Reklamy suplementów diety dla dzieci w czasopismach dla lekarzy

Krystyna Knypl

Współczesnemu człowiekowi dolegają na masową skalę dwie bardzo groźne choroby o podobnym przebiegu – nie odczuwa on objawów, nie męczą go dolegliwości, a destrukcja organizmu postępuje. Te dwie choroby to nadciśnienie tętnicze i chciwość.

Podstępny przebieg dwóch chorób cywilizacyjnych

Nadciśnienie tętnicze, na które choruje 30% dorosłych ludzi, niszczy narządy wewnętrzne i prowadzi do wylewów, zawałów i zgonów. Ma ono kod w ICD 10 określany jako I.10

Chciwość jest chorobą umysłu. Podobnie jak jej somatyczny analog, przebiega podstępnie i bezobjawowo. Niszczy systemy wewnętrznych wartości etycznych, zabija zdrowy rozsądek i poczucie wstydu. Nie ma swojego kodu w ICD 10, a mieć powinna.

Miejsca endemicznego występowania chciwości są różne. Jednym z terenów ogarniętych tą przypadłością jest rynek suplementów diety. Zjawisko stało się na tyle groźne, że 12 urzędów państwowych podjęło akcję przeciwko nierzetelnym reklamom suplementów diety.

Prezes UOKiK wystosował 23.10.2015 list do producentów i dystrybutorów (https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=11976), w którym czytamy między innymi:

… obserwujemy sygnały świadczące o niewystarczającym poziomie wiedzy konsumentów, farmaceutów i lekarzy w zakresie istoty tej kategorii produktów oraz zbyt małej wiedzy dotyczącej różnic między dostępnymi na rynku produktami, w szczególności między produktami leczniczymi dostępnymi bez recepty, a suplementami diety.

Autor listu zwraca uwagę, że:

Reklamy suplementów diety nie mogą zawierać treści, które:

- odwołują się do konieczności zaspokojenia przy ich użyciu podstawowych potrzeb człowieka – fizjologicznych, bezpieczeństwa, potrzeby afiliacji (np. potrzebę rodzica do zapewnienia dziecku bezpiecznego dzieciństwa i prawidłowych warunków rozwoju, także zabezpieczenia przed chorobami).

Przykładem tego, co zabronione prawem, jest reklama mleka NAN dla niemowląt zamieszczona w nr. 2/2016 czasopisma „Standardy Medyczne Pediatria” W treści reklamy czytamy:

Czy wiesz, że możesz skrócić czas płaczu niemowląt aż o 74%?

Przy znaku zapytania znajdujemy malutką jedynkę, co oznacza naukową pozycję piśmiennictwa medycznego, która ma dowodzić tej cudownej właściwości mleka NAN. Czytamy w dolnej partii reklamy, że to praca Lactobacillus reuteri DSM 17938 in Infantile Colic: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial Francesco Savino i wsp., opublikowana na łamach czasopisma „Pediatrics”, September 2010, volume 126 / issue 3.

Odszukujemy w internecie streszczenie tej pozycji piśmiennictwa i czytamy z wypiekami na twarzy:

Abstract

OBJECTIVE: To test the efficacy of Lactobacillus reuteri on infantile colic and to evaluate its relationship to the gut microbiota.

STUDY DESIGN: Fifty exclusively breastfed colicky infants, diagnosed according to modified Wessel’s criteria, were randomly assigned to receive either L reuteri DSM 17 938 (108 colony-forming units) or placebo daily for 21 days. Parental questionnaires monitored daily crying time and adverse effects. Stool samples were collected for microbiologic analysis.

RESULTS: Forty-six infants (L reuteri group: 25; placebo group: 21) completed the trial. Daily crying times in minutes/day (median [interquartile range]) were 370 (120) vs 300 (150) (P = .127) on day 0 and 35.0 (85) vs 90.0 (148) (P = .022) on day 21, in the L reuteri and placebo groups, respectively. Responders (50% reduction in crying time from baseline) were significantly higher in the L reuteri group versus placebo group on days 7 (20 vs 8; P = .006), 14 (24 vs 13; P = .007), and 21 (24 vs 15; P = .036). During the study, there was a significant increase in fecal lactobacilli (P = .002) and a reduction in fecal Escherichia coli and ammonia in the L reuteri group only (P = .001). There were no differences in weight gain, stooling frequency, or incidence of constipation or regurgitation between groups, and no adverse events related to the supplementation were observed.

CONCLUSION: L. reuteri DSM 17 938 at a dose of 108 colony-forming units per day in early breastfed infants improved symptoms of infantile colic and was well tolerated and safe. Gut microbiota changes induced by the probiotic could be involved in the observed clinical improvement.

Źródło: http://pediatrics.aappublications.org/content/126/3/e526

Zaintrygowani zauważamy, że owszem, czas płaczu niemowląt był krótszy – jednak nie o 74, lecz o 50% i dopiero po siedmiu lub więcej dniach od zaaplikowania L reuteri.

Czy podany L reuteri DSM 17 938 był jedynym i wyłącznym sprawcą skrócenia czasu trwania płaczu i objawów kolki jelitowej? Nie sądzę!

Czy wyniki obserwacji rodzicielskiej opartej na mierzeniu czasu płaczu 25 włoskich niemowląt można ekstrapolować na wszystkie polskie niemowlaki? Nie wydaje mi się!

„Standardy Medyczne Pediatria” to czasopismo przeznaczone dla lekarzy. Widzą oni w treści reklamy odnośniki do piśmiennictwa naukowego i wierzą w rzetelność jego cytowania, co więcej, nabierają przekonania, że informacje przekazywane w reklamie mają solidne uzasadnienie naukowe. Tymczasem tak nie jest.

Czy opublikowanie w czasopiśmie przeznaczonym dla lekarzy tak nierzetelnej reklamy da się zbyć formułką „Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie ponosi odpowiedzialności”? Czekamy także na odpowiedź reklamodawcy.

Krystyna Knypl