają nadzorowi regulacyjnemu. W ramach oceny szczepionek organom regulacyjnym udostępniane są pełne lub skrócone dane z badań klinicznych. Każda szczepionka jest dokładnie oceniana pod względem bezpieczeństwa, skuteczności i jakości w celu ustalenia, czy może zostać dopuszczona do użytku. Aby ocenić korzyści i zagrożenia związane ze szczepionkami, organy regulacyjne wykorzystują dostępne dowody naukowe pochodzące z przedklinicznych badań laboratoryjnych, badań klinicznych z udziałem ludzi oraz informacje dotyczące produkcji. Organy regulacyjne szeroko współpracują z innymi globalnymi organami regulacyjnymi w zakresie przeglądów przed wprowadzeniem do obrotu i przeglądów bezpieczeństwa.

Organy regulacyjne mogą zwracać się o dodatkowe porady do niezależnych naukowych komitetów doradczych, aby pomóc im w podjęciu decyzji o dopuszczeniu szczepionki do obrotu. Komitety te składają się z ekspertów z dziedziny nauki, medycyny (w tym chorób zakaźnych) i zdrowia publicznego, a w ich skład często wchodzą przedstawiciele konsumentów i pracowników służby zdrowia.
Agencje zdrowia publicznego pełnią inną rolę niż organy regulacyjne. Opracowują one i realizują programy szczepień, często współpracując ze swoimi eksperckimi technicznymi komitetami doradczymi ds. szczepień. Obejmuje to ustalanie priorytetów i wyznaczanie populacji do szczepienia konkretnymi szczepionkami, wydawanie dodatkowych zaleceń oraz szersze informowanie o szczepionkach i szczepieniach ochronnych. Współpracują one także z organami regulacyjnymi w celu monitorowania bezpieczeństwa szczepionek po ich dopuszczeniu do użytku.

W skali globalnej opinia publiczna może mieć zaufanie do rygoru procesu stosowanego w celu naukowej oceny bezpieczeństwa, skuteczności i jakości szczepionek przed dopuszczeniem ich do stosowania w szerszej populacji.

Dowody bezpieczeństwa przed uzyskaniem potencjalnego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu

Dowody bezpieczeństwa stanowią istotną część każdego wniosku o dopuszczenie szczepionki COVID-19 do obrotu. Są one gromadzone na wszystkich etapach procesu opracowywania szczepionki. Solidna ocena bezpieczeństwa jest przeprowadzana w badaniach klinicznych i przedstawiana organom regulacyjnym do przeglądu w ramach procesu zatwierdzania.

Wszystkie zdarzenia niepożądane muszą zostać przeanalizowane i zgłoszone we wniosku o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, składanym przez firmy. Zazwyczaj organy regulacyjne wymagają, aby uczestnicy badań klinicznych byli obserwowani przez co najmniej 2 miesiące po otrzymaniu ostatniej dawki szczepionki w przypadku decyzji podejmowanych w trybie nagłym, tymczasowym lub warunkowym, a dłuższa obserwacja jest wymagana przed wydaniem pełnego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. W przypadku wielu najczęściej stosowanych szczepionek dostępne są obecnie dane dotyczące bezpieczeństwa, obejmujące okres jednego roku lub dłuższy. Chociaż rzadkie działania niepożądane mogą zostać rozpoznane dopiero po zastosowaniu w szerokiej populacji, na podstawie zarówno obecnych doświadczeń ze szczepionkami COVID-19, jak i wcześniejszych doświadczeń z innymi szczepionkami, większość działań niepożądanych występuje w ciągu kilku dni do kilku tygodni po szczepieniu i zostanie zidentyfikowana w badaniach klinicznych. Przeprowadzona zostanie również długoterminowa (np. 1-2-letnia) obserwacja osób, które uczestniczyły w badaniach klinicznych każdej ze szczepionek, co jest standardową praktyką w badaniach klinicznych, a także populacyjne obserwacyjne badania bezpieczeństwa. Dane dotyczące bezpieczeństwa pochodzące z tych długoterminowych badań i badań populacyjnych są dokładnie analizowane przez organy regulacyjne w ramach monitorowania bezpieczeństwa po zatwierdzeniu szczepionki. Międzynarodowe organy regulacyjne współpracują w zakresie oceny bezpieczeństwa, co pozwala na zwiększenie liczebności populacji, dla których można ocenić dane dotyczące bezpieczeństwa.

Skuteczność

Oprócz informacji na temat rodzajów odpowiedzi immunologicznej wywołanej przez szczepionkę, firmy muszą przedstawić organom regulacyjnym dane z dobrze zaprojektowanych badań klinicznych, aby wykazać, że szczepionka zapobiega zakażeniu wirusem COVID-19. Dane te wskazują, że w badaniach klinicznych uczestniczyła wystarczająca liczba osób otrzymujących szczepionkę, aby można było dokładnie zmierzyć skuteczność szczepionki (na ogół co najmniej 10 000, a zwykle 15 000 lub więcej osób, które otrzymały szczepionkę, oprócz osób w grupie kontrolnej). Populacje w badaniach klinicznych powinny obejmować różne grupy wiekowe i osoby z chorobami współistniejącymi. Ze względu na nieproporcjonalnie duży wpływ szczepionki COVID-19 na osoby starsze, w badaniach klinicznych z jej użyciem wzięła udział znaczna liczba osób starszych.

Badania kliniczne nowej szczepionki-kandydata wykazały, że szczepionka bardzo znacząco zmniejszyła liczbę zakażeń COVID-19 u osób zaszczepionych w porównaniu z grupą kontrolną osób, które nie otrzymały szczepionki, poprzez zmniejszenie liczby potwierdzonych laboratoryjnie zakażeń SARS-CoV-2. Od czasu rozpoczęcia populacyjnego wdrażania szczepionki COVID-19 w grudniu 2020 r. opublikowano znaczną liczbę badań skuteczności w recenzowanych międzynarodowych czasopismach medycznych. Dane dotyczące skuteczności dla całej populacji były zgodne z wynikami badań klinicznych i wykazały wysoką skuteczność w zwalczaniu zakażeń, a nawet wyższą skuteczność w zwalczaniu poważnych chorób, hospitalizacji lub zgonów z powodu zakażeń wirusem COVID-19. Postępujące zmniejszanie się skuteczności jednej lub dwóch dawek, szczególnie w przypadku łagodnych zakażeń i wariantu Omicron wirusa SARS-CoV-2, podkreśliło znaczenie trzeciego szczepienia przypominającego.

W przypadku szczepionek COVID-19 w niektórych krajach coraz trudniej jest przeprowadzić kontrolowane placebo badania skuteczności w punktach końcowych, ponieważ niewiele osób chce i może w nich uczestniczyć. Odpowiednio zaprojektowane badania immunobarierowe są akceptowalną alternatywną metodą dopuszczania do obrotu szczepionek, w tym szczepionek wariantowych, szczepionek przypominających i szczepionek stosowanych w populacji pediatrycznej. Miano przeciwciał neutralizujących może być odpowiednim pierwotnym punktem końcowym do przewidywania skuteczności szczepionki. Wnioskodawca ubiegający się o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu musi również uzasadnić wybór odpowiednich komparatorów szczepionki, kryteriów statystycznych i grup porównawczych populacji (np. dobranych pod względem wieku, płci, uprzedniego szczepienia/ statusu zakażenia). Dane dotyczące skuteczności powinny również obejmować charakterystykę porównawczych profili immunogenności, w tym odporności komórkowej, oraz charakterystykę porównawczej neutralizacji in vitro wobec wariantów budzących obawy.

