Oponiaki - obraz kliniczny oraz długoterminowa obserwacja

Krystyna Knypl

Oponiak, nazywany również  guzem opon mózgowo-rdzeniowych, jest zwykle wolno rosnącym nowotworem, który rozwija się z różnych elementów mózgu. Mogą nimi być komórki opony pajęczej, opona twarda, ziarnistości pajęczynówki, opona miękka lub okołonaczyniowa tkanka łączna.

Objawy guza zależą od lokalizacji i występują w wyniku ucisku guza na pobliską tkankę. Wiele przypadków przebiega bezobjawowo. Najczęściej występującymi objawami są drgawki, zaburzenia pamięci, problemy z mówieniem, problemy z widzeniem, jednostronne osłabienie siły mięśniowej kończyn, utrata kontroli nad pęcherzem moczowym. Oponiaki zostały opisane już w 1614 roku przez Felixa Platera. Oponiaki stanowią około 30% wszystkich guzów mózgu.Według Krajowego Rejestru Nowotworów w Polsce notuje się rocznie około 2800 pierwotnych złośliwych nowotworów mózgu (https://www.zwrotnikraka.pl/przyczyny-rodzaje-guzow-mozgu/)

Lekarz ktory opisal oponiaki

Thomas Platter Jr., szwajcarski lekarz  który jako pierwszy opisał oponiaka

https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Platter_the_Younger

Czynniki ryzyka wystąpienia oponiaka to narażenie na promieniowanie jonizujące, takie jak podczas radioterapii, dodatni wywiad rodzinny i nerwiakowłókniakowatość typu 2. Oponiaki mogą tworzyć się z wielu różnych typów komórek układu nerwowego. Diagnoza jest zwykle przeprowadzana za pomocą obrazowania radiologicznego.

Stosowane jest leczenie przypadków, w których występują objawy, można wyleczyć chirurgicznie.[1] Po całkowitym usunięciu mniej niż 20% nawraca. Jeśli operacja nie jest możliwa lub nie można usunąć całego guza, pomocna może być radiochirurgia. Chemioterapia nie okazała się przydatna. Niewielki odsetek rośnie szybko i wiąże się z gorszymi wynikami.

Objawy kliniczne oponiaków

Do objawy oponiaków należą: bóle głowy, zawroty głowy, zmiany zachowania lub osobowości, problemy z pamięcią, zaburzenia świadomości o różnym stopniu nasilenia (mogą być krótkotrwałe i przejściowe) nudności i wymioty, zmiany w widzeniu, takie jak podwójne widzenie, niewyraźne widzenie lub utrata wzroku, utrata słuchu, drgawki, wzmożone odruchy nerwowe, osłabienie mięśni lub niedowład w niektórych obszarach ciała.

Wyróżnia się trzy typy / stopnie oponiaków

1. Stopień I lub oponiak typowy: Jest to łagodny oponiak, który rośnie powoli. Guzy te stanowią około 80% przypadków.
2. Stopień II lub oponiak nietypowy: Jest to nienowotworowy oponiak, który rośnie szybciej i może być bardziej oporny na leczenie. Guzy te stanowią około 17% przypadków.
3. Stopień III lub oponiak anaplastyczny: Jest to złośliwy (nowotworowy) oponiak, który szybko rośnie i rozprzestrzenia się. Guzy te stanowią około 1,7% przypadków.

Nawrót oponiaków

Konieczna jest długoterminowa obserwacja pacjentów po operacji oponiaka. ponieważ nawrót guza możliwy jest w różnym, niekiedy bardzo długim odstępie czasowym od wykonanego pierwszego zabiegu operacyjnego usunięcia guza. Miejscowe trudności w usunięciu całego guza są najczęściej przyczyną nawrotów. Objawy kliniczne oraz częstość nawrotu guza zależą od tego z jakich komórek jest zbudowany guz pierwotny. Częstość nawrotów oponiaka podawana w literaturze wynosi około 20% przypadków. Szczególnie wysoką częstość nawrotów po długim okresie od pierwszej operacji mają oponiaki przyzwowjaki. Potrzebę długoterminowej obserwacji bardzo dobrze ilustruje badanie Pettersson-Segerlind i wsp., w którym przeanalizowano 25-letni wskaźnik nawrotów w kohorcie N = 51 pacjentów operowanych z powodu oponiaków przyzwojaków  w latach 1975-1979, wykazując wskaźnik nawrotów wynoszący aż 47%.

Publikacja Adamczyk H. i wsp. z 2022 roku zatytułowana "Decoding COVID-19 mRNA Vaccine Immunometabolism in Central Nervous System: human brain normal glial and glioma cells by Raman imaging" wskazuje, że szczepionka mRNA powoduje zmiany w komórkach nerwowych in vitro. Problem wpływu szczepionki mRNA na pacjentów z oponiakami jest przedmiotem publikacji Voisin R.V. i wsp. zatytułowanej "Brain tumor patients and COVID-19 vaccines: results of an international survey", opublikowanej w czasopiśmie Neurooncology Advance w roku 2022. Autorzy tego doniesienia przytaczają wypowiedź jednego z ankietowanych pacjentów, cyt. One brain tumor patient wrote: “There is little or no research on the general effectiveness/side effects on having any covid vaccine if you have an existing brain tumour. I’d like to know how the vaccines could affect my brain cancer and whether the neurological issues I experience as a result of my tumour might be affected or exacerbated by the vaccine.” (Jeden z pacjentów z guzem mózgu napisał: "Istnieje niewiele lub nie ma żadnych badań na temat ogólnej skuteczności/skutków ubocznych szczepionki przeciwko COVID-19 w przypadku istniejącego guza mózgu. Chciałbym wiedzieć, w jaki sposób szczepionki mogą wpływać na mojego raka mózgu i czy szczepionka może wpływać na problemy neurologiczne, których doświadczam w wyniku guza, lub je nasilać".).

We wnioskach autorzy piszą, cyt. In conclusion, the majority of brain tumor patients and their caregivers have received COVID-19 vaccines with no major side effects. Patients want more information on how COVID-19 vaccines might directly impact their brain tumor and future management. (Podsumowując, większość pacjentów z guzami mózgu i ich opiekunów otrzymała szczepionki przeciwko COVID-19 bez poważnych skutków ubocznych. Pacjenci chcą uzyskać więcej informacji na temat tego, w jaki sposób szczepionki przeciwko COVID-19 mogą bezpośrednio wpłynąć na ich guza mózgu i przyszłe leczenie.).

Krystyna Knypl

Piśmiennictwo

1.Meningioma recurrence

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/meningioma-recurrence?fbclid=IwAR0v97fQvB2ENhbDWi3Pac2BTSEPilQJXrf-rqiBXg6fWdn_dTrP0N_-ZWw

2.Corniola M.V., Melino T.R.

Management of Recurrent Meningiomas: State of the Art and Perspectives

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1878875011005997

3.Pettersson-Segerlind J. i wsp.

Long-term 25-year follow-up of surgically treated parasagittal meningiomas. World Neurosurg. 2011;76:564–571.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22251505/

3.Lernee J.M. i wsp.

Benefits of re-do surgery for recurrent intracranial meningiomas

https://www.nature.com/articles/s41598-019-57254-5

4.Komentarz na Medscape do doniesienia o wpływie szczepionki mRNA na komórki glejowe

https://www.gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/1853-komentarz-na-medscape-do-doniesienia-o-wplywie-szczepionki-mrna-na-komorki-glejowe

5. Voisin R.V. i wsp. Brain tumor patients and COVID-19 vaccines: results of an international survey

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9129166/

GdL 8/2023