Gdy Bad Pharma Cię naciska, przyjrzyj się naciskom z bliska

Krystyna Knypl

W środowisku lekarskim rozpoczęła się dyskusja na temat planowanych zmian w Kodeksie Etyki Lekarskiej. Jednym z dyskutowanych aspektów jest kwestia: jaką wiedzą powinien posługiwać się lekarz w swojej codziennej praktyce? Wiedzy najróżniejszych odmian dziś na świecie dostatek, dostępność do tych zasobów szybka, łatwa i bywa, że także przyjemna. Komu więc ufać? Co wybrać? Oto jest pytanie nie tylko na śniadanie, ale na wszystkie pory dnia i nocy. Dyżury lekarskie są całodobowe i tak samo posługiwanie się wiedzą przez lekarza w swojej pracy.

Zawód lekarza, w każdym aspekcie - klinicznym, edukacyjnym i badawczym - został poddany głębokiemu wpływowi przemysłu farmaceutycznego i branży urządzeń medycznych. Stało się tak, ponieważ lekarze na to pozwolili i nadszedł czas, aby z tym skończyć - napisali 2018 r. na łamach JAMA  C. Deangelis i P.B. w artykule "Fontanarosa zatytułowany Impugning the Integrity of Medical Science: The Adverse Effects of Industry Influence" 

Od czasu opublikowania upłynęło 15 lat i niestety problem niestosownych wpływów branży Bad Pharma nie zniknął, a wręcz przeciwnie nasilił się w znacznym stopniu. Jaka jest ranga czasopisma, które opublikowało tak odważne stanowisko? JAMA czyli Journal of American Medical Association to recenzowane czasopismo amerykańskie, wydawane od 1883 roku, którego Impact Factor w 2021 roku wynosił 157,335 (https://en.wikipedia.org/wiki/JAMA).

Catherine Deangelis jest profesorem pediatrii (https://www.hopkinsmedicine.org/about/leadership/biographies/catherine-deangelis.html), o niezwykle ciekawym życiorysie oraz wybitnym dorobku naukowym. Była między innymi pierwszą kobietą na stanowisku redaktor naczelnej JAMA, siedmiokrotnie otrzymała tytuł doctor honoris causa. Jej niezwykle ciekawy życiorys jest pod linkiem (https://cfmedicine.nlm.nih.gov/physicians/biography_77.html ) .

Phil B. Fontanarosa jest profesorem intensywnej terapii (https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/408034) na Uniwersytecie Medycznym w Ohio. Jest on autorem wielu artykułów spośród których artykuł opublikowany w 2019 roku (wraz z H. Bauhnerem) ma przyciągający uwagę tytuł The Challenges of Sharing Data in an Era of Politicized Science (https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2756117 ) który tłumaczymy jako wyzwania związane z udostępnianiem danych w erze upolitycznionej nauk. W artykule autorzy cytują  wypowiedź szefa Amerykańskiej Agencji Ochrony Środowiska  Andrew Wheelera:

"Dobra nauka to nauka, która może być odtworzona i niezależnie zweryfikowana, nauka, która może wytrzymać kontrolę. Dlatego też dążymy do tego, aby nauka wspierająca decyzje agencji była przejrzysta i dostępna do oceny przez opinię publiczną i zainteresowane strony".

Podkreślmy bardzo ważny fragment tej wypowiedzi - dostępność nauki do oceny przez opinię publiczną. Nie tylko szeregowi czytelnicy mają prawo do oceny treści, ale także, a może przede wszystkim profesjonaliści. Jaki procent zaoferowanej wiedzy do publicznego nagłośnienia znajduje akceptację recenzentów.  P.B. Fontanaroa i wsp. podają, że w 2020 roku do redakcji JAMA nadesłano ponad 21 tysięcy artykułów, z których niewielki tylko odsetek został zaakceptowany do publikacji.

 Źródło: https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2778133?resultClick=1

W medycynie oraz w innych dziedzinach  życia warto uczyć się od mądrych, doświadczonych oraz potrafiących krytycznie myśleć. Życzę naszej medycynie oraz wydawnictwom medycznym(*), a w szczególności polskiej pediatrii oraz intensywnej terapii takich wybitnych, wielkich i prawdziwych autorytetów jak prof. Catherine Deangelis oraz prof. P.B. Fontanarosa. To najznakomitsze wzory do naśladowania.

(*) Odpowiedzi na pytanie co autorka ma na myśli i do  jakich wydarzeń nawiązuje nie będą udzielane. Dlaczego? Ponieważ myśl ludzka jest wolna i zawsze taką będzie.

Dr n. med. Krystyna Knypl

redaktor naczelna & wydawca

Gazety dla Lekarzy

GdL 6/2023

P.S. O kaczce dziennikarskiej więcej pod linkiem

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/869-kaczka-dziennikarska