Senegal liderem walki z COVID-19

Car rapide400

Krystyna Knypl

Pandemia COVID-19 jest jednym z największych wyzwań, z jakim mierzy się współczesny świat. Niespodziewanie dla wielu osób okazuje się, że wszyscy wobec choroby są równi – koronawirus atakuje demokratycznie zarówno biednych, jak i bogatych, tych którzy wierzą w jego istnienie i koronasceptyków. Strategie stosowane przez poszczególne kraje są zróżnicowane. Wyróżnia się wśród nich Senegal, którego działania przynoszą bardzo dobre wyniki.

Światowe media o Senegalu w dobie pandemii

Mimo że na każde 100 000 osób w Senegalu przypada tylko siedmiu lekarzy, z koronawirusem Senegalczycy radzą sobie o wiele lepiej niż inne kraje. W odpowiedzi na epidemię rząd zamknął przestrzeń powietrzną kraju, restauracje, szkoły i meczety. 23 marca 2020 r. prezydent Macky Sall ogłosił stan wyjątkowy, wprowadzając ograniczenia w podróżowaniu i godzinę policyjną od 20.00.

Stan wyjątkowy został zniesiony 30 czerwca 2020 r., pozostał obowiązek noszenia maski w miejscach publicznych, w środkach transportu publicznego, w pracy i w sklepach (https://www.ascleiden.nl/content/library-highlights/graffiti-save-lives).

Dotychczasowe wyniki w skutecznym zwalczaniu COVID-19 plasują Senegal na jednym z czołowych miejsc w skali świata. Piszą o tym dziennikarze ze światowych serwisów informacyjnych, między innymi ukazały się artykuły:

# Mayeni Jones i Naomi Scherbel-Ball z BBC Coronavirus in Senegal: Keeping Covid-19 at Bay, https://www.bbc.com/news/world-africa-54388340?fbclid=IwAR2j6m_Bl6Hz_5DWaZ7tb5i2pzSSjhVv46HVJxmxbA04MI914SLUdJc5rUU

# Rumbi Chakamba „How Senegal has set the standard on COVID-19 na łamach portalu www.devex.com, https://www.devex.com/news/how-senegal-has-set-the-standard-on-covid-19-98266?fbclid=IwAR0Kk-rUfsgYrX7u6sLU37_fA7AarZ7fMyG4D9R4oRp8HbGMcXuBTRPSjeA

# African Leadership Group’s Senegal rated second best in world at COVID-19 management, https://usalg.org/senegal-rated-second-best-in-world-at-covid-19-management/

# Deirdre Shesgreen Senegal’s quiet COVID success: Test results in 24 hours, temperature checks at every store, no fights over masks, https://eu.usatoday.com/story/news/world/2020/09/06/covid-19-why-senegal-outpacing-us-tackling-pandemic/5659696002/?fbclid=IwAR2fCWCIpF4syuX3TCCWM7yxYGQygKGBv2-blnICAtpAjKKeOyxD_-pCtc0#_=_ .

Pierwszy zdiagnozowany przypadek COVID-19 w Senegalu dotyczył Francuza, który powrócił z wakacji spędzonych w Europie i wkrótce potem wystąpiły u niego ból głowy i gardła oraz gorączka. Test wykazał zakażenie koronawirusem.

Diagnostykę zakażeń koronawirusem koordynuje w Dakarze Instytut Pasteura (dyrektorem jest dr Amadou Alpha Sall) oraz Szpital Uniwersytecki w dzielnicy Fann (koordynatorem ds. COVID-19 jest dr Khardiata Diallo). W wywiadzie z dr Amadou Alpha Sall (https://www.youtube.com/watch?v=LqkXTIE8NtY) padają dwa ważne stwierdzenia:

W walce z koronawiruem musieliśmy uwzględnić lokalną specyfikę.
Jesteśmy silniejsi, gdy wszyscy jesteśmy razem, zjednoczeni w walce przeciwko koronawirusowi.

Instytut Pasteura400

Instytut Pasteura w Dakarze

Dr Amadu Alpha Sall jest doświadczonym lekarzem w zakresie chorób zakaźnych. Lista 167 publikacji naukowych, których jest współautorem, jest dostępna pod adresem https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?sort=pubdate&size=200&term=Sall+AA&cauthor_id=33038947. Najnowsza publikacja dotycząca COVID-19, której dr Sall jest współautorem, została opublikowana 8 października 2020 na łamach „The Lancet”. Współautorzy tej publikacji reprezentują między innymi takie prestiżowe ośrodki zajmujące się leczeniem chorób zakaźnych jak London School of Hygiene & Tropical Medicine, National Institute of Allergy and Infectious Diseases, Bethesda czy Robert Koch Institute w Berlinie.

Dr Khardiata Diallo należała do zespołu leczącego gorączkę krwotoczną Ebola w Senegalu podczas wybuchu epidemii w Afryce Zachodniej w 2014 r., a także epidemie cholery w ciągu ostatnich 15 lat, wiedziała, że trzeba działać szybko, aby opanować obecną pandemię.

Pomoc merytoryczną w walce z koronawirusem z Instytutu Pasteura otrzymały także inne kraje afrykańskie, w których przeprowadzono szkolenie na temat testów. W rezultacie do kwietnia 2020 r. 43 kraje na kontynencie afrykańskim były w stanie skutecznie diagnozować COVID-19. W Senegalu testy dla osób z objawami są bezpłatne, a wyniki wydawane są w ciągu ośmiu godzin.

