Nowości

Czy już możemy stosować leki przeciwmalaryczne w COVID-19?

Wiele osób jest zainteresowanych poznaniem odpowiedzi na to pytanie, ale na razie nie ma jednoznacznego stanowiska w tej sprawie ani schematu dawkowania. Piszą o tym P. Colson i wsp. w artykule Chloroquine and hydroxychloroquine as available weapons to fight COVID-19 opublikowanym na łamach „International Journal of Antimicrobial Agents”. Autorzy z Chin donoszą o zastosowaniu chlorochiny w zapaleniu płuc w przebiegu COVID-19 oraz o podjętych badaniach klinicznych. Pierwsze wyniki uzyskane od ponad 100 chorych wykazały przewagę chlorochiny nad leczeniem z grupy kontrolnej pod względem zmniejszenia nasilenia zapalenia płuc, czasu trwania objawów, jednak brak dokładniejszych danych na temat dawkowania i czasu stosowania.

Czytaj więcej: Czy już możemy stosować leki przeciwmalaryczne w COVID-19?

Hydroksychlorochina i azytromycyna w leczeniu COVID-19

Na łamach „International Journal of Antimicrobial Agents” P. Gautret i wsp. opublikowali artykuł Hydroxychloroquine and azithromycin as a treatment of COVID‐19: results of an open‐label non‐randomized clinical trial, z którego dowiadujemy się o korzystnym efekcie terapeutycznym hydroksychlorochiny i azytromycyny w leczeniu COVID-19. Hydroksychlorochinę podawano w dawce 3 x 200 mg, a w cięższych przypadkach dodawano azytromycynę. Leczoną grupę stanowiło 36 pacjentów.

Czytaj więcej: Hydroksychlorochina i azytromycyna w leczeniu COVID-19

Koronawirus zmienny jest

Z artykułu The proximal origin of SARS-CoV-2 opublikowanego przez K.G. Andersen i wsp. na łamach „Nature” dowiadujemy się, że domena wiążąca receptory w białku kolczastym jest najbardziej zmienną częścią genomu koronawirusa.

Czytaj więcej: Koronawirus zmienny jest

Wykazano w badaniach, że SARS-CoV-2 jest groźniejszy niż jego poprzednik

Zegar400.jpg

Wirus wywołujący COVID-19 po rozpyleniu utrzymuje się przez kilka godzin w powietrzu, a przez kilka dni na powierzchniach przedmiotów – to wyniki najnowszych badań opisanych w artykule Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1 przez N. van Doremalen i wsp. na łamach NEJM.

Czytaj więcej: Wykazano w badaniach, że SARS-CoV-2 jest groźniejszy niż jego poprzednik

Także w redakcji „Gazety dla Lekarzy” wprowadziliśmy zmiany na stanowiskach pracy

640px-Musée_des_arts_et_métiers_-_Corona_typewriter.jpg

Pandemia koronawirusa powoduje wiele zmian w naszym życiu, wdrażamy pilnie różne nawyki wcześniej mało popularne, reorganizujemy miejsca pracy. Postanowiliśmy w redakcji „Gazety dla Lekarzy” dołączyć do tej globalnej tendencji. Pracujemy obecnie na maszynach do pisania modnej marki Corona, dzięki czemu unikamy komputerowych wirusów.

Czytaj więcej: Także w redakcji „Gazety dla Lekarzy” wprowadziliśmy zmiany na stanowiskach pracy

Czy chlorochina powinna być stosowana w COVID-19?

Na łamach pisma „Antiviral Research” dwaj francuscy wirusolodzy FranckTouret i Xavierde Lamballerie opublikowali artykuł Of Chloroquine and COVID-19, w którym poruszają istotne zagadnienia związane ze stosowaniem chlorochiny w COVID-19.

Sole siarczanowe i fosforanowe chlorochiny zostały wprowadzone do obrotu jako leki przeciwmalaryczne. Hydroksychlorochina jest stosowana dodatkowo w chorobach autoimmunologicznych, takich jak toczeń i reumatoidalne zapalenie stawów.

Chlorochina i hydroksychlorochina są uważane za bezpieczne, a skutki uboczne są na ogół łagodne i przejściowe. Jednak margines między dawką terapeutyczną i toksyczną jest wąski, dlatego stosowanie chlorochiny i hydroksychlorochiny powinno podlegać ścisłym zasadom, a samoleczenie nie jest zalecane.

