Światowy Dzień Nadciśnienia Płucnego

DSC09997mini

8 maja 2014 obchodziliśmy Światowy Dzień Nadciśnienia Płucnego. Z tej okazji w blisko 30 krajach świata zorganizowano kampanie edukacyjne, które miały pokazać, jak trudne jest życie osób z nadciśnieniem płucnym. Na organizowanych tego dnia spotkaniach znani sportowcy, aktorzy, osoby publiczne trenowały na rowerach stacjonarnych aż DO UTRATY TCHU. Osobom z nadciśnieniem płucnym to uczucie towarzyszy na każdym kroku – taki był główny przekaz edukacyjny.

Kto choruje na nadciśnienie płucne?

Chorzy na nadciśnienie płucne to głównie osoby młode, najczęściej między 30. a 50. rokiem życia. Kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni. Objawy choroby są niespecyficzne, w związku z tym często są mylone z astmą lub innymi schorzeniami układu oddechowego. Nadciśnienie płucne to choroba, która dotyka do 50 osób na milion mieszkańców. W Polsce na tę chorobę zapada rocznie od 38 do 70 osób, a średnia wieku pacjentów nie przekracza 35 lat. Ponad połowa nieleczonych pacjentów cierpiących na nadciśnienie płucne umiera w ciągu dwóch lat.

Przyczyny i rozpoznanie nadciśnienia płucnego

W wielu przypadkach nie wiadomo dlaczego dochodzi do zachorowania. Można wskazać niektóre uwarunkowania, który mogą prowadzić do rozwoju choroby. Są to czynniki genetyczne, choroby układowe tkanki łącznej, infekcja wirusem HIV, wrodzone wady serca oraz przewlekła choroba zatorowo-zakrzepowa.

We wczesnym stadium nadciśnienia płucnego objawy mogą być w ogóle niezauważalne. Symptomami naprowadzającymi na prawidłową diagnozę są: duszność, zmęczenie i osłabienie, dławicowe bóle w klatce piersiowej, suchy kaszel i chrypka, krwioplucie.

O nadciśnieniu płucnym mówimy, gdy średnie ciśnienie w tętnicy płucnej przekroczy w spoczynku 25 mmHg. Nadciśnienie płucne tętnicze to rzadka choroba, w której stopniowo podwyższa się opór naczyń płucnych dla przepływającej przez nie krwi. Ciśnienie krwi w tętnicy płucnej wzrasta wówczas znacznie powyżej wartości prawidłowych (czasem ponad 60 mmHg, podczas gdy u osób zdrowych przeważnie nie przekracza 20 mmHg), co prowadzi do ciężkiej niewydolności serca.

Skala NYHA

Do oceny zaawansowania choroby wykorzystywana jest skala NYHA, pierwotnie stworzona dla chorych z niewydolnością serca.

I– Nie ma ograniczenia aktywności fizycznej. Zwykła aktywność nie powoduje zmęczenia, duszności, kołatania serca.

II – Niewielkie ograniczenie aktywności fizycznej. Nie ma objawów w spoczynku. Towarzyszą wysiłkowi fizycznemu.

III – Znaczne ograniczenie aktywności fizycznej. Nawet najmniejszy wysiłek (mycie, ubieranie się) powoduje wystąpienie objawów. W spoczynku nie ma objawów.

IV – Niemożność wykonania jakiejkolwiek aktywności fizycznej bez wystąpienia objawów. Każda najmniejsza aktywność prowadzi do nasilenia dyskomfortu. Objawy występują także w spoczynku.

Ważna jest szczegółowa ocena

W ustaleniu planu postępowania terapeutycznego ważna jest szczegółowa ocena pacjenta z pierwotnym nadciśnieniem płucnym. Chociaż do rozwoju nadciśnienia płucnego mogą prowadzić mutacje genetyczne, choroby układowe tkanki łącznej, wrodzone wady serca czy przebyta zatorowość płucna, to ciężka postać choroby pojawia się najczęściej bez uchwytnej przyczyny – mówi prof. Adam Torbicki, kierownik Kliniki Krążenia Płucnego i Chorób Zakrzepowo-Zatorowych CMKP w Europejskim Centrum Zdrowia – Otwock. – Stwierdzenie lub podejrzenie nadciśnienia płucnego (zwykle na podstawie echokardiografii) powinno skutkować szczegółową oceną pacjenta, aby ustalić jego mechanizm. Niezwykle istotne jest natomiast jak najszybsze rozpoznanie tętniczego nadciśnienia płucnego oraz zidentyfikowanie chorych z jego zakrzepowo-zatorową postacią. Nie można wówczas zwlekać z odpowiednim leczeniem prowadzonym pod opieką zespołu posiadającego w tym zakresie odpowiednie doświadczenie.

Leczenie nadciśnienia płucnego

Wybór terapii uzależniony jest od wielu czynników: dostępności leczenia, stanu zaawansowania choroby oraz akceptacji przez chorego. Niestety żadna z dostępnych metod leczenia nie pozwala na pełne wyeliminowanie choroby. Obecnie w Polsce chorzy na nadciśnienie płucne mogą wziąć udział w Programie Terapeutycznym Narodowego Funduszu Zdrowia, który jest w całości refundowany. Niestety skorzystać z niego mogą jedynie pacjenci w klasie czynnościowej III i IV wg skali NYHA, czyli osoby z dużym zaawansowaniem choroby, wykazujące się znacznie ograniczoną aktywnością fizyczną, odczuwający dolegliwości w stanie spoczynku. Oznacza to, że osoby w początkowej fazie choroby nie mają możliwości refundacji leczenia, a co za tym idzie, płacą za leczenie same.

W niektórych przypadkach możliwe jest również leczenie zabiegowe. Postępowanie to obejmuje septostomię przedsionkową– zabieg polega na wytworzeniu otworu między prawym i lewym przedsionkiem serca, dzięki któremu część krwi z przeciążonej prawej części serca może przepłynąć do lewego przedsionka. Zabiegowi temu mogą się poddać pacjenci sklasyfikowani w III i IV klasie skali NYHA, a także pacjenci oczekujący na przeszczep płuc. Możliwa jest transplantacja jednego płuca, obu płuc, płuc i serca –zabiegowi poddawani są pacjenci sklasyfikowani w III i IV klasie skali NYHA.

Oprac. Krystyna Knypl

Źródło: materiały prasowe

Przydatne adresy: www.phaeurope.org, www.phapolska.org

Fot. Krystyna Knypl