Jakość

Każda szczepionka COVID-19, która uzyska pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, musi być wytwarzana zgodnie z przyjętymi na całym świecie rygorystycznymi standardami dobrej praktyki wytwarzania (GMP). Organy regulacyjne dokonują przeglądu danych w celu potwierdzenia, że proces wytwarzania w każdym zakładzie produkcyjnym jest dobrze kontrolowany i spójny. Obejmuje to dane dotyczące składu i czystości szczepionki oraz jej mocy, a także dane dotyczące każdego etapu produkcji i kontroli stosowanych w celu zapewnienia, że każda partia szczepionki jest niezmiennie wysokiej jakości. Przed zatwierdzeniem szczepionki należy także przedstawić dane dotyczące jej stabilności. Po zatwierdzeniu partie szczepionek mogą być również poddawane ocenie przez poszczególne krajowe organy regulacyjne, aby upewnić się, że spełniają one krajowe wymagania, zanim będą mogły być dostarczone.

Monitorowanie bezpieczeństwa i skuteczności po zatwierdzeniu szczepionki

Po dopuszczeniu szczepionki do użytku organy regulacyjne prowadzą szczegółowe monitorowanie skuteczności, a także monitorowanie bezpieczeństwa i działań minimalizujących ryzyko (nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii). Muszą one stale monitorować bezpieczeństwo szczepionek, aby mieć pewność, że korzyści z ich stosowania nadal przewyższają ryzyko. Organy regulacyjne realizują ten cel poprzez:

Przeglądanie i analizowanie zdarzeń niepożądanych zgłaszanych przez pracowników służby zdrowia i konsumentów oraz wymaganie od firm produkujących szczepionki (zwanych czasami "sponsorami") zgłaszania organom regulacyjnym zdarzeń niepożądanych otrzymanych zarówno w kraju macierzystym organu regulacyjnego, jak i na całym świecie;
Wiele organów regulacyjnych wdrożyło udoskonalone systemy nadzoru biernego. Obejmują one systemy szybkiego porównywania liczby zdarzeń niepożądanych zgłaszanych w związku ze szczepionkami z liczbą zdarzeń, których wystąpienie jest przypadkowe, oraz dostęp w czasie zbliżonym do rzeczywistego do danych dotyczących stosowania szczepionek w różnych środowiskach. Kilka organów regulacyjnych wdrożyło także systemy identyfikowalności różnych marek i partii szczepionek;
Podejmowanie szybkich działań w celu zmniejszenia ryzyka, także z uwzględnieniem informacji o pojawiających się problemach związanych z bezpieczeństwem, które są udostępniane organom regulacyjnym i naukowcom w ramach współpracy międzynarodowej;
Przeglądanie literatury medycznej i innych źródeł nowych informacji o bezpieczeństwie;
wymaganie od producentów szczepionek kontynuowania nadzoru nad bezpieczeństwem w ramach prowadzonych badań klinicznych ich produktów;
Wiele organów regulacyjnych wymaga również od producentów szczepionek posiadania planów zarządzania ryzykiem, opisujących sposób monitorowania i minimalizowania ryzyka związanego z ich szczepionkami, w tym badań bezpieczeństwa po dopuszczeniu do obrotu, które będą kontynuowane w celu oceny bezpieczeństwa i stosunku korzyści do ryzyka związanego ze szczepionką.

Pracownicy służby zdrowia i szpitale w znacznym stopniu zobowiązali się do zgłaszania wszelkich zdarzeń niepożądanych, jakie zaobserwowali u swoich pacjentów, i ważne jest, aby tak było nadal. Zgłaszanie wszystkich istotnych zdarzeń pomaga organom regulacyjnym w ocenie możliwej roli szczepionki w wywołaniu zdarzenia niepożądanego oraz w identyfikowaniu problemów związanych z bezpieczeństwem nowo wprowadzanych szczepionek.

W ramach monitorowania bezpieczeństwa i przeglądu wszystkich podejrzewanych zdarzeń niepożądanych zgłaszanych w odniesieniu do szczepionek, organy regulacyjne opracowały listy "zdarzeń niepożądanych o szczególnym znaczeniu". Listy te zawierają pewne zdarzenia, które były związane z innymi szczepionkami lub które teoretycznie mogą być związane ze szczepionkami COVID-19. Mogą one znaleźć się na tych listach, ponieważ są to poważne zdarzenia, które należy uważnie monitorować, nawet jeśli nie ma dowodów na to, że dane zdarzenie niepożądane jest przyczynowo związane z określonymi szczepionkami. Posiadanie informacji o częstości występowania tych zdarzeń w tle, których można by oczekiwać u osób, które nie otrzymały szczepionki, pomoże zapewnić, że wszelkie zwiększone zgłoszenia tych zdarzeń będą mogły być szybko wykryte, dokładnie sprawdzone i zbadane przez organy regulacyjne.

Powszechne stosowanie szczepionek COVID-19, w tym u osób starszych i pacjentów z chorobami współistniejącymi, oznacza, że zdarzały się przypadki zgonów i poważnych zachorowań, które są czysto przypadkowe i niezwiązane ze szczepieniami. Zadaniem każdego organu regulacyjnego, często wspieranego przez niezależne komisje złożone z odpowiednich ekspertów medycznych oraz ekspertów ds. szczepionek, jest zbadanie, czy szczepionki COVID-19 są skuteczne.

Obowiązkiem producentów, jest przegląd przypadków i określenie, czy istnieją potencjalne sygnały dotyczące bezpieczeństwa szczepionek. Szczególny nacisk kładzie się na monitorowanie bezpieczeństwa w niektórych grupach osób, które mogły nie zostać włączone do badań klinicznych lub zostały włączone do nich w niewielkiej liczbie, takich jak kobiety w ciąży, osoby z poważnymi chorobami występującymi wcześniej, osoby starsze, dzieci oraz osoby otrzymujące szczepionki w celu zapobiegania innym chorobom.

Organy regulacyjne, często we współpracy z organami ds. zdrowia publicznego, mogą podejmować zdecydowane działania w przypadku stwierdzenia problemu dotyczącego bezpieczeństwa. Działania te mogą obejmować wydawanie komunikatów dotyczących bezpieczeństwa dla pacjentów, pracowników służby zdrowia i społeczności, aktualizację informacji o produkcie lub informacji dla konsumentów dotyczących szczepionki, zapobieganie wydaniu określonej partii szczepionki oraz podejmowanie innych działań regulacyjnych, takich jak ograniczenie dopuszczenia szczepionki do obrotu dla określonej podgrupy społeczności lub cofnięcie dopuszczenia do obrotu. Organy regulacyjne zatwierdzają i utrzymują pozwolenie na dopuszczenie szczepionki do obrotu tylko wtedy, gdy stwierdzą, że znane i potencjalne korzyści ze stosowania szczepionki przeważają nad znanym i potencjalnym ryzykiem.

Często zgłaszane zdarzenia niepożądane

Najczęściej zgłaszane działania niepożądane związane ze szczepionką COVID-19 to spodziewane działania niepożądane szczepionki, takie jak ból głowy, zmęczenie, bóle mięśni i stawów, gorączka i dreszcze oraz ból w miejscu wstrzyknięcia. Występowanie tych zdarzeń niepożądanych jest zgodne z tym, co już wiadomo o szczepionkach na podstawie badań klinicznych.