Czytaj więcej: Czy chlorochina powinna być stosowana w COVID-19?

Badania kliniczne nt. COVID-19

Jak dotąd brak skutecznych leków na zapalenie płuc w przebiegu zakażenia koronawirusem. Przy coraz większej liczbie pacjentów lekarze chińscy postanowili poszukiwać skutecznych metod leczenia i zarejestrowali wiele badań klinicznych nad lekami przeciwwirusowymi, przeciwmalarycznymi, glukokortykoidami, szczepionkami, przy czym ponad połowa badań dotyczy specyfików stosowanych w medycynie chińskiej.

Czytaj więcej: Badania kliniczne nt. COVID-19

Skuteczne zwalczanie COVID-19 – przykład Tajwanu

Gdy cały świat był zajęty w sylwestra witaniem Nowego Roku, WHO powiadomiła o przypadkach zapalenia płuc o nieznanej przyczynie coraz częściej występujących w Wuhan. Wszyscy wzorem pasażerów Titanica tańczyli dalej, jedynie rząd Tajwanu prawidłowo odczytał znaczenie tej informacji i podjął pragmatyczne działania zapobiegawcze.

Już w sylwestra 2019 r. urzędnicy tajwańscy przybywali na lotniska i rozpoczynali ocenę stanu zdrowia pasażerów bezpośrednich lotów z Wuhan pod kątem gorączki i objawów zapalenia płuc. Przed opuszczeniem pokładu samolotu każdy pasażer był pytany o dolegliwości i miał mierzoną temperaturę.

Czytaj więcej: Skuteczne zwalczanie COVID-19 – przykład Tajwanu

Jak długo koronawirus może przetrwać na różnych powierzchniach?

Koronawirus nie zawsze przemieszcza się na trasie człowiek-człowiek. Bywa, że zrobi sobie przystanek i osiądzie na powierzchni jakiegoś przedmiotu. Jak długo może przetrwać bez żywiciela? Globalny biznes twierdzi, że wszystkie przesyłki niezależnie od kraju ekspedycji są bezpieczne... TAK NIE JEST I SĄ W TEJ KWESTII DOWODY NAUKOWE.

Czytaj więcej: Jak długo koronawirus może przetrwać na różnych powierzchniach?

Wczesna interwencja najskuteczniej zwalcza pandemię!

Każda pandemia jest ogromnym wyzwaniem dla wszystkich ludzi. W równej mierze przed nieznanymi wcześniej problemami stają politycy, organizatorzy ochrony zdrowia, producenci leków i sprzętu medycznego, a także wszyscy obywatele. Patogeny to niezwykle demokratyczne struktury – osiadają na wszystkich niezależnie od tego ich statusu społecznego. Nic sobie nie robią z tego, że ktoś jest ministrem, profesorem, generałem lub – przepraszam za wyrażenie – „ekspertem”.

Moje rady, lekarza praktykującego od 1968 roku (m.in. pracującego na pierwszej linii walki z grypą Hong Kong), a także dziennikarza medycznego na bieżąco studiującego fachowe piśmiennictwo medyczne, na czas pandemii dla wszystkich są następujące:

Czytaj więcej: Wczesna interwencja najskuteczniej zwalcza pandemię!

Co wiemy o COVID-19?

Genesis660

W Warszawie dezynfekcja budynku Warsaw Spire, a w Chinach nowe opracowania naukowe – oto streszczenie danych z jednego z nich.
COVID-19 w Chinach – analiza danych i perspektywy na przyszłość

Czytaj więcej: Co wiemy o COVID-19?

Jak COVID-19 rozprzestrzenia się w ustroju człowieka?

COVID-19 jest chorobą nową i wiedza na jej temat dopiero powstaje. Ponieważ genom koronawirusa, który ją wywołuje, jest aż w 88% podobny do wirusa powodującego SARS, obserwuje się wiele podobieństw w przebiegu obu chorób; więcej o genomie pod adresem: http://gazeta-dla-lekarzy.com/index.php/wazniejsze-nowosci/891-zbadano-genom-wirusa-z-wuhan.

W genomie koronawirusa są też elementy podobne do HIV. Na podstawie tych podobieństw podejmowane są próby stosowania w COVID-19 leków podawanych w SARS i HIV.

Czytaj więcej: Jak COVID-19 rozprzestrzenia się w ustroju człowieka?

