Ciekawą formą ćwiczeń z przedmiotów klinicznych były internaty, podczas których przez 24 godziny / 7 dni mieszkaliśmy w szpitalu i uczyliśmy się medycyny. Mieliśmy internat z chirurgii w I Klinice Chirurgii, z ginekologii w II Klinice Ginekologii i Położnictwa na Karowej 2a oraz z rehabilitacji w Klinice Rehabilitacji w Konstancinie. Internat z chirurgii pozostaje w mojej pamięci między innymi dlatego, że podczas naszego pobytu odbył się jeden z pierwszych w Polsce przeszczepów nerki.
Wspomnienia odmładzają i wzruszają, są dostępne o każdej porze, nic nie kosztują, nie wymagają zakładania maseczki ani fizelinowego fartucha – słowem jest to idealne zajęcie na czas pandemii. Mają też jeszcze jedną ciekawą cechę – nikt nas nie może wyręczyć w ich snuciu. Autorskie, jedyne, niepowtarzalne wspomnienia są podarunkiem dla naszych rodzin, przyjaciół oraz młodszych pokoleń lekarzy. W epoce nadprodukcji i nadmiaru przedmiotów odróżniają się swoim wyjątkowym charakterem.
Jeszcze do początku XX wieku w wielu zgromadzeniach zakonnych istniał podział na chóry, przy czym członkowie pierwszego pochodzili zazwyczaj z bardziej znakomitych rodów, byli lepiej wykształceni i przez to stanowili swoistą „śmietankę” w zgromadzeniu. Ta grupa osób z reguły nie wykonywała cięższych prac fizycznych, mogąc swój czas poświęcać modlitwie i poszerzaniu wiedzy. Reprezentantom drugiego chóru na modlitwę mogło nieraz czasu brakować, bo praktycznie cały dzień zajmowało im wykonywanie żmudnych prac gospodarczych, np. w kuchni, pralni, ogrodzie czy w polu. W środowisku lekarskim istniał i nadal istnieje analogiczny podział na klinicystów – nieraz nawet bardziej naukowców i na znacznie od nich liczniejszą grupę lekarzy praktyków, do których codziennie trafiają rzesze tych naprawdę i tych potencjalnie chorych.
W początkach mojej pracy lekarskiej miałam kilkutygodniowy staż w pracowni biochemicznej, podczas którego pracowałam nad wdrożeniem oznaczania stężenia ksylokainy we krwi. Ksylokaina była wówczas lekiem szeroko stosowanym w terapii komorowych zaburzeń rytmu serca. Po wypełnieniu obowiązków lekarskich na oddziale przechodziłam do pracowni biochemicznej. W razie problemów miałam zwracać się o pomoc do kierownika pracowni biochemicznej, którym była prof. Małgorzata Ciświcka-Sznajderman.
W promieniach styczniowego słońca jaśniał kolejny dzień pandemicznej zimy. Matylda Przekora była przekonana, że okrzepła w roli dziennikarza medycznego i nie grozi jej powrót do lekarskiej przeszłości, gdy nieoczekiwanie okazało się, że jest jednak zapotrzebowanie na jej doświadczenie lekarskie.
Dr Andrzej Chaciński ukończył Wydział Lekarski Akademii Medycznej w Warszawie w 1974 roku. Specjalizację I stopnia z ginekologii i położnictwa uzyskał w 1978 roku, specjalizację II stopnia w 1981 roku, a tytuł doktora nauk medycznych w 1983 r. na podstawie rozprawy Hamowanie czynności skurczowej macicy w zagrażających porodach niewczesnych i przedwczesnych przy użyciu leków beta-mimetycznych. Pracował w Klinice Ginekologii i Położnictwa Akademii Medycznej w Warszawie przy placu Starynkiewicza.
Mój dyplom lekarza ma 50+ lat. Na kolejnych etapach pracy zawodowej zdobywałam różne umiejętności. Poza chorobami wewnętrznymi, kardiologią i hipertensjologią interesuję się zdrowiem publicznym oraz chorobami zakaźnymi.
Znakomita większość pacjentów ma nadciśnienie tętnicze pierwotne, jednak u około 10% z nich przyczyną nadciśnienia jest choroba nerek, tętnic nerkowych lub gruczołów dokrewnych. Diagnostyka nadciśnienia związanego z nadmierną produkcją hormonów bywa poważnym wyzwaniem dla lekarza.
