Wspominając moją pracę w Poradni dla Kombatantów CSK AM w Warszawie
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: ROOT
- Kategoria: Artykuły redaktor naczelnej
- Opublikowano: wtorek, 22.08.2023, 20:38
- Odsłony: 948
Krystyna Knypl
Tempo zmian we współczesnym świecie jest tak duże, że aby nadążyć z realizacją naszego hasła #swiat_sie_zmienia_pisz_wspomnienia i uchronić od zapomnienia dawną, ale niezbyt odległą przeszłość, konieczny jest tryb wspomnień ciągły. Każdy dzień przynosi nowe szczegóły, a przeszukiwanie zasobów internetu pozwala scalać porozrzucane fragmenty.
Pracując przed laty w Poradni dla Kombatantów przy SP CSK nr 1 w Warszawie ( kierowanej prze dr Adama Garlickiego) miałam zaszczyt poznać osobiście wielu szlachetnych, zacnych, wytrwałych i bohaterskich ludzi.
Jednym z fragmentów wywiadu lekarskiego w historii choroby Poradni dla Kombatantów były informacje o przeszłości wojennej i dzięki temu mogłam poznać koleje losu moich pacjentów.
Uprawnienia do leczenia się w Poradni dla Kombatantów mieli żołnierze różnych formacji wojskowych, zesłańcy syberyjscy oraz osoby ze Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce. W tych już odległych czasach relacje między lekarzami i pacjentami były nie tylko profesjonalne, ale także przyjazne. Z zainteresowaniem słuchałam nie tylko relacji o dolegliwościach moich pacjentów, ale także o ich kolejach losów w czasie wojny. Z czasem można było zauważyć pewne wspólne cechy narracji dla poszczególnych grup kombatanckich. Pacjenci o przeszłości wojskowej relacjonowali swoje losy w duchu bojowym i bohaterskim.
Zesłańcy na Syberię
Syberia była miejscem zesłania Polaków na przestrzeni wielu wieków, zarówno w czasach carskich, jak i współczesnych. Głód, zimno oraz praca ponad siły były codziennymi towarzyszami zesłańców
W opowieściach Sybiraków dominował lęk oraz nieufność wobec ludzi. Jeden z pacjentów, profesor Politechniki Warszawskiej, opowiadał mi, że od czasu zesłania odczuwa lęk przed podejściem do nieznanej grupy ludzi. W jego pamięci grupa ludzi kojarzyła się z zagrożeniem.
17 września obchodzimy Dzień Sybiraka. Historię ponad 200 letnich zesłań Polaków na Syberią pięknie odzwierciedla wiersz Marsz Sybiraków https://www.kresyfamily.com/sybirak-march-poem.html
Barak, w którym kwaterowano zesłańców na Syberię (źródło: Wikipedia)
Więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych
Leczyłam także pacjentów, którzy w czasie wojny byli więźniami niemieckich obozów koncentracyjnych. Ponieważ mój ojciec, Józef Łapiński, był więźniem obozów w Sachsenhausen i Oranienburgu, mogłam dzielić się z pacjentami relacjami usłyszanymi w domu (http://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wybrane-artykuly/861-o-moim-ojcu-jozefie-lapinskim).
Relacje osób, które przeżyły Holokaust cechowała depresyjna narracja, wycofanie. Dopiero na kolejnych wizytach opowieści stawały się bardziej szczegółowe. Pamiętam jedną z pacjentek, którą rodzice oddali do polskiej rodziny, aby mogła przetrwać czas wojny i okupacji niemieckiej.
Wielu pacjentów, którzy przeżyli niemieckie obozy koncentracyjne, cierpiało na trwający przez całe życie lęk przed doznaniem głodu, objawiający się potrzebą posiadania przy sobie chociażby najmniejszej porcji jedzenia, na przykład w postaci kanapki z chleba zawsze zabieranej przy wyjściu z domu.
Inny pacjent, urodzony na Syberii w rodzinie zesłańców, pewnego razu powiedział pamiętne słowa: „Wie pani, jedliśmy z głodu ziemię z kretowisk w czasie zesłania na Syberię...”.
Kretowiska
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kretowisko
Dzieci Holokaustu
Stowarzyszenie „Dzieci Holocaustu” w Polsce (https://pl.wikipedia.org/wiki/Stowarzyszenie_Dzieci_Holocaustu) zebrało opowieści z czasów wojny i okupacji w wydaniu książkowym. Otrzymałam od mojej pacjentki egzemplarz książki Dzieci holocaustu mówią z dedykacją. Książka pozostaje do dziś cenną pamiątką w dziale książek z autografem mojej domowej biblioteki.
Wspomnienia "Dzieci Holocaustu mówią"
Żołnierze różnych formacji
Polacy walczyli z niemieckim okupantem na wielu polach bitewnych Polski, Francji, Wielkiej Brytanii oraz innych krajów.
Przygotowując artykuł "Każda miniona chwila staje się wspomnieniem" (https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/medycyna-oparta-na-wspomnieniach/1250-kazda-miniona-chwila-staje-s
ie-wspomnieniem) odkryłam, że kilkoro starszych koleżanek i kolegów lekarzy od których uczyłam się medycyny oraz konsultowałam moich pacjentów także brało udział w Powstaniu Warszawskim. Wymienię tu doc.Marię Waśniewską, dr Andrzeja Czernika, prof. Bertolda Kassura.
Moi pacjenci dzielili się za mną nie tylko aktualnymi informacjami o stanie zdrowia, ale także wspomnieniami oraz napisanymi książkami na ten temat.
O lekarzach, którzy brali udział w Powstaniu warszawskim, więcej pod linkiem https://lekarzepowstania.pl/medycy-powstania/a-c/
Uczestnik Powstania Warszawskiego
Przed laty w Muzeum Powstania warszawskiego zorganizowano w ogrodzie otaczającym budynek wystawę fotografii. Kompozycja na fotografii klęczącego Powstańca z różą w muzealnym ogrodzie tworzą niepowtarzalny klimat.
Wszystkich pacjentów, którzy podzielili się ze mną swoimi niepokojami, lękami oraz tragicznymi wspomnieniami przeżyć z okresu wojny i okupacji niemieckiej, zachowuję w trwałej lekarskiej pamięci, dziękując im za obdarzenie mnie zaufaniem i powierzenie relacji o swoich losach z czasów wojny, zesłania, okupacji oraz pobytów w niemieckich obozach koncentracyjnych. Byłam i jestem z nimi.
Krystyna Knypl
GdL 8/2023