Co decyduje o szybkości rozwoju epidemii?

Co nas czeka w najbliższej przeszłości, zależy w dużej mierze od naszego rozsądku.

Wskaźnik R0 oznacza średnią liczbę osób, do których zarażona osoba przenosi wirus.

Jeśli R0 jest <1, epidemia się skończy.

Jeśli R0 = 1, epidemia będzie postępować w stałym tempie.

Jeżeli R0 >1, epidemia będzie rosnąć wykładniczo.

Czytaj więcej: Co decyduje o szybkości rozwoju epidemii?

8 lat „Gazety dla Lekarzy”

gdl 3S 2020 1

Koleżanki i Koledzy,

Zupełnie przypadkowo odkryłam, że ostatnie dni lutego w różnych latach mają w moim życiu zawodowym duże znaczenie. 29 lutego 1968 roku ukończyłam studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Warszawie. 44 lata później, 28 lutego 2012 roku zarejestrowałam w Sądzie Okręgowym „Gazetę dla Lekarzy”. Pierwszy numer ukazał się w marcu 2012, co było związane z koniecznością dopełnienia formalności rejestracyjnych w Bibliotece Narodowej.

Czytaj więcej: 8 lat „Gazety dla Lekarzy”

Obraz kliniczny COVID-19: dane 1099 pacjentów

W artykule Clinical Characteristics of Coronavirus Disease 2019 in China W. Guan i wsp. opublikowali podsumowanie danych klinicznych 1099 przypadków zakażenia koronawirusem.

Średni wiek pacjentów wynosił 47 lat, z czego 41,9% stanowiły kobiety. 5,0% pacjentów wymagało leczenia w ośrodku intensywnej terapii, 2,3% wymagało mechanicznego wspomagania oddychania, zmarło 1,4%.

Czytaj więcej: Obraz kliniczny COVID-19: dane 1099 pacjentów

Jak postępowano podczas epidemii grypy hiszpanki?

Z artykułu Public health interventions and epidemic intensity during the 1918 influenza pandemic autorstwa R. J. Hatchett i wsp. dowiadujemy się, że interwencje niefarmaceutyczne ograniczające możliwość kontaktów zakaźnych między ludźmi stanowiły korzystny aspekt postępowania.

Czytaj więcej: Jak postępowano podczas epidemii grypy hiszpanki?

Komunikat amerykańskich towarzystw naukowych w sprawie wpływu koronawirusa na rozrodczość

Dwa amerykańskie towarzystwa naukowe zajmujące się rozrodczością: American Society for Reproductive Medicine (ASRM) oraz Society for Assisted Reproductive Technologies (SART) wydały na swojej stronie internetowej komunikat o wpływie koronawirusa na rozrodczość kobiet i mężczyzn.

Czytaj więcej: Komunikat amerykańskich towarzystw naukowych w sprawie wpływu koronawirusa na rozrodczość

Rozpoczyna się badanie pierwszej fazy szczepionki przeciwko COVID-19

Rozpoczęto badanie kliniczne pierwszej fazy szczepionki przeciwko COVID-19, które ma na celu ustalenie bezpieczeństwa, dawkowania, reaktogenności i immunogenności. Uczestnikami badania będą zdrowi ochotnicy – mężczyźni i kobiety (niebędące w ciąży), w wieku od 18 do 55 lat; wszyscy muszą spełniać kryteria kwalifikacyjne ustalone przez producenta Moderna TX, Inc. Kryteria te obejmują między innymi bardzo dobry stan zdrowia, prawidłową masę ciała, stosowanie skutecznej antykoncepcji zarówno przez kobiety, jak i przez mężczyzn przez cały czas trwania badania oraz jeszcze dodatkowo 3 miesiące po podaniu ostatniej dawki szczepionki.

Czytaj więcej: Rozpoczyna się badanie pierwszej fazy szczepionki przeciwko COVID-19

Spokojnie, to tylko ćwiczenia…

Clade X to kolejne warsztaty, podczas których 15 maja 2019 roku ćwiczono w jednym z hoteli Waszyngtonu, jak zachowają się amerykańskie instytucje odpowiedzialne za zdrowie publiczne podczas epidemii wywołanej przez… koronawirusa. Proroczy przypadek w wyborze patogenu do ćwiczeń z wyobraźni spowodował, że organizatorzy musieli wydać oświadczenie, gdy koronawirus stał się rzeczywistym problemem.

