Naczelna Izba Lekarska przygotowuje zmiany w Kodeksie Etyki Lekarskiej

Krystyna Knypl

Na stronie internetowej Naczelnej Izby Lekarskiej w dniu 1/06/2023 r. ukazał się 16 stronicowy tekst "Omówienie wybranych artykułów kodeksu etyki lekarskiej", który jest dostępny pod linkiem.

https://nil.org.pl/aktualnosci/8084-omowienie-wybranych-artykulow-kodeksu-etyki-lekarskiej

Tekst nie jest sformatowany zgodnie z zasadami publikacji - nie ma tytułu ani też nazwisk autorów, jednak miejsce publikacji czyli strona internetowa Naczelnej Izby Lekarskiej sugeruję, że to NIL - a dokładniej określając Komisja Etyki  jest autorką (?), inicjatorką (?) proponowanych.

Są dwie najważniejsze propozycje  - dotyczą one opisu jaką wiedzą powinien posługiwać się lekarz - "współczesną" jako to definiuje dotychczasowy KEL czy" aktualną" jak to jest w tekście proponowanych zmian oraz czy terapia stanów ciężkich, zwiastujących koniec życia pacjenta powinna być określana mianem "uporczywej" jak to definiowano  dotychczas  czy  "daremnej" jak to nazwane jest w nowym projekcie KEL.

Uporczywość sugeruje potrzebę kontynuacji, daremność pozwala na jej zaprzestanie.

Nowa wersja informuje, że cyt. W stanach terminalnych lekarz nie ma obowiązku podejmowania i prowadzenia reanimacji. Nie powinien też kontynuować terapii daremnej.

W tekście proponowanych zmian czytamy: cyt. Podejmowanie lub kontynuacja reanimacji w takich okolicznościach oznaczałyby postępowanie nieuzasadnione aktualną wiedzą medyczną oraz potencjalnie wystawianie pacjenta na nieuzasadnione cierpienie. 

Ważne fragmenty z dokumentu

(...) istnieje też ryzyko, że wdrożone już postępowanie medyczne może się stać daremne. Tak określa się działania medyczne, których podjęcie było uzasadnione oceną stanu pacjenta oraz z punktu widzenia
aktualnej wiedzy medycznej (ich wdrożenie było uzasadnione), a które w toku opieki nad pacjentem okazały się nieskuteczne i nie przynoszą choremu korzyści. Kontynuacja takich działań może ponadto być źródłem cierpienia dla pacjenta lub jego bliskich.

(...) Obok pojęcia daremności w komentarzach etycznych pojawia się zbliżone pojęcie uporczywości. Za terapię uporczywą uważa się „stosowanie procedur medycznych w celu podtrzymywania funkcji życiowych u nieuleczalnie chorego, które przedłuża jego umieranie, wiążąc się z nadmiernym cierpieniem lub naruszeniem godności pacjenta.

(...) Ograniczenie terapii daremnej może przybrać formę niepodjęcia (czyli niewdrażania
leczenia lub niezwiększania intensywności leczenia już wdrożonego) lub formę odstąpienia
od
kontynuowania metody już wdrożonej.

(...) Wstępna decyzja dotycząca ograniczenia terapii powinna zostać podjęta nie tylko zgodnie z dobrą praktyką kliniczną i aktualną wiedzą medyczną, ale także z uwzględnieniem wartości i preferencji chorego. Jeśli lekarz opiekujący się chorym wcześniej nie rozmawiał z nim o jego priorytetach, to w sytuacji braku kontaktu logicznego z pacjentem źródłem takich informacji są zwykle jego bliscy. Stąd bardzo istotne jest odpowiednio przeprowadzone spotkanie zespołu terapeutycznego z rodziną chorego lub innymi osobami uznanymi przez niego za bliskie, z
wyjątkiem sytuacji, gdy chory wcześniej wyraźnie taką opcję wykluczył.

(...) Ze względu na zmiany w wiedzy i technologiach medycznych niezbędne jest uwzględnianie w procesie
decyzyjnym aktualnych rekomendacji odpowiednich towarzystw medycznych. W sytuacjach szczególnie trudnych lub gdy zespołowi terapeutycznemu trudno jest wypracować wspólne stanowisko wskazane jest skorzystanie z klinicznej konsultacji etycznej
.

Dr n. med. Krystyna Knypl

GdL 6/2023