Działania niepożądane o szczególnym znaczeniu związane z określonymi szczepionkami
szczepionki mRNA

Najistotniejsze działania niepożądane o szczególnym znaczeniu zgłaszane w związku z tymi szczepionkami, do których należą szczepionki firmy Pfizer i Moderna, to zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia i anafilaksja.

Zapalenie mięśnia sercowego jest zapaleniem mięśnia sercowego, a zapalenie osierdzia jest zapaleniem błony otaczającej serce. Mogą one wystąpić jako bardzo rzadkie zdarzenia niepożądane po szczepieniu szczepionkami mRNA. Przypadki te występują zwykle w ciągu 10 dni, a objawy pojawiają się często w ciągu 5 dni od szczepienia. Objawy zapalenia osierdzia mogą wystąpić później, zwykle 2 do 3 tygodni po szczepieniu. Zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia ma często łagodny przebieg, a objawy ustępują zwykle po krótkim czasie pod wpływem standardowego leczenia i odpoczynku. Niektóre przypadki są poważniejsze i wymagają leczenia w szpitalu, ale bardzo niewiele z nich wymaga intensywnej terapii.

Zapalenie mięśnia sercowego najczęściej zgłaszano po podaniu drugiej dawki u chłopców w wieku od 12 do 17 lat i mężczyzn poniżej 30 roku życia. W kilku krajach zaobserwowano większą liczbę zgłoszeń zapalenia mięśnia sercowego u osób zaszczepionych szczepionką Moderna COVID-19 niż szczepionką firmy Pfizer, ale różnice w częstości zgłaszania różniły się w poszczególnych badaniach i krajach, na co może wpływać wiele czynników. Ocena stosunku korzyści do ryzyka w przypadku obu szczepionek jest pozytywna. Zapalenie osierdzia po zastosowaniu szczepionki mRNA występuje zwykle w starszym wieku niż zapalenie mięśnia sercowego, ale mimo to jest częstsze u osób poniżej 50 roku życia niż u osób starszych.

Zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia może wystąpić po podaniu dawki przypominającej, ale jak dotąd donoszono, że zdarza się to rzadziej niż po podaniu dawek podstawowych. Nie ma dowodów na to, że zdarzenia te są poważniejsze niż po wcześniejszych dawkach.

Zgłaszano przypadki anafilaksji po podaniu szczepionek mRNA (i innych szczepionek COVID-19). Zgłoszenia anafilaksji są bardzo rzadkie (rzędu 1 przypadek na 100 000 zaszczepionych osób). Rutynowe procedury szczepień obejmują obserwację osób przez co najmniej 15 minut po szczepieniu i zapewnienie im odpowiedniej pomocy medycznej, aby można było szybko opanować anafilaksję. Szczepionki nie powinny być podawane osobom, u których stwierdzono w przeszłości ciężką reakcję alergiczną na którykolwiek składnik szczepionki. Nie należy podawać drugiej dawki jakiejkolwiek szczepionki osobom, u których wystąpiła anafilaksja po podaniu pierwszej dawki szczepionki COVID-19.

Szczepionki zawierające wektory adenowirusowe

Należą do nich szczepionki COVID-19 firm AstraZeneca, Janssen, Gamaleya i CanSino Biologics. Najistotniejsze działania niepożądane o szczególnym znaczeniu zgłaszane w przypadku tych szczepionek to zakrzepica z zespołem małopłytkowości (TTS), immunologiczna plamica małopłytkowa (ITP) i zespół Guillaina-Barrego (GBS).

TTS to bardzo rzadki, ale poważny zespół zaburzeń krzepnięcia, w którym dochodzi do zdarzeń zakrzepowo-zatorowych (zakrzepów krwi) i małopłytkowości (niskiej liczby płytek krwi). Objawy TTS pojawiają się zwykle w okresie od 4 do 30 dni po szczepieniu. Występuje on u około 2 na 100 000 osób po podaniu pierwszej dawki. Ryzyko wystąpienia TTS po podaniu drugiej dawki szczepionki AstraZeneca wydaje się być znacznie mniejsze i wynosi poniżej 0,5 na 100 000 osób po podaniu drugiej dawki. Młodsze kobiety i osoby poniżej 60 roku życia wydają się być nieco bardziej narażone na poważne następstwa TTS, ponieważ częściej dochodzi u nich do zakrzepów w nietypowych miejscach, takich jak mózg lub brzuch. Zdarzenia zakrzepowo-zatorowe z trombocytopenią zgłaszano w Stanach Zjednoczonych również w przypadku szczepionki firmy Janssen z częstością około 2-3 na milion podanych dawek.

Małopłytkowość immunologiczna (ITP) i zespół Guillaina-Barrego (GBS) zostały zgłoszone u około jednej na 100 000 osób po szczepionkach firm AstraZeneca i Janssen. ITP jest rzadką reakcją immunologiczną, która występuje, gdy płytki krwi są omyłkowo niszczone przez układ odpornościowy. W przypadku podejrzenia ITP po szczepieniu szczepionką firmy AstraZeneca u pacjentów występowała bardzo niska liczba płytek krwi oraz objawy małopłytkowości, które mogą obejmować nietypowe siniaki, krwawienie z nosa i/lub pęcherze krwi w jamie ustnej. U około 5% osób z ITP dochodzi do poważnego krwawienia. U bardzo małej liczby osób może ono być śmiertelne.

GBS jest rzadkim, ale czasami poważnym (i rzadko śmiertelnym) zaburzeniem immunologicznym wpływającym na nerwy, które może powodować ból, drętwienie, osłabienie mięśni i trudności w chodzeniu. GBS może wystąpić w przypadku aktywacji układu odpornościowego i jest związany z infekcjami, w tym SARS-CoV-2, oraz szczepionkami. GBS pojawia się zwykle kilka dni lub tygodni po zakażeniu lub szczepieniu. Czasami jednak nie można zidentyfikować czynnika wywołującego GBS.

Kilka innych szczepionek COVID-19 zostało dopuszczonych do obrotu w innych krajach. W skali międzynarodowej dostępnych jest mniej informacji na temat zdarzeń niepożądanych dotyczących innych produkowanych szczepionek. Organy regulacyjne monitorują i starannie sprawdzają, czy istnieje związek przyczynowy między którąkolwiek ze szczepionek a zdarzeniami niepożądanymi, a w razie potrzeby informacje na ten temat zostaną zamieszczone w informacji o produkcie/etykiecie produktu w przypadku szczepionek budzących obawy.

Zachęca się pracowników służby zdrowia do sprawdzenia zatwierdzonej etykiety produktu/informacji o produkcie lub arkuszy informacyjnych dotyczących szczepionki w ich kraju w celu uzyskania informacji na temat bezpieczeństwa specyficznych dla podawanych przez nich szczepionek. Ponadto, w przypadku zidentyfikowania nowego problemu dotyczącego bezpieczeństwa, organy regulacyjne informują o tym pracowników służby zdrowia i konsumentów za pomocą ostrzeżeń na swoich stronach internetowych i w mediach społecznościowych.

 <a href=

Budynek centrali WHO w Genewie

Źródło ilustracji:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Zdrowia

Pytania i odpowiedzi dotyczące szczepionek COVID-19


P: Jak to się stało, że szczepionki zostały opracowane tak szybko? Czy oznacza to, że ich bezpieczeństwo i skuteczność zostały ograniczone?