Pierwsze ćwiczenia, zwane Dark Winter, odbyły się w 2001 roku i symulowały atak ospy na Oklahomę. Są one opisane w Meeting report Clade X: A Pandemic Exercise (https://www.liebertpub.com/doi/pdf/10.1089/hs.2019.0097).

Czytaj więcej: Spokojnie, to tylko ćwiczenia…

Przebieg zapalenia płuc wywołanego wirusem SARS-CoV-2

Z publikacji Clinical course and outcomes of critically ill patients with SARS-CoV-2 pneumonia in Wuhan, China: a single-centered, retrospective, observational study autorstwa X.Yang i wsp. dowiadujemy się o przebiegu zapalenia płuc u 710 pacjentów. Średni wiek wynosił 59±7 lat, 67% stanowili mężczyźni, 40% było przewlekle chorych. Najczęstszym objawem (98%) była gorączka, objawy uszkodzenia wystąpiły u 29% chorych, uszkodzenie nerek u 23% chorych.

Czytaj więcej: Przebieg zapalenia płuc wywołanego wirusem SARS-CoV-2

Testy w kierunku zakażenia koronawirusem

Liczba osób zarażonych koronawirusem z Wuhan jest coraz większa, w ostatnich dniach lutego 2020 r. sięgnęła 80 tysięcy.

Osoby powracające z krajów, w których występują zakażenia wirusem, poszukują możliwości wykonania testów, jednak napotykają poważne trudności w realizacji tego zamiaru.

algorytm660

Czytaj więcej: Testy w kierunku zakażenia koronawirusem

Jakie leki są testowane w leczeniu zakażenia koronawirusem z Wuhan?

Dwie próby kliniczne sprawdzą skuteczność remdesiviru, leku przeciwwirusowego działającego poprzez blokowanie polimerazy – enzymu, którego wiele wirusów używa do namnażania wewnątrz ludzkich komórek. Lek był stosowany u pacjentów z gorączką krwotoczną Ebola w 2018 r. w Demokratycznej Republice Konga.

Czytaj więcej: Jakie leki są testowane w leczeniu zakażenia koronawirusem z Wuhan?

Remdesivir (GS-5734) – rozpoczęto badanie kliniczne z udziałem pacjentów zakażonych wirusem z Wuhan

Ciągłe pojawianie się przypadków ostrego zespołu oddechowego Bliskiego Wschodu (MERS) z wysokim wskaźnikiem śmiertelności skłania naukowców do poszukiwania skutecznych metod leczenia przeciwwirusowego. Na łamach „Proceedings of the National Academy of Science of the United States of America” ukazało się doniesienie Prophylactic and therapeutic remdesivir (GS-5734) treatment in the rhesus macaque model of MERS-CoV infection autorstwa E. de Wit i wsp. o nowym leku przeciwwirusowym.

Czytaj więcej: Remdesivir (GS-5734) – rozpoczęto badanie kliniczne z udziałem pacjentów zakażonych wirusem z Wuhan

Wirus z Wuhan wpływa negatywnie nie tylko na zdrowie, ale także na gospodarkę

Wirus z Wuhan ma demokratyczne zasady – działa na wszystkich, małych i dużych graczy tego świata. Szacuje się, że masowe zachorowania oraz kwarantanny spowodują spowolnienie gospodarcze wyrażające się spadkiem produkcji o 0,5% w pierwszym kwartale 2020 roku. O swoją przyszłość martwi się jeden z największych banków inwestycyjnych na świecie, Goldman Sachs Group Inc. działający na rynkach finansowych od 1869 roku. Rozmach międzyplanetarny banku, który chciał wydobywać platynę z planetoidów (https://pl.wikipedia.org/wiki/Goldman_Sachs), może zostać wyhamowany przez małe struktury, jakimi są wirusy. To jest pech na kosmiczną skalę!

Czytaj więcej: Wirus z Wuhan wpływa negatywnie nie tylko na zdrowie, ale także na gospodarkę

Czy epidemia wirusa z Wuhan grozi załamaniem rynku farmaceutyków?