Najwybitniejszy współczesny hipertensjolog był wnukiem rabina z Polski
Krystyna Knypl
W historii rozwoju kardiologii oraz hipertensjologii spotykamy wiele osób, które swą karierę zawodową realizowały w Stanach Zjednoczonych, ale wywodziły się z rodzin związanych z Polską. Przykładem może być prof. Norman Mayer Kaplan (1931-2020), autor znakomitego i ponadczasowego podręcznika Kaplan’s Clinical Hypertension, który przetłumaczono na 10 języków, w tym polski1.
Kongresy Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, publikacje, refleksje
Krystyna Knypl
Kardiologia jest dziś rozległą i dynamicznie rozwijającą się specjalizacją i można by sądzić, że zawsze tak było. Warto jednak przypomnieć, że kardiologia to młodsza siostra interny. Zrobiła wielką karierę na całym świecie i zdecydowanie zdystansowała najstarszą przedstawicielkę specjalizacji lekarskich.
Zakończony 1 września 2020 roku kongres European Society of Cardiology przejdzie do historii z wielu powodów. Był to pierwszy kongres wyłącznie on-line, dostępny dla członków towarzystwa bezpłatnie, który zgromadził rekordową liczbę uczestników z całego świata.
Życiorysy osób z pokolenia moich nauczycieli medycyny są kartami historii, na których ciągle odkrywamy dotychczas nieznane fakty. Poszukiwania bliższych danych o kolejach losu profesora Marka Sznajderman pozwoliły mi dostrzec, że łączą nas nie tylko wspólnie spędzone chwile w Państwowym Szpitalu Klinicznym nr 1 przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie, ale także coś bardzo unikatowego, a mianowicie zbieżność wojennych losów mojego ojca i profesora – obaj byli więźniami obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Choć w rodzinnych rozmowach nieczęsto powracali do tego okresu swojego życia, to jesteśmy zobowiązani do pamiętania o ich przeżyciach oraz cierpieniach i przekazywania świadectwa następnym pokoleniom.
Tempo zmian we współczesnym świecie jest tak duże, że aby nadążyć z realizacją naszego hasła #swiat_sie_zmienia_pisz_wspomnienia i uchronić od zapomnienia dawną, ale niezbyt odległą przeszłość, włączamy tryb wspomnień ciągły. Każdy dzień przynosi nowe szczegóły, a przeszukiwanie zasobów internetu pozwala scalać porozrzucane fragmenty.
Talent lekarski, poczucie humoru, a przede wszystkim życzliwość i pomocna postawa wobec innych ludzi to cechy, które zawsze będą mi się kojarzyły z dr Zuzanną Kowalską-Majewską. Nasze drogi lekarskiej zbiegły się pod często wspominanym nie tylko na łamach „Gazety dla Lekarzy”, ale także w koleżeńskich rozmowach, adresem Nowogrodzka 59 w Warszawie. Wspólne dyżury, rozmowy, spotkania koleżeńskie, wydarzenia w naszym życiu osobistym – śluby i narodziny dzieci to był nasz ówczesny świat.
Prof. Zofia Żukowska (1949-2012) pozostaje w mojej pamięci w dwóch barwnych wspomnieniach, z których pierwsze związane jest z naszą wspólną pracą w Państwowym Szpitalu Klinicznym nr 1 przy ulicy Nowogrodzkiej 59 w Warszawie, a drugie z jej przyjazdem do kraju po kilku latach pobytu w Stanach Zjednoczonych. Dwa światy i dwa różne klimaty.
Kolejnym mistrzem w medycynie spotkanym podczas mojej pracy w Państwowym Szpitalu Klinicznym nr 1 przy ulicy Nowogrodzkiej 59 w Warszawie jest prof. Stanisław Filipecki (1927-2007). Podobnie jak innych osób wspominanych na naszych łamach los profesora był tragicznie naznaczony przez II wojnę światową. Stracił ojca w Powstaniu Warszawskim.
Stolicą współczesnej hipertensjologii jest Mediolan – miasto uniwersyteckie na północy Włoch, o wielowiekowej tradycji, szczycące się wspaniałymi zabytkami architektury oraz malarstwa, a także słynną operą La Scala. Mediolan jest od wielu wieków miastem artystycznych i intelektualnych wyzwań, nic więc dziwnego, że tam właśnie powstało w 1983 roku European Society of Hypertension (ESH).