W Senegalu na początku pandemii zastosowano jeszcze jedno unikatowe rozwiązanie – osoby, które musiały odbyć kwarantannę, były kierowane do hoteli. Państwo przejęło te obiekty na czas pierwszego okresu pandemii, aby móc skutecznie izolować osoby tego wymagające.

Daan Corona, czyli pokonajmy koronawirusa

W kraju, w którym połowa ludności jest analfabetami, trzeba było sięgnąć do nietypowych środków przekazu w walce z koronawirusem. Jednym z nich jest sztuka uliczna. Nie tylko w miastach Senegalu, ale w całej Afryce artyści graffiti malują obrazy mające edukować społeczeństwo w kwestiach społecznych i zdrowotnych. Na przykład podczas epidemii gorączki krwotocznej Ebola w Afryce Zachodniej artyści malowali murale, aby poinformować ludzi o śmiertelnych skutkach zakażenia wirusem. Podczas gdy w Europie graffiti jest często postrzegane jako wandalizm i uznawane za czyn nielegalny, w Senegalu graffiti nigdy nie było zakazane i jest postrzegane jako sztuka. Podejmowane są takie tematy jak nielegalna imigracja, zdrowie, środowisko naturalne czy szacunek dla osób starszych.

Artyści graffiti postanowili dotrzeć do jak największej liczby osób, tworząc murale ilustrujące właściwe praktyki higieniczne i zachęcające do pozostawania w domu w nocy i przestrzegania godziny policyjnej. Są np. obrazy przedstawiające ludzi myjących ręce wodą z mydłem i kichających w łokcie. Czasami obrazom towarzyszą takie hasła jak „Took Len Sen Keur” (Zostań w domu), „Xeex Corona” (Walka z koroną) lub numer telefonu alarmowego. Prace wykonywane są zazwyczaj na ścianach w miejscach publicznych, przez które przechodzi wiele osób: przy skrzyżowaniach drogowych, szpitalach, szkołach. Fundacja Dapper, zajmująca się promocją sztuki afrykańskiej, wydała publikację, w której zaprezentowano edukacyjne murale: https://www.dapper.fr/wp-content/uploads/2020/05/dapper-graffiti-2020-version-ordinateurs-tablettes.pdf?fbclid=IwAR16vgix59GASeaqwt_8ecGWDphQzCeoUWkMI5jfVZrP_uK35Gq1fjqC8fs.

Lekarzy w walce z COVID-19 w Senegalu wspierają także muzycy i piosenkarze. W kwietniu 2020 wydano album muzyczny Daan Corona, co w lokalnym języku Wolof oznacza „Klęska koornaworusa”. Słynny senegalski muzyk Youssou Ndour wzywa ludzi do pozostania w domu i mycia rąk, https://www.youtube.com/watch?v=qwT19-up78M. Ukazał się także re-make tego utworu w wykonaniu młodych senegalskich artystów, https://www.youtube.com/watch?v=6D1y3mQtxyA oraz powstały inne utwory na temat walki z koronawirusem, np. https://www.youtube.com/watch?v=wZfKS8HlSzM.

Polska pomoc

Polska wspiera Senegal w walce z koronawirusem w ramach globalnego programu Polska pomoc (https://www.gov.pl/web/polskapomoc).

W Dakarze realizowany jest program Wsparcie zapobiegania zachorowaniom na Covid-19 w Thies, w dzielnicy Kaossara Fall: „1/3 wartości projektu przeznaczona została na zakup środków ochrony zdrowia pracowników przychodni, izby porodowej oraz pacjentów korzystających z obu ośrodków. Zakupione zostały m.in. bezdotykowe mobilne umywalnie, maski chirurgiczne, rękawiczki jednorazowe, przyłbice, żele dezynfekujące oraz środki czystości. Pozostałe 2/3 środków finansowych przeznaczone zostało na pakiety higieniczne dla mieszkańców dzielnicy.”

Szczegółowy opis pomocy jest dostępny pod adresem https://www.gov.pl/web/senegal/polska-pomoc-2020---wsparcie-zapobiegania-zachorowaniom-na-covid-19-w-thies?fbclid=IwAR3oIEQ1BfhcupVI2fUjGWdjxGDZMPkdw7DSoKcE0irju7ntHYwhaaD1nNg.

Podsumowanie

Przestrzeń publiczna współczesnego świata jest w dużej mierze opanowana przez narrację polityczną, kwitnącą dzięki internetowi i mediom społecznościowym. Przykład Senegalu pokazuje, że sukcesy w walce z koronawirusem odnosi nie ten, kto głośniej krzyczy w przestrzeni publicznej i ma więcej pieniędzy, lecz ten, kto potrafi skorzystać z wiedzy medycznej i psychologicznej aby wdrożyć ją skutecznie na skalę społeczną. W zwalczaniu pandemii niezbędna jest współpraca międzynarodowa i wzajemna pomoc.

Krystyna Knypl

Źródła ilustracji

1. https://fr.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal#/media/Fichier:Car_rapide.jpg

2. Fot. Katarzyna Kowalska

GdL 11_2020