Naukowcy związani z Scowcroft Institute’s Pandemic and Biosecurity Policy Program od pięciu lat organizują coroczne konferencje poświęcone zagadnieniom związanym z pandemiami. Uczestniczący w tym programie Christine Crudo Blackburn i wsp. w artykule The Silent Threat of COVID-19: America’s Dependence on Chinese Pharmaceuticals zwracają uwagę na szerszy aspekt zagrożeń pandemii wywołanej przez koronawirusa.

Obecnie około 80% środków farmaceutycznych sprzedawanych w USA pochodzi z Chin. Ta niepokojąca liczba niesie z sobą poważny problem: Chiny są największym i niekiedy jedynym globalnym dostawcą aktywnego składnika niektórych ważnych leków stosowanych w terapii raka piersi, raka płuc oraz wankomycyny, która jest antybiotykiem ostatniej szansy na infekcje spowodowane przez bakterie oporne na inne leki.

Czytaj więcej: Czy epidemia wirusa z Wuhan grozi załamaniem rynku farmaceutyków?

Jak groźne wirusy przenoszą się ze zwierząt na ludzi?

W ciągu ostatnich dwóch dekad pojawiło się na świecie wiele groźnych epidemii, takich jak ptasia grypa (H5N1), SARS, Ebola, zespół oddechowy Bliskiego Wschodu, chikungunya, Zika oraz koronawirus z Wuhan. Zauważono, że groźne nowe epidemie mają pewną wspólną cechę, niespotykaną do tej pory. Większość ostatnio pojawiających się infekcji wirusowych jest wywołanych przez patogeny pierwotnie bytujące wśród zwierząt. Na łamach portalu https://globalbiodefense.com/ Richard Bowen (https://theconversation.com/profiles/richard-bowen-951867) i Alan Rudolph (https://theconversation.com/profiles/alan-rudolph-314820), profesorowie biologii z Colorado State University, w artykule Re-Creating Live-Animal Markets in the Lab Lets Researchers See How Pathogens Jump Species piszą o bardzo interesujących badaniach na temat międzygatunkowego przenoszenia się wirusów, co jak się okazuje, ma bardzo złożone drogi i mechanizmy.

Czytaj więcej: Jak groźne wirusy przenoszą się ze zwierząt na ludzi?

Podkategorie

  • Informacja dla autorów materiałów prasowych zamieszczanych w „Gazecie dla Lekarzy”

    1. Sprawy ogólne

    1.1. Autorami materiałów prasowych zamieszczanych w "Gazecie dla Lekarzy" są lekarze i członkowie ich rodzin.

    1.2. Członkowie redakcji i autorzy pracują jako wolontariusze. Nie są wypłacane wynagrodzenia członkom redakcji ani honoraria autorom materiałów prasowych. 

    1.3. Za materiał prasowy uważa się tekst, fotografię, rysunek, film, materiał dźwiękowy i inne efekty twórczości w rozumieniu ustawy o ochronie praw autorskich.

    1.4. Redakcja przyjmuje materiały prasowe zarówno zamówione, jak i niezamówione. Materiały anonimowe nie są przyjmowane.

    1.5. Redakcja zastrzega sobie prawo nieprzyjęcia materiału prasowego bez podania przyczyny.

    1.6. Przesłany do redakcji materiał prasowy musi spełniać podane dalej wymogi edytorskie.

    1.7. Tekst przyjęty do publikacji podlega opracowaniu redakcyjnemu, zarówno pod względem merytorycznym, jak i poprawności językowej. W wypadku tekstów merytorycznych przyjęcie do druku poprzedza recenzja artykułu dokonana przez specjalistę z danej dziedziny medycyny. Niejasności i wątpliwości mogą być na bieżąco wyjaśniane z autorem. Redakcja czasem zmienia tytuł artykułu, zwłaszcza jeżeli jest za długi, dodaje nadtytuł (zwykle tożsamy z nazwą działu GdL) oraz zazwyczaj dodaje śródtytuły. Końcowa postać artykułu jest przedstawiana autorowi w postaci pliku PDF przesłanego pocztą elektroniczną. Jeżeli na tym etapie autor widzi konieczność wprowadzenia dużych poprawek, po skontaktowaniu się z redakcją otrzyma artykuł w formacie DOC do swobodnej edycji. Niedopuszczalne jest nanoszenie poprawek na pierwotnym tekście autorskim i przysyłanie go do ponownego opracowania redakcyjnego.

    1.8. Publikacja artykułu następuje po zaakceptowaniu przez autora wszystkich dokonanych przez redakcję zmian.

    1.9. Materiał prasowy może być opublikowany pod imieniem i nazwiskiem autora lub pod pseudonimem. W razie sygnowania materiału pseudonimem imię i nazwisko autora pozostają do wyłącznej wiadomości redakcji.

    1.10. Redakcja zastrzega sobie prawo do opublikowania materiału prasowego w terminie najbardziej dogodnym dla „Gazety dla Lekarzy”.

    1.11. Materiał prasowy zamieszczony w „Gazecie dla Lekarzy” można opublikować w innym czasopiśmie lub w internecie, informując o takim zamiarze redaktor naczelną lub sekretarza redakcji. O miejscu pierwszej publikacji musi zostać poinformowana redakcja kolejnej publikacji. Materiał kierowany do kolejnej publikacji musi zawierać informację o miejscu pierwotnej publikacji. Przy publikacji internetowej (elektronicznej) musi zawierać link do pierwotnie opublikowanego materiału z użyciem nazwy www.gazeta-dla-lekarzy.com.

    2. Odpowiedzialność i prawa autorskie

    2.1. Autor materiału prasowego opublikowanego w „Gazecie dla Lekarzy” ponosi odpowiedzialność za treści w nim zawarte.

    2.2. Prawa autorskie i majątkowe należą do autora materiału prasowego. Publikacja w „Gazecie dla Lekarzy” odbywa się na zasadzie bezpłatnej licencji niewyłącznej.

    3. Status współpracownika

    3.1. Po opublikowaniu w „Gazecie dla Lekarzy” trzech artykułów autor zyskuje status współpracownika i może otrzymać legitymację prasową „Gazety dla Lekarzy” ważną przez rok.

    3.2. Współpracownik, któremu redakcja wystawiła legitymację prasową, może ponadto otrzymać oficjalne zlecenie na piśmie w celu uzyskania akredytacji na konferencji naukowej lub kongresie. Wystawienie zlecenia jest jednoznaczne z zobowiązaniem się autora do napisania sprawozdania w ciągu 30 dni od zakończenia kongresu lub konferencji, z zamiarem opublikowania go na łamach „Gazety dla Lekarzy”.

    4. Wymogi edytorskie dotyczące materiałów prasowych

    4.1. Teksty

    4.1.1. Redakcja przyjmuje teksty wyłącznie w formie elektronicznej, zapisane w formacie jednego z popularnych edytorów komputerowych (najlepiej DOC, DOCX).

    4.1.2. Jeżeli tekst jest bogato ilustrowany, można w celach informacyjnych osadzić w nim zmniejszone ilustracje.

    4.2. Ilustracje

    4.2.1. Sprawy techniczne

    4.2.1.1. Redakcja przyjmuje ilustracje zarówno w formie elektronicznej, jak i w postaci oryginałów do skanowania (np. odbitek).

    4.2.1.2. Ilustracje powinny być jak najlepszej jakości: ostre, nieporuszone, dobrze naświetlone.

    4.2.1.3. Fotografie z aparatu cyfrowego powinny być nadesłane w oryginalnej rozdzielczości, bez zmniejszania.

    4.2.1.4. Ilustracje skanowane muszą być wysokiej rozdzielczości (jak do druku na papierze).

    4.2.1.5. Ilustracje powinny być nadesłane jako samodzielne pliki graficzne.

    4.2.2. Prawa autorskie

    4.2.2.1. Redakcja preferuje ilustracje (fotografie, grafiki) sporządzone osobiście przez autora artykułu (lepsza ilustracja słabszej jakości, ale własna).

    4.2.2.2. Przesłanie ilustracji do redakcji jest jednoznaczne z udzieleniem przez autora licencji na jej publikację w „Gazecie dla Lekarzy”.

    4.2.2.3. Jeżeli na ilustracji widoczne są osoby, do autora artykułu należy uzyskanie zgody tych osób na opublikowanie ich wizerunku w „Gazecie dla Lekarzy”.

    4.2.2.4. Jeżeli ilustracje zostały zaczerpnięte z internetu, najlepiej aby pochodziły z tzw. wolnych zasobów. W przeciwnym razie autor artykułu jest zobowiązany do uzyskania zgody autora ilustracji na jej opublikowanie w „Gazecie dla Lekarzy”. Do każdej ilustracji należy dołączyć jej adres internetowy.