Sięgając po stare publikacje medyczne oraz wspomnienia, zawsze cieszę się, że są dostępne, bo dzięki nim można odtworzyć to, co minęło bezpowrotnie. Współczesne czasy, wprawdzie bez cenzury, charakteryzuje specyficzna selekcja – bibliografia medyczna zbyt często odzwierciedla relacje de facto biznesowe (ubrane w szatki nauki lub edukacji), a nie koleżeńskie. A przecież poza biznesem jest jeszcze w życiu każdego z nas miejsce na przyjaźń, wdzięczność, serdeczną pamięć, życzliwość. I taki właśnie jest klucz moich wspomnień.
Praktyka lekarska w Warszawie, Oranie i Nowym Jorku to droga, którą przebył w swym życiu zawodowym dr hab. Jacek J. Preibisz (1933-2016). Na warszawskim odcinku tej drogi miałam okazję współpracować z nim zarówno w Państwowym Szpitalu nr 1 przy ulicy Nowogrodzkiej 59, jak i w Poradni Zakładowej Hoteli „Orbis” Europejski-Bristol-Victoria.
Dr hab. n. med. Jacek Preibisz
Zapamiętałam go jako życzliwego starszego kolegę, potrafiącego służyć dobrą radą i dzielić się życiowym doświadczeniem w różnych sytuacjach, także tych trudnych dla wszystkich.
Kontynuując przywilej wieku dojrzałego, jakim jest wspominanie czasów minionych, dzisiejszy felieton dedykuję prof. Joli Chodakowskiej, którą miałam zaszczyt i przyjemność spotkać w początkach mojej drogi zawodowej.
Praca nad książką Zaczęło się w Zakopanem opisującą dzieje mojej rodziny jest źródłem wspomnień i refleksji. Poszukiwania w zasobach internetowych pozwalają na odkrywanie nowych informacji i pokazują szersze konteksty czasów minionych.
Pisanie wspomnień jest miłym przywilejem wieku dojrzałego
Krystyna Knypl
Tym razem wracam do początków mojej drogi zawodowej, na której miałam zaszczyt spotkać profesora Henryka Chlebusa. Był on życzliwym i oddanym opiekunem młodych lekarzy rozpoczynających swoją karierę na ścieżkach zawodowych i naukowych.
W latach 90. pracowałam w Poradni dla Kombatantów, która służyła pomocą osobom z różnych środowisk, które przeżyły II wojnę światową. Jednym z fragmentów wywiadu lekarskiego były informacje o przeszłości wojennej i dzięki temu mogłam poznać koleje losu moich pacjentów.
Historia, tradycja, pamięć o przeszłości – to ważne składowe naszej tożsamości, o których często zapominamy w pogoni za... no właśnie, za czym? Przejmujemy się błahymi sprawami podsuwanymi przez codzienność, a tymczasem ważne sprawy, jakimi są nasze dzieje i tożsamość, umykają z pamięci. Młode pokolenie często nie rozumie pojęć, zdarzeń jakie miały miejsce kilkadziesiąt lat temu. Szczególnie ważne jest zachowanie w naszej pamięci i przekazywanie następnym pokoleniom informacji o czasach II wojny światowej, o dramacie pokolenia naszych dziadków i rodziców. W wielu domach są dokumenty, fotografie, opisy cierpień, jakich doznawali więźniowie niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych. W moim domowym archiwum odnalazłam kilka dokumentów o moich rodzicach.
Raporty i nieformalne związki są teraz na czasie. Moje relacje z hipertensjologią mają charakter luźnego związku pełnego gorących uczuć, odejść i niespodziewanych powrotów… samo życie! Współczesna hipertensjologia za matką ma internę, za ojca postęp wiedzy, a za starszą siostrę kardiologię. Matka interna nie każdemu dała szansę zostania kardiologiem, nawet gdy się o nią ubiegał, to słyszał w odpowiedzi, że jego znakomite miejsce pracy nie wymaga posiadania specjalizacji z kardiologii. Nie pozostawało nic innego, jak słuchać frazy byłem u internisty, który skierował mnie do specjalisty i czekać na lepsze czasy, które po latach nadeszły. Spójrzmy na zagadnienie w historycznej perspektywie.
Złoty Dyplom Lekarza – minęło 50 lat od ukończenia przeze mnie studiów na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. Wykruszone drobinki złota na granatowej płóciennej okładce przypominają o upływie czasu. Także orzeł bez korony mówi, że karierę zawodową rozpoczynałam w zupełnie innej epoce, można nawet powiedzieć, że w pewnym sensie w innym kraju.
Mediolan z widokiem na Duomo
Krystyna Knypl