O: Tempo opracowywania szczepionek COVID-19 było bezprecedensowe z kilku powodów, ale wymagania dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności szczepionek nie zostały naruszone:

Nowe technologie zaadaptowane z prac nad innymi szczepionkami - szczepionki mRNA zostały opracowane dla COVID-19 bardzo szybko po ustaleniu sekwencji wirusa COVID-19, ale bazowa technologia była opracowywana znacznie dłużej i dlatego produkcję można było bardzo szybko zwiększyć. Technologia adenowirusowa stosowana w szczepionkach wektorowych adenowirusów została po raz pierwszy przetestowana z wirusami SARS, MERS i Ebola w ciągu ostatnich 20 lat, dlatego można ją było szybko dostosować do COVID-19, który ma kilka podobieństw do tych wirusów.

Sukcesy w badaniach klinicznych - udało się szybko zrekrutować dużą liczbę ochotników do badań klinicznych i, przy niestety wysokich wskaźnikach zakażeń w kilku krajach, w krótkim czasie przeprowadzić badania z udziałem od 10 000 do 50 000 osób. W normalnych warunkach przeprowadzenie badań tej wielkości w celu ustalenia, czy szczepionka jest skuteczna, może zająć wiele miesięcy, a nawet kilka lat.
Bardzo ścisła współpraca - między międzynarodowymi organami regulacyjnymi, przemysłem i badaczami klinicznymi umożliwiła jasne określenie wymogów prawnych i wczesny dostęp do wyników.
Intensywne i wnikliwe badania - naukowcy przewidzieli, że "białko kolczaste" wirusa będzie dobrym celem do opracowania szczepionki, a prawie wszystkie szczepionki zaprojektowano tak, aby wywoływały odpowiedź na to białko. Jak dotąd, białko kolczaste wywołało silną odpowiedź immunologiczną u osób zaszczepionych, a w przypadku szczepionek, których wyniki kliniczne zostały przedstawione, wykazano, że w wysokim stopniu chronią one przed chorobą COVID-19.
Rządy, przemysł i organizacje filantropijne zainwestowały ogromne środki finansowe w rozwój szczepionek oraz przeorganizowały znaczną część globalnej infrastruktury badawczej i handlowej w celu opracowania i produkcji szczepionek. Rządy umożliwiły także firmom podjęcie ryzyka handlowego związanego z produkcją niektórych zapasów szczepionek przed uzyskaniem zezwolenia od władz.
Doświadczenie w zakresie bezpieczeństwa w świecie rzeczywistym. Do marca 2022 roku na całym świecie podano około 11 miliardów dawek szczepionek COVID-19, a zatem istnieje ogromna baza danych na temat bezpieczeństwa tych szczepionek. Stosunek korzyści do ryzyka pozostaje przytłaczająco pozytywny.

P: Czy szczepionki zawierające mRNA wpływają na DNA biorców szczepionki?

Szczepionki mRNA zawierają instrukcje genetyczne dla naszych komórek, które tylko je odczytują i dostarczają kopie białka kolczastego wirusa SARS-CoV-2. Dzięki temu naturalny układ odpornościowy organizmu może wywołać odpowiedź u osób, które otrzymały szczepionkę, jeśli zostaną one później narażone na kontakt z wirusem.

P: Jak długo szczepionka COVID-19 zapewnia ochronę osobom uodpornionym?

O: Szereg badań skuteczności szczepionek przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych dostarczyło informacji na temat czasu trwania ochrony po podaniu różnych szczepionek przeciwko COVID-19. Dwie dawki szczepionki zawierającej główny mRNA i adenowirus zapewniały silną (ponad 75%) ochronę przed poważnymi zachorowaniami, hospitalizacją i zgonem z powodu wariantów alfa, delta i pierwotnego (dzikiego typu) SARS-COV-2 przez 6 miesięcy. Jednak wraz z pojawieniem się wariantu Omicron pod koniec listopada 2021 r., dowody wskazują, że konieczne jest trzecie szczepienie (przypominające) w celu przywrócenia i utrzymania ochrony przed ciężką chorobą lub zgonem. Wczesne wyniki wskazują, że ochrona przed ciężką chorobą lub zgonem utrzymuje się przez wiele miesięcy lub dłużej po trzecim szczepieniu i obecnie nie ma powszechnego poglądu, że czwarte szczepienie (drugie szczepienie przypominające) jest konieczne do utrzymania odporności, z wyjątkiem osób z obniżoną odpornością. Wprawdzie u osób, które uległy zakażeniu SARS-CoV-2 po szczepieniu podstawowym, choroba przebiega zwykle łagodniej, ale wydaje się, że ochrona przed ciężkością zakażenia zmniejsza się z czasem bez szczepienia uzupełniającego.

P: Czy w dawce przypominającej należy stosować ten sam rodzaj szczepionki, co w dawce pierwotnej?

O: Opublikowano kilka badań, w których analizowano stosowanie tej samej szczepionki jako dawki przypominającej (trzeciej dawki) po dwóch pierwszych dawkach (wspomaganie homologiczne) oraz stosowanie innej szczepionki jako trzeciej dawki (wspomaganie heterologiczne). Chociaż praktycznie wszystkie kombinacje szczepionki uzupełniającej i szczepionki kursu początkowego spowodowały znaczny wzrost odpowiedzi immunologicznej, w większości badań wykazano, że największy wzrost odpowiedzi immunologicznej wystąpił, gdy szczepionkę mRNA zastosowano po kursie podstawowym szczepionki mRNA lub szczepionki zawierającej wektor adenowirusowy.

P: Czy szczepionki są skuteczne przeciwko wariantom COVID-19?

O: Mutacje w kluczowych białkach wirusowych mogą powodować powstawanie wariantów wirusa. Koronawirus SARS-CoV-2 jest podatny na mutacje powodujące powstawanie wariantów, z których niektóre zadomowiły się w wielu częściach świata. Społeczność naukowa i organy regulacyjne aktywnie monitorują ochronę zapewnianą przez szczepionki przed zakażeniem i chorobą wywoływaną przez nowe warianty. Na przykład spadek poziomu i czasu trwania ochrony przed wariantem Omicron po podaniu dwóch szczepionek spowodował, że w wielu krajach wprowadzono program trzeciej dawki przypominającej, podawanej trzy lub więcej miesięcy po drugim szczepieniu.

Wielu producentów szczepionek opracowuje obecnie szczepionki przeciwko wielu wariantom, a inni próbują opracować szczepionki wielowartościowe lub pan-swoiste, które mogą chronić przed przyszłymi wariantami. Organy regulacyjne uzgodniły, że przegląd danych dotyczących szczepionek przeciwko wariantom będzie ułatwiony w oparciu o ocenę odpowiedzi immunologicznej na dany wariant, w taki sam sposób, w jaki co roku ocenia się nowe szczepionki przeciwko grypie sezonowej. Dotychczasowe dowody wskazują jednak, że w przypadku osób bez obniżonej odporności trzy dawki obecnie dostępnych szczepionek zapewniają solidną ochronę przed poważnymi chorobami, hospitalizacją lub zgonem z powodu wariantu Omicron.

P: Dlaczego jest tak wielu kandydatów na szczepionki?

O: Gdy globalna powaga pandemii stała się szybko widoczna, opracowanie skutecznych szczepionek przeciwko COVID-19 stało się priorytetem dla wielu firm farmaceutycznych i medycznych instytutów badawczych. Na bezprecedensową skalę w rozwój szczepionek zainwestowały także rządy i sektor prywatny. Obecnie istnieje szeroki wachlarz technologii służących do opracowywania nowych szczepionek, a wiele organizacji opracowujących szczepionki przeciwko COVID-19 ma doświadczenie w stosowaniu jednej lub kilku z tych technologii. Dzięki temu szczepionki będą nadal dostępne, jeśli niektóre z nich nie zostaną zatwierdzone ze względu na skuteczność, bezpieczeństwo lub problemy produkcyjne.

P: Co się stanie, jeśli wiele osób zacznie reagować na daną szczepionkę COVID-19?

O: Po każdym szczepieniu szczepionką COVID-19 często występują krótkotrwałe reakcje, takie jak bolesność w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie lub ból głowy. Reakcje te zwykle mijają w ciągu dnia lub dwóch. Jeśli pojawią się nowe dowody sugerujące, że określone poważne zdarzenie niepożądane może być związane z konkretną szczepionką COVID-19, organy regulacyjne podejmą działania poprzez współpracę na poziomie globalnym i kontakt z organami ds. zdrowia publicznego. Rodzaj działań, które mogą zostać podjęte, zależy od charakteru zdarzenia niepożądanego i może obejmować: wydanie ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa dla pacjentów, pracowników służby zdrowia i społeczności; aktualizację informacji o produkcie lub informacji dla konsumentów dotyczących szczepionki w celu wskazania przeciwwskazań do stosowania u określonych pacjentów (np. osób z pewnymi chorobami współistniejącymi); ścisłe monitorowanie zdarzeń niepożądanych w określonych grupach pacjentów; zapobieganie wydaniu określonej partii szczepionki aż do tymczasowego zawieszenia stosowania szczepionki do czasu uzyskania dalszych informacji.

P: Czy dzieci powinny być szczepione? Czy szczepionka COVID-19 jest bezpieczna dla dzieci?

O: U wielu dzieci w wieku poniżej 12 lat zakażenie SARS-CoV-2 przebiega często bezobjawowo lub powoduje krótkotrwałą chorobę o łagodnych objawach. Wśród dzieci, u których istnieje zwiększone ryzyko ciężkich następstw zakażenia wirusem COVID-19, znajdują się dzieci z otyłością, przewlekłą chorobą płuc, wrodzonymi wadami serca i chorobami neurologicznymi, a także dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi lub padaczką. Sama liczba zakażeń wirusem COVID-19 podczas fali Omicron, w tym u dzieci, sprawiła, że w większości krajów odnotowano liczne hospitalizacje dzieci (i niestety zgony) w następstwie zakażenia wirusem COVID-19.

Szczepienie chroni również przed pediatrycznym wieloukładowym zespołem zapalnym czasowo związanym z SARS-CoV-2 (znanym również jako MIS-C), zespołem potencjalnie zagrażającym życiu, który występuje u około 1 na 3000 dzieci po zakażeniu. Oprócz zmniejszenia zachorowań szczepienie może także zmniejszyć potrzebę izolacji dzieci (a tym samym zakłócenia w edukacji i działalności społecznej) oraz potencjalnie zmniejszyć absencję rodziców w pracy.

Dotychczasowe doświadczenia ze szczepionkami mRNA dopuszczonymi do stosowania w pediatrii wskazują, że są to szczepionki dobrze tolerowane; w przypadku wystąpienia działań niepożądanych są one na ogół łagodne, a najczęściej zgłaszanym działaniem niepożądanym jest ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu szczepienia. Ponadto, choć przypadki zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia u dzieci poniżej 12 roku życia po szczepieniu zdarzały się bardzo rzadko, częstość ich występowania wydaje się znacznie mniejsza niż u starszych nastolatków i dorosłych.

P: Czy szczepionki COVID-19 są bezpieczne w ciąży?

O: Chociaż do badań klinicznych nad szczepionkami COVID-19 celowo nie włączano kobiet w ciąży, od czasu wprowadzenia szczepionek do obrotu w grudniu 2020 r. zgromadzono znaczne doświadczenie (zwłaszcza w przypadku szczepionek mRNA) dotyczące szczepień COVID-19 i wyników ciąż. W szeregu badań przeprowadzonych w wielu krajach, zarówno tych opublikowanych w literaturze medycznej, jak i w ramach nadzoru nad stosowaniem szczepionek COVID-19 prowadzonego przez organy zdrowia publicznego i organy regulacyjne, w których przeanalizowano dziesiątki tysięcy ciąż, nie stwierdzono zwiększonego ryzyka poważnych działań niepożądanych, powikłań, poronień ani przedwczesnych porodów po szczepieniu.

Jednocześnie w kilku badaniach wykazano, że zakażenie wirusem COVID-19 może mieć bardzo poważny wpływ na przebieg ciąży u niektórych kobiet oraz że korzyści z otrzymywania mRNA przewyższają ryzyko dla kobiet w ciąży i ich nienarodzonych dzieci. Ponadto najnowsze dane wskazują, że szczepienie matek przeciwko COVID-19 wiąże się z mniejszym ryzykiem martwego urodzenia, a śmiertelność okołoporodowa była ponad czterokrotnie wyższa w przypadku kobiet rodzących w ciągu 28 dni od zakażenia.


P: W jaki sposób organy regulacyjne przyspieszają czas potrzebny na dopuszczenie szczepionki COVID-19 do obrotu?

O: Wiele organów regulacyjnych na całym świecie wdrożyło szybsze ścieżki dostępu do szczepionek COVID-19, bez uszczerbku dla rygorystycznych standardów bezpieczeństwa, jakości i skuteczności.

W niektórych krajach istnieją ścieżki wydawania pozwoleń na stosowanie w stanach zagrożenia, w ramach których ocenia się dane dostępne w momencie wydawania pozwolenia. Korzystanie z tych przepisów leży w gestii tych krajów, przy uwzględnieniu korzyści w stosunku do ryzyka w kontekście panującej w danym kraju sytuacji pandemicznej. Różne kraje mogą w różny sposób traktować tę ścieżkę lub drogi dopuszczania do obrotu, ale zasadniczo stosują te same zasady.
Inne kraje wdrożyły systemy przyspieszonego/priorytetowego, warunkowego lub tymczasowego zatwierdzania.
W normalnych warunkach ocena regulacyjna rozpoczyna się, gdy dostępne są wszystkie informacje potrzebne do rejestracji. W przypadku szczepionek COVID-19 wiele organów regulacyjnych zgodziło się na przyjmowanie danych na zasadzie kroczącej, aby umożliwić wczesną ocenę danych w miarę ich udostępniania. Organy regulacyjne będą w stanie podjąć decyzję o tymczasowym lub warunkowym dopuszczeniu szczepionki do obrotu dopiero wtedy, gdy dostępne będą wystarczające dane, które odpowiednio potwierdzą bezpieczeństwo, jakość i skuteczność szczepionki w zamierzonym zastosowaniu. Jeśli zostanie podjęta decyzja o tymczasowym lub warunkowym zatwierdzeniu, będzie się ona opierać na wymogu przedstawienia przez sponsora bardziej kompleksowych, długoterminowych danych klinicznych, danych dotyczących stabilności i innych informacji w uzgodnionych terminach.

P: Czy nasz kraj zatwierdził tę szczepionkę COVID-19, czy też polegamy na zatwierdzeniu przez inny kraj?

O: Większość krajów przeprowadza niezależne oceny regulacyjne na podstawie przedstawionych danych dotyczących każdej szczepionki. Aby jednak zapewnić bardziej efektywne wykorzystanie zasobów i wiedzy fachowej, organy regulacyjne w różnych krajach ściśle komunikują się w sprawie danych dotyczących bezpieczeństwa, skuteczności i jakości oraz omawiają kwestie techniczne, które mogą się pojawić. W wielu przypadkach zasady dobrych praktyk WHO i mechanizmy współpracy wykorzystują dorobek innych organów regulacyjnych.

P: Dlaczego w trakcie badań klinicznych nie wykryto bardzo rzadkich zakrzepów krwi z niską liczbą płytek w przypadku szczepionek AstraZeneca lub Janssen ani zapalenia mięśnia sercowego/zapalenia osierdzia w przypadku szczepionek mRNA?

O: Oba te rodzaje zdarzeń niepożądanych występują bardzo rzadko, od jednego do kilku przypadków na sto tysięcy zaszczepionych osób. W badaniach klinicznych tych szczepionek uczestniczyła duża liczba osób (często od 10 000 do 20 000 osób w ramionach aktywnych szczepionek), ale nawet w badaniach tej wielkości było statystycznie mało prawdopodobne, aby takie bardzo rzadkie zdarzenia zostały wykryte. Podobnie jak w przypadku większości leków i szczepionek, bardzo rzadkie działania niepożądane, takie jak TTS, są wykrywane dopiero po zaszczepieniu dużej liczby osób. Wskazuje to na znaczenie ciągłego monitorowania bezpieczeństwa podczas stosowania tych szczepionek w warunkach rzeczywistych, aby umożliwić wykrywanie i dalsze badania bardzo rzadkich zdarzeń.

Źródło:

https://www.icmra.info/drupal/covid-19/icmra_who_vaccines_confidence_statement_for_hcps_2

(K.K.)

GdL 5/2022

Konferencja "A Scandivavian Freedom Event"

Krystyna Knypl, Beata Niedźwiedzka

Konferencja "A Scandinavian Freedom Event" poświęcona jest zmianom, które pojawią się w Nowym Wspaniałym Świecie, którego scenariusz jest przygotowywany przez wielkich tego świata od wielu dziesięcioleci. Nasza redakcja otrzymała akredytacje dziennikarskie (uczestnictwo on line) na wspomnianej konferencji.

Scandinavia 1

Program konferencji jest pod linkiem https://live.scandinavianfreedom.events/wp-content/uploads/2022/05/NLC_Programme.pdf

Pierwszy wykład wygłosił Mad Palsvig, który, cyt. jest duńskim byłym sprzedawcą obligacji rządowych, który przez około 30 lat pracował dla kilku największych banków świata, w tym Morgan Stanley, Credit Suisse i Barclays, dla dwóch największych duńskich banków UniBank i Danske Bank, był także nieformalnym doradcą Rezerwy Federalnej, Bena Bernanke i Janet Yellen. W drugiej połowie 2010 roku odszedł z branży finansowej i ujawnił się jako krytyk bankowości i informator. Założył też nową partię polityczną JFK21 - Wiedza o Wolności Ziemi, która w swoim programie ma m.in. reformę bankowości - czytamy w Wikipedii ( wersja w jężyu szwedzkim)

( https://sv.wikipedia.org/wiki/Mads_Palsvig

Podczas swego wystąpienia powiedział on, że we współczesnym świecie niezbędni są aktywiści, którzy nawet w pojedynkę staną przeciwko kolumnie czołgów. Poza tymi odważnymi ludźmi niezbędne są pieniądze - oznajmił były przedstawiciel sfer bankowych. Są n ie tylko fake news, ale także "fake academics" oraz "fake media". Następny wykład wygłosił  dr Jacob Nordangård o historii World Economic Forum (https://samoswiadomi.pl/dr-jacob-nordangard/

Kolejny punt obrad to panel dyskusyjny, w którym udział wzięli: Jacob Nordangård i Catherine Austin Fitts, która, cyt. jest amerykańską bankierką inwestycyjną i byłą urzędniczką państwową, która pracowała jako dyrektor zarządzający w firmie Dillon, Read & Co., a w czasie prezydentury George'a H.W. Busha jako asystentka sekretarza ds. mieszkalnictwa i rozwoju urbanistycznego Stanów Zjednoczonych. Dużo pisała i komentowała na temat wydatków publicznych i zarzuciła kilka przypadków oszustw rządowych na dużą skalę. Jest zwolenniczką kilku teorii spiskowych, w szczególności teorii "globalnej technokracji", która gwałtownie rozwinęła się w czasie pandemii COVID-19 i na temat której nagrała długi wywiad w ramach serii zwolenników spisków "Planet Lockdown" (https://en.wikipedia.org/wiki/Catherine_Austin_Fitts)

Jeśli coś jest cyfrowe to możliwa jest absolutna kontrola, każdy może być wykluczony z wirtualnego świat i każdy może być dodany do dowolnej jego części - powiedział dr Jacob Nordangård.

Problemem nie jest kontrola, ale to kto tę kontrolę przeprowadza - powiedziała  Catherine Austin Fitts.

 W drugiej części konferencji Glen Dormer  lekarz przedstawił przebieg Covid-19 w Szwecji, a Mads Palvigs przybliżył ten temat z duńskiej perspektywy. W Danii było możliwe otrzymanie szczepienia przeciw Covid-19 w domu. Interesująca była dyskusja na temat "Co jest nauką?", a najciekawsze w niej było to iż nie było zgodności w tej kwestii pomiędzy prelegentami.

14 maja 2022

Drugi dzień obrad poświęcony był następującym zagadnieniom: co czeka nas w nadchodzącej przyszłości w dziedzinie zdrowia i nauki, jakie należy poczynić przygotowania aby następna pandemia nas nie zaskoczyła, jaka jet rola aktywistów społecznych oraz mediów, jakie wnioski należy wyciągnąć z nieodległej przeszłości.

15 maja 2022

Temat pierwszej sesji brzmiał "Finansowy zamach stanu" podczas której dyskutowano o roli systemów bankowych w tworzeniu globalnego świata. Zalecano korzystanie z usług lokalnych banków oraz posługiwanie się gotówką. W dalszych dyskusjach zwrócono uwagę na skomplikowaną dokumentację szczepionek przeciwko Covid -19. Zdaniem jednej z prelegentek potrzeba kilku tysięcy wolontariuszy, którzy z uwagą i zrozumieniem przeczytają całą dokumentację dotyczącą nowych szczepionek.

Omawiano minione kryzysy finansowe i poszukiwano w nich wskazówek dzięki którym możliwe będzie pokonanie nadchodzącego kryzysu. Ciekawa była też dyskusja o tym co jest nauką. Padło stwierdzenie, że "biznes nie jest nauką". Pełna zgoda!

Krystyna Knypl, Beata Niedźwiedzka

GdL 5/2022

Długoterminowe wyniki leczenia oponiaków

Krystyna Knypl

W doniesieniu zatytułowanym "Long-term neurocognitive, psychological, and return to work outcomes in meningioma patients" autorstwa A. Sekely i wsp. przedstawiono długotrwałe wyniki leczenia oponiaków.

W tym retrospektywnym badaniu 61 pacjentów z oponiakiem przeszło pogłębioną kliniczną ocenę neuropsychologiczną. Spośród tych uczestników 42 było w wieku produkcyjnym i posiadało informacje na temat powrotu do pracy dostępne po ocenie neuropsychologicznej. Siedemdziesiąt jeden procent i 80% pacjentów poddano odpowiednio radioterapii i operacji, a 49% otrzymało zarówno radioterapię, jak i operację. Zależności między danymi demograficznymi, medycznymi, neurokognitywnymi, psychologicznymi i powrotu do pracy analizowano za pomocą wielozmiennej analizy regresji logistycznej.

W badanej próbie 68% pacjentów wykazywało globalne upośledzenie funkcji neurokognitywnych, przy czym największe wielkości efektów stwierdzono w testach pamięci wzrokowej (d = 0,73), funkcji wykonawczych (d = 0,61) i uwagi (d = 0,54).

Dwadzieścia siedem procent pacjentów wykazywało umiarkowany lub ciężki poziom objawów depresji. Ponadto 23% i 30% wykazywało klinicznie istotny lęk. Czterdzieści osiem procent pacjentów nie było w stanie podjąć dalszej aktywności ruchowej. Młodszy wiek, większa szybkość przetwarzania wzrokowo-ruchowego i, nieoczekiwanie, wyższe wyniki lęku jako cechy wiązały się z większym prawdopodobieństwem powrotu do pracy.

<a href=

Źródło ilustracji:https://pl.wikipedia.org/wiki/Oponiak

U chorych na oponiaka istnieje ryzyko wystąpienia deficytów neurokognitywnych, objawów psychologicznych i trudności w powrocie do pracy. Wyniki sugerują, że czynniki neurokognitywne i psychologiczne wpływają na możliwość powrotu do pracy u chorych na oponiaka. Konieczne jest przeprowadzenie badań prospektywnych w celu lepszego zrozumienia złożoności niepełnosprawności funkcjonalnej w tej rosnącej populacji.

Źródło:

https://link.springer.com/article/10.1007

/s00520-022-06838-5?fbclid=IwAR08oTPmpznHdDaUPeljBbWejXBIm8pa4z9N_ZG1t022oMYR77zPcH6IFTU

Krystyna Knypl

GdL 5/2022

Sztuczna inteligencja coraz szybciej wkracza do medycyny

Krystyna Knypl

Każdy sektor systemu opieki zdrowotnej testuje różne technologie, aby poprawić wyniki leczenia pacjentów, przyspieszyć badania i obniżyć koszty. Firmy farmaceutyczne sięgają po sztuczną inteligencję, aby przyspieszyć badania nad lekami i znaleźć nowe zastosowania dla starych leków, podczas gdy giganci w dziedzinie elektronicznych rejestrów medycznych i nowe firmy tworzą nowe modele prowadzenia opieki medycznej.

W miarę jak rośnie rola sztucznej inteligencji, rosną też pytania związane z zastosowaniem tej metody w medycynie. W jaki sposób inwestorzy i administratorzy systemów opieki zdrowotnej mogą oddzielić prawdziwie innowacyjne technologie od tych, które nie okażą się przydatne? Co będzie potrzebne systemom opieki zdrowotnej i firmom farmaceutycznym, aby zintegrować tę technologię z istniejącymi od dawna metodami? W jaki sposób twórcy technologii, systemy opieki systemy opieki zdrowotnej i organy regulacyjne zapewnią, że wszyscy skorzystają z nowych metod opieki zdrowotnej - i że nie pogłębią one istniejących problemów w medycynie?

Mniejsze koszty?

W miarę jak medycyna testuje zautomatyzowane narzędzia uczenia maszynowego, wiele osób ma nadzieję, że tanie narzędzia wspomagające pomogą zmniejszyć luki w opiece zdrowotnej w krajach o ograniczonych zasobach finansowych. Jednak nowe badania sugerują, że to właśnie te kraje są najmniej reprezentowane w danych wykorzystywanych do projektowania i testowania większości klinicznych AI - co może jeszcze bardziej pogłębić te luki.

Naukowcy wykazali, że narzędzia AI często nie sprawdzają się w rzeczywistych szpitalach. Nie wszystko można automatycznie przenieść: algorytm stworzony na jednej populacji pacjentów o określonym zestawie cech niekoniecznie sprawdzi się w innej. Te niepowodzenia spowodowały rosnące zapotrzebowanie na kliniczną sztuczną inteligencję, która powinna być dostosowana do zróżnicowanych grup pacjentów, reprezentujących różne przedziały wiekowe, płeć i wiek. reprezentujących różne grupy wiekowe, płciowe, rasowe, etniczne i inne.

Stany Zjednoczone oraz Chiny liderami badań nad AI

Ponad połowa danych wykorzystywanych w AI w służbie zdrowia pochodzi z USA i Chin. W przeglądzie ponad 7000 prac dotyczących AI, z których wszystkie zostały opublikowane w 2019 r. ponad połowa baz danych wykorzystanych w pracach pochodziła z USA i Chin, a kraje o wysokim dochodzie stanowiły większość

Musimy być znacznie bardziej zróżnicowani pod względem zbiorów danych, których używamy do tworzenia i walidacji tych algorytmów" - uważa Leo Anthony Celi, redaktor z pisma PLoS Digital Health. Największą obawą jest to, że algorytmy, które tworzymy, przyniosą korzyści tylko tej populacji, która uczestniczy w tworzeniu zbioru danych.

Taka struktura danych pacjentów nie jest niespodziewana, biorąc pod uwagę dominację Chin i USA w infrastrukturze uczenia maszynowego i badaniach. Do stworzenia zbioru danych potrzebna jest elektroniczna dokumentacja medyczna, przechowywanie danych w chmurze, szybkość i moc komputera. I to właśnie z tych powodów Stany Zjednoczone  i Chiny przechowuje się najwięcej danych.

Ustalono ponadto, że badacze chińscy i amerykańscy napisali ponad 40% prac na temat aspektów klinicznych AI. Stwarza to globalną tendencyjność w reprezentacji pacjentów i należy zwrócić uwagę na te  tendencje i zająć się nimi. Wiadomo, że algorytmy mogą działać inaczej w sąsiadujących ze sobą szpitalach, które obsługują różne populacje pacjentów. Mogą one nawet tracić moc z biegiem czasu w tym samym szpitalu.

Różnice między szpitalem w São Paulo a szpitalem w Bostonie będą znacznie większe i potencjalnie skala i wielkość błędów będzie większa. Jednym z popularnych celów badań nad kliniczną sztuczną inteligencją w krajach o niskich zasobach są  badania przesiewowe w kierunku chorób oczu. Wykorzystując przenośny oftalmoskop, algorytm mógłby rozpoznawać  retinopatię cukrzycową na tyle wcześnie, by podjąć skuteczną interwencję.

Jednak w 172 krajach, w których mieszka 3,5 miliarda ludzi, nie ma publicznego repozytorium danych okulistycznych, z którego można by czerpać dane. Jest to – jak określono w publikacji -  pustynia danych, która często dotyka także innych dziedzin medycyny.

Dlatego też konieczne są inwestycje w programy do gromadzenia danych i łączenia zasobów uczenia maszynowego w krajach, w których dane te są słabo reprezentowane. Na przykład jedno z konsorcjów gromadzi ekspertów z Meksyku, Chile, Argentyny i Brazylii, aby zidentyfikować najlepsze praktyki w gromadzeniu danych.

Prace te mogą również pomóc w podwojeniu wysiłków na rzecz testowania istniejących modeli w obszarach, w których występują różnice w danych. Jeśli gromadzenie i porządkowanie danych lokalnych nie jest jeszcze możliwe, walidacja może pomóc w zapewnieniu, że algorytmy opracowane w krajach bogatych w dane mogą być mogą być przynajmniej bezpiecznie stosowane w innych środowiskach. Po drodze wysiłki te mogą stać się podstawą do długoterminowego gromadzenia danych i ostatecznego rozwoju międzynarodowych repozytoriów danych. Dzięki ilościowemu określeniu międzynarodowych nierówności w badaniach nad sztuczną inteligencją można poprawić sytuację.

Jedna z niedawno opublikowanych prac, której kierownikiem był Joe Zhang z Imperial College London opisuje stworzenie pulpitu nawigacyjnego, który śledzi publikacje badań nad kliniczną sztuczną inteligencją, w tym narodowość pierwszego autora każdej pracy. Pierwszym krokiem do rozwiązania problemu jest jego zmierzenie.

Źródło ilustracji

https://en.wikipedia.org/wiki/Robotics

Źródła informacji:

https://www.statnews.com/wp-content/uploads/2022/05/STAT-eBook-artificial-intelligence.pdf

https://www.tehrantimes.com/news/467647/Iran-ranks-13th-worldwide-in-artificial-intelligence

Krystyna Knypl

GdL 5/2022

Podkategorie

  • Informacja dla autorów materiałów prasowych zamieszczanych w „Gazecie dla Lekarzy”

    1. Sprawy ogólne

    1.1. Autorami materiałów prasowych zamieszczanych w "Gazecie dla Lekarzy" są lekarze i członkowie ich rodzin.

    1.2. Członkowie redakcji i autorzy pracują jako wolontariusze. Nie są wypłacane wynagrodzenia członkom redakcji ani honoraria autorom materiałów prasowych. 

    1.3. Za materiał prasowy uważa się tekst, fotografię, rysunek, film, materiał dźwiękowy i inne efekty twórczości w rozumieniu ustawy o ochronie praw autorskich.

    1.4. Redakcja przyjmuje materiały prasowe zarówno zamówione, jak i niezamówione. Materiały anonimowe nie są przyjmowane.

    1.5. Redakcja zastrzega sobie prawo nieprzyjęcia materiału prasowego bez podania przyczyny.

    1.6. Przesłany do redakcji materiał prasowy musi spełniać podane dalej wymogi edytorskie.

    1.7. Tekst przyjęty do publikacji podlega opracowaniu redakcyjnemu, zarówno pod względem merytorycznym, jak i poprawności językowej. W wypadku tekstów merytorycznych przyjęcie do druku poprzedza recenzja artykułu dokonana przez specjalistę z danej dziedziny medycyny. Niejasności i wątpliwości mogą być na bieżąco wyjaśniane z autorem. Redakcja czasem zmienia tytuł artykułu, zwłaszcza jeżeli jest za długi, dodaje nadtytuł (zwykle tożsamy z nazwą działu GdL) oraz zazwyczaj dodaje śródtytuły. Końcowa postać artykułu jest przedstawiana autorowi w postaci pliku PDF przesłanego pocztą elektroniczną. Jeżeli na tym etapie autor widzi konieczność wprowadzenia dużych poprawek, po skontaktowaniu się z redakcją otrzyma artykuł w formacie DOC do swobodnej edycji. Niedopuszczalne jest nanoszenie poprawek na pierwotnym tekście autorskim i przysyłanie go do ponownego opracowania redakcyjnego.

    1.8. Publikacja artykułu następuje po zaakceptowaniu przez autora wszystkich dokonanych przez redakcję zmian.

    1.9. Materiał prasowy może być opublikowany pod imieniem i nazwiskiem autora lub pod pseudonimem. W razie sygnowania materiału pseudonimem imię i nazwisko autora pozostają do wyłącznej wiadomości redakcji.

    1.10. Redakcja zastrzega sobie prawo do opublikowania materiału prasowego w terminie najbardziej dogodnym dla „Gazety dla Lekarzy”.

    1.11. Materiał prasowy zamieszczony w „Gazecie dla Lekarzy” można opublikować w innym czasopiśmie lub w internecie, informując o takim zamiarze redaktor naczelną lub sekretarza redakcji. O miejscu pierwszej publikacji musi zostać poinformowana redakcja kolejnej publikacji. Materiał kierowany do kolejnej publikacji musi zawierać informację o miejscu pierwotnej publikacji. Przy publikacji internetowej (elektronicznej) musi zawierać link do pierwotnie opublikowanego materiału z użyciem nazwy www.gazeta-dla-lekarzy.com.

    2. Odpowiedzialność i prawa autorskie

    2.1. Autor materiału prasowego opublikowanego w „Gazecie dla Lekarzy” ponosi odpowiedzialność za treści w nim zawarte.

    2.2. Prawa autorskie i majątkowe należą do autora materiału prasowego. Publikacja w „Gazecie dla Lekarzy” odbywa się na zasadzie bezpłatnej licencji niewyłącznej.

    3. Status współpracownika

    3.1. Po opublikowaniu w „Gazecie dla Lekarzy” trzech artykułów autor zyskuje status współpracownika i może otrzymać legitymację prasową „Gazety dla Lekarzy” ważną przez rok.

    3.2. Współpracownik, któremu redakcja wystawiła legitymację prasową, może ponadto otrzymać oficjalne zlecenie na piśmie w celu uzyskania akredytacji na konferencji naukowej lub kongresie. Wystawienie zlecenia jest jednoznaczne z zobowiązaniem się autora do napisania sprawozdania w ciągu 30 dni od zakończenia kongresu lub konferencji, z zamiarem opublikowania go na łamach „Gazety dla Lekarzy”.

    4. Wymogi edytorskie dotyczące materiałów prasowych

    4.1. Teksty

    4.1.1. Redakcja przyjmuje teksty wyłącznie w formie elektronicznej, zapisane w formacie jednego z popularnych edytorów komputerowych (najlepiej DOC, DOCX).

    4.1.2. Jeżeli tekst jest bogato ilustrowany, można w celach informacyjnych osadzić w nim zmniejszone ilustracje.

    4.2. Ilustracje

    4.2.1. Sprawy techniczne

    4.2.1.1. Redakcja przyjmuje ilustracje zarówno w formie elektronicznej, jak i w postaci oryginałów do skanowania (np. odbitek).

    4.2.1.2. Ilustracje powinny być jak najlepszej jakości: ostre, nieporuszone, dobrze naświetlone.

    4.2.1.3. Fotografie z aparatu cyfrowego powinny być nadesłane w oryginalnej rozdzielczości, bez zmniejszania.

    4.2.1.4. Ilustracje skanowane muszą być wysokiej rozdzielczości (jak do druku na papierze).

    4.2.1.5. Ilustracje powinny być nadesłane jako samodzielne pliki graficzne.

    4.2.2. Prawa autorskie

    4.2.2.1. Redakcja preferuje ilustracje (fotografie, grafiki) sporządzone osobiście przez autora artykułu (lepsza ilustracja słabszej jakości, ale własna).

    4.2.2.2. Przesłanie ilustracji do redakcji jest jednoznaczne z udzieleniem przez autora licencji na jej publikację w „Gazecie dla Lekarzy”.

    4.2.2.3. Jeżeli na ilustracji widoczne są osoby, do autora artykułu należy uzyskanie zgody tych osób na opublikowanie ich wizerunku w „Gazecie dla Lekarzy”.

    4.2.2.4. Jeżeli ilustracje zostały zaczerpnięte z internetu, najlepiej aby pochodziły z tzw. wolnych zasobów. W przeciwnym razie autor artykułu jest zobowiązany do uzyskania zgody autora ilustracji na jej opublikowanie w „Gazecie dla Lekarzy”. Do każdej ilustracji należy dołączyć jej adres